kutsadura Archives - Zientzia Kaiera

Juan Ignacio Pérez Iglesias Munduko kutsadura globalaren % 10 modaren industriari egotz dakioke. Eta bi arrazoirengatik du hain eragin handia modaren industriak. Alde batetik, hornidura kate luze eta konplexua du; nekazaritzarekin (landare zuntzak) edo fabrikazio petrokimikoarekin (zuntz sintetikoak) hasten da […]

Juanma Gallego Ikerketa ontzien argiztapenak Artikoko gauean duen eragina aztertu dute, inguruan dauden arrainen kopuruari erreparatuta. Eremuaren arabera, argi horrek itsaspeko organismoak uxatzen eta erakartzen dituela ikusi dute. Pixkanaka baina etengabean. Horrela zabaltzen da argiztapen artifiziala planetan zehar. Kalkulatu da […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias 2003an, auto ilaren tarifa –hirigunetik sartu, ibili edo irteteagatik ordaintzea– sartu zen Londresen, eta eragin handia izan zuen. Baina ez da kasu bakana izan; aitzitik, gero eta hiri gehiagok hartzen dituzte neurriak barne errekuntzako ibilgailuen errepideko […]

Gaur egun badakigu ingurumenak gure osasunean eragiten duela, baina ingurumenak fetuan eragina izan dezakeen ala ez jakin nahi du zientziaren munduak. Aire kutsadurak, esaterako, haurdunaldian fetuari eragiten diola badakigu, eta ez bakarrik jaiotze-faktoreetan (pisuan, adibidez), baita lau eta bost urteko […]

Uxue Razkin Astronomia UPV/EHUko lantalde batek ekaitz polarrak aurkitu ditu Saturnon. Hainbat gauza frogatu dute ikerketan: desplazatu egiten dira abiadura desberdinetan, eta elkarrekin topo egin eta elkarren albotik igarotzen dira, elkarri eraginez eta perturbazio atmosferikoak sortuz. Azaldu dutenaren arabera, orain […]

Juanma Gallego Europako zein Artikoko elurrean zenbat mikroplastiko pilatuta dagoen aztertu dute zientzialariek, eta gizakiak ia jorratu ez dituen eremu hotzetan ere halako partikula ñimiño ugari badaudela ikusi dute. Konkistatzaile berri bat dabil leku batetik bestera, baina isilpean egiten du […]

Nestor Etxebarria Kutsatzaileez hitz egiten dugunean gauza bat baino gehiago datozkigu burura eta bat ere ez ona. Egia esan, askok “kutsatzaile” eta “kaltegarri” edo “toxiko” berbak batera erabiltzen ditugu. Ideia hori, aldiz, zehaztu egin beharko genuke, kontua ez baita uste […]

Juanma Gallego Aurrenekoz, kutsaduraren ondorioz eragindako asma-krisiak jota, ospitaleetako larrialdi zerbitzuetara mundu osoan egindako bisitaldien estimazioa egin dute. Bereziki, partikula finak eta ozono troposferikoa dira gaixotasunaren abiapuntuan dauden poluitzaileak. Ozono hitza aditzean, jende gutxiri etorriko zaio burura konnotazio negatibo bat […]

Juanma Gallego XX. mendean Itsaso Baltikoko oxigeno mailak azken 1.500 urtetako txikienak izan dira, ikerketa baten arabera. Arrazoien artean, nekazaritzaren jardueran eta hirietako ur zikinetan sortzen diren nutrienteak aipatu dituzte zientzialariek. Eremu hilak, eutrofizazio eremuak edo itsaspeko basamortuak. Termino horiek […]

Ugalketa sexualaren bidez ugaltzen diren izaki dioikoetan, hots, arrak eta emeak dauden espezieetan, genero bereizketa sexu determinazio genetikoari esker gertatzen da (gizakien kasuan X eta Y kromosomak). Hala ere, ingurunean gertatzen diren aldaketek genetikoki egokitutako sexua aldatzea eragin dezakete espezie […]

Hurrengo ekitaldiak

Zientziaz blai: Bilbo zientziaz bustita

LOGOS elkarteak Zientziaz Blai jardunaldia antolatu du ekainaren 3 eta 4an Bilboko San Frantzisko auzoan. Zientziaz Blai izaera didaktikoa duen dibulgazio zientifikoko proiektu bat da, gizarte estigma bizi duten zonalde eta auzokideei kultura zientifikoa ezagutzera emateko helburua duena, gizarte-garapenean eta aukera-berdintasunean oinarrituta. Zientziaz Blairen 2022ko ekitaldi ekainaren 3an eta 4an…

2022ko ekainaren 3a

San Frantzisko auzoa, Bilbo

Klima-aldaketa: ikuspegi bat uretatik

Ibaiak funtsezko bizitza-iturri dira Lurrean. Gizakientzat edateko uraren erreserba garrantzitsua ez ezik, planktonaren, onddo eta landareen, anfibioak eta arrainak bezalako animalien eta era askotako beste hainbat izaki bizidunen bizilekua dira. Egun, klima-aldaketaren eta honi lotutako beroketa globalaren ondorioak begi-bistako aldaketak eragiten ari dira planetako baliabide hidrikoetan, planetako hainbat eremutan sortutako…

2022ko ekainaren 15a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo