Esteban Esteban Fisikariek modu zehatz batean definitu dute segundoa: “9 192 631 770 zesio-133 atomoaren oinarrizko egoeraren maila hiperfin bien arteko trantsizioari dagokion erradiazioaren periodoaren iraupena da”. Baina zergatik zenbaki hori eta ez 9 mila milioi? Zergatik ez borobildu? Laborategi-saioetan […]
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Naiara Moreirak aitortzen duenez, sortzeko grinak bultzatuta egin zen ikertzaile. “Telekomunikazio-ingeniaria naiz, eta ikasketak amaitu ondoren topatu nituen irteerak ziren, batetik, aholkulari gisa, zeinetan lana antzekoa izaten den ia beti, eta bestetik, ikerketa eta garapena […]
Amaia Portugal Langabezia, ospitaletan egindako gastu publikoa eta minbiziak eragindako heriotzak elkarlotu dituzte ikerketa batean. Hiruon artean kausa-ondorio zuzena ote dagoen ezin izan dute egiaztatu, baina lotura kronologikoa agerikoa da. Izan ere, enpleguan izandako gorabeherek bat egiten dute, denboran, minbiziagatiko […]
Josu Doncel Matematika aplikatuan ari diren ikertzaileak hipotesiak aztertzen ibiltzen dira. Zertarako behar dituzte? Zergatik dira hain garrantzitsuak? Behi esferikoaren adibidea erabilita lortuko ditugu galdera hauen erantzunak. Matematika aplikatuak sistema errealaren analisia du helburu. Ingeniaritza, fisika, kimika eta beste hainbat […]
Amaia Portugal Intsektu itxura duten miniaturazko robotak garatzen dihardute Harvarden, baina nahi baino energia gehiago xahutzen dute hegan ari direnean. Arazoa konpontzeko, gailuoi edozein materialen gainean atseden hartzeko aukera ematen dien plataforma ezarri diete. Biomimetikan oinarritu dira, robota bera zein […]
Maria José Moreno Orain egun batzuk, hainbat lankiderekin aritu nintzen jendeari “zaharkitze programatua” delako kontzeptua azaltzeko aukerez. Irrati-saio espezializatugabeaz ari ginen, eta mundu guztiak ulertzea genuen helburu. Ni egoskor nengoen “esateko beste erarik ez dago, ez dago eta ez dago […]
Asier Fullaondo Duela hainbat urte galdu du klonazioaren ikerketak bereziki hedabideetan zuen xarma. Aspaldian desagertu dira klonazio esperimentuak egunkarien orrietatik. Uztailean hogei urte beteko dira Dolly ardia klonatu zenetik. Garai hartan ikertzaile talde askok eta askok klonazio lasterketari ekin zioten […]
Amaia Portugal Esperimentu batean egiaztatu dutenez, konfiantza bezalako sentipen subjektiboek kalkulu objektiboetan daukate funtsa. Bestela esanda, giza garunak egiten dituen estatistika lanen emaitza da konfiantza, eta ordenagailuen antzera gauzatzen ditu ebazpen horiek. Demagun autoan goazela, eta GPSa jarri dugula, helmugara […]
Juan Carlos Iturrondobeitia Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistari eskaini diogun artikulu-sortari bukaera emango diogu gaurkoan. Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Velutinaren bizi-zikloa eta honen inbasioak eragindako ondorioak […]
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Ainara Castellanos Rubiok oso ikertzaile gutxik lortu duten zerbait erdietsi du: bere ikerketa bat argitaratzea, non eta Science aldizkarian. Gaixotasun zeliakoarekin lotutako gene zehatz bati buruzko ikerketa da, eta emaitzak lagungarriak izango dira gaitza hobeto […]