Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1226 artikulu
Ana Ribera “Zientziak idealizatuta jarraitzen du goi mailako jarduera gisa, egungo zientzia-pentsamoldeetan”. Joseph Haberer, zientzia-historialaria, 1969. 2015ean, nork dauka bada idealizatua zientzia-jarduera? Denok? Zientzia ezagutzen ez dutenek? Zientzialariek beraiek? Lasai onartzen dugu, ezinbestez, hainbat antzezlek ez dutela ezertxo ere irakurtzen […]
Urtaroen orratzak ere mugitzen zaizkigu
Amaia Portugal Ardiekin egindako ikerketa batean ikusi dutenez, garuneko zelula espezializatu batzuek proteina desberdinak ekoizten dituzte udan eta neguan. Urtaroaren ezaugarrien arabera, gorputza egokitu egiten dela erakusten du horrek. Ardiekin ez ezik, litekeena da animalia ornodun guztiekin gertatzea hori. Gizakiekin […]
Bizitzaren zuhaitza, sustraietatik adarretara
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek munduan ezagutzen diren 2,3 milioi espezieak elkarlotu ditu mapa erraldoi batean. Lurraren eboluzio biologikoaren historian 3.500 milioi urte atzera egiteko aukera ematen du eskema honek. Sarean jarri dute, edonork erabiltzeko eskuragarri. Ba al dakizu […]
John Nash: Nobel lehen, Abel orain
Javier Duoandikoetxea Zinemak egin zuen ospetsu John Forbes Nash matematikaria. 2001eko film onenaren Oscar saria irabazi zuen A Beautiful Mind filmak erakutsi zigun Nashen bizitza, hiru urte lehenago Pulitzer sariko finalista izan zen izenburu bereko liburuan oinarrituta[1]. Munduan den onenetakoa […]
Zientziak txiripaz aldatzen du mundua noizbehinka
Maria José Moreno Gizakiak egindako aurkikuntza guztiak ez dira beti ahaleginaren eta arretaren ondorio izan. Ezta gutxiagorik ere. Zenbaitetan zortea izan da eragilea, ez zientzia-metodoa. Penizilina, tefloia edo dinamika dira horren adibide onak, eta badira ehunka aurkikuntza gehiago, eguneroko bizitza […]
Kultura ere ez da gizakien bereizgarri
Amaia Portugal Galapagoen bueltan bizi diren bi kaxalote multzo aztertuta, ikertzaile batzuek antzeman dute talde bakoitzak bere dialektoa darabilela elkarren artean komunikatzeko. Transmisio kulturalaren moduko prozesu bati esker garatu dituzte soinu aldaera horiek; gizakien antzera, beraz. Zer da kultura? Gizakiak […]
Haur beldurgarria noiz etorriko zain
Amaia Portugal Aspaldiko partez, El Niño azaltzen hasia da aurten, eta goia joko du datozen hilabeteetan. Munduko Meteorologia Erakundearen arabera, fenomeno honen agerraldi indartsuena izango da 1997tik. Klima-aldaketaren inpaktu gero eta agerikoagoekin bat eginda, ikusteke dago ea zer arrasto utziko […]
Genetikaren ibilbidea (VI): Osagaietatik osotasunera
Koldo Garcia Aurreko atalean ikusi genuen DNA kopiatzeko, irakurtzeko eta maneiatzeko teknika berriek genetikaren garapen handia eta azkarra ekarri zutela. Hurrengo urteetan genetikak jauzi egin zuen geneak banan-banan ikertzetik bizidun baten gene guztiak batera ikertzera. Material genetikoa bere osotasunean aztertzeari […]
Iragarkiak alferrik? Bai zera!
Maria José Moreno Enpresa ertainek eta txikiek beste ezer baino lehen publizitatea uzten dute alde batera, erosketetan behera doazenean, publizitatea izaten da bertan behera uzten duten lehenengo gauza, edo bai behintzat gehien jaisten duten jarduera. Oker dabiltza, iragarkiak ez direlako […]
Arma gehiago, bularreko minbizia garaitzeko
Amaia Portugal Londresko Minbiziaren Ikerketa Institutuak test berri bat garatu du. Bularrean tumorea izan duten eta dagoeneko sendagiria jaso duten zenbait pazienteri, hilabete batzuen buruan gaitza berriro izateko arriskurik ba ote duten aurresan diete, odol lagin soil batzuen bitartez. Zoritxarrez […]