Amaia Portugal Bacillus generoko bakterioen esporak uzkurtu egiten dira ingurunea lehorra denean, eta zabaldu hezetasuna dagoenean. Mugimendu hori baliatuta, lurrunketa ere potentzial handiko energia iturri berriztagarria izan daitekeela egiaztatu dute Columbia Unibertsitatean. Hari esker, bonbilla bat piztea eta jostailuzko ibilgailu […]
Josu Lopez-Gazpio Zenbakiek gobernatzen gaituzte. Estatistika hitzaren beraren etimologiak zenbakien garrantziaz ohartarazten du: gobernuak —alegia, estatuak— indartzeko zenbakiak erabiltzen zituen zientzia zen estatistika. Estatistak ziren zenbakiak aztertzen zituztenak, eta hortik, estatistika. Lehen estatistak hainbat fenomeno kuantifikatzen saiatzen ziren, patroiak bilatu […]
Maria José Moreno Harremanik ote dute elikadurak eta morfologiak? Horixe badutela! Hainbat irizpide daude animalia-espezieak sailkatzeko, baina jaten dutenari erreparatuta, hiru talde daude: Haragijaleak edo karniboroak, hau da haragia jaten dutenak. Belarjaleak edo herbiboroak, hau da landareak jaten dituztenak. Orojaleak […]
Amaia Portugal Sormenak eta psikosiak erro genetiko bera partekatzen dutela ondorioztatu dute Islandian egin berri den ikerketa batean. Izan ere, eskizofrenia edo desoreka bipolarra garatzeko arriskua handitzen duten zenbait aldaera genetiko ohi baino maizago aurkitu dituzte diziplina artistikoren bat lantzen […]
Miren Mendia Aranguren Tambora sumendiko eztandaren 200. urteurrena. Azken bolada honetan gure Lurra, badirudi arreta eske ari zaigula sumendien erupzioekin eta lurrikarekin. Gertakari bi hauek dira, Lurraren barneko aldean sortzen diren fenomenoak. Guk ikusi eta senti ditzakegunak gertakari horien ondorioak […]
Ana Ribera Imajina dezagun amildegi handi bat, inguruan hiru mendi dituela. Hiru gailurrek elkarren berri dute, baina haien artean ez da inongo elkarrekintzarik gertatzen. Abenturazale batzuk baizik ez dira ausartzen mendi batetik bestera egiten, kableak luzatu eta zubiak eraikita. Filosofia […]
Amaia Portugal Australiako ikertzaile batzuek antzinako perla natural bat aurkitu dute Kimberley erregioaren kostaldean dagoen aztarnategi batean. Aparteko aurkikuntza izaki, teknika berritzaileak baliatu behar izan dituzte pieza hondatu gabe eta laginik atera gabe datazioa egin ahal izateko. 2011n, arkeologo batzuk […]
Javier Duoandikoetxea Berriro gertatu zait. Telefono bat markatu dut eta beste aldeko ahotsak berehala salatu du zerbait oker egin dudala, ez zela hori markatu behar nuen zenbakia. Egiaztatzeko eskatu diot, ea zenbakia txarto hartuta ote nuen, baina ez, neurea izan […]
Santa Maria Katedrala Fundazioa eta Ondare Eraikiari buruzko ikerketa-taldea “Hiri baten arkeologia eta historia. Vitoria-Gasteizen jatorria” izenburuarekin Agustin Azkaratek eta José Luis Solaunek argitaratu duten obrak ia 20 urtetan zehar hirian egin diren arkeologia-ikerketak laburtzen ditu. Lan hauen oinarria izan […]
Maria José Moreno Erdi Aroan (V. eta XV. mendeen artean), zientziak eta medikuntzak nabarmen egin zuten atzera. Hain zuzen ere, garai horretan bizi izan zuten kristauek bere garai onena. Izan ere, Elizak garrantzi ekonomiko eta politiko handia zuen mende horietan […]