Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 3071 artikulu
Mariajo Moreno Duela hilabete batzuk plazaratu zen zientzia-ikerketa batean, ondorioztatzen zen “krisi garaian jaiotako umeak osasuntsuagoak direla”. Zer esanik ez, hedabide askok bildu zuten izenburu hori, baina kontuan sakondu beharrean gaude, ezin baikara cherry picking edo froga osatugabe batekin itsutu […]
Antibiotikoak: itxaropentsu egoteko balizko arrazoi bat
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek antibiotiko bat topatu du aspaldiko partez, eta teixobaktina izena jarri diote. Baina ez hori bakarrik. Patogenoak erresistentziarik gabe hiltzen ditu, eta ongi ateraz gero luze iraun dezakeen botika bihurtu daitekeela iradokitzen du horrek. Joan […]
Ariketa fisikoa erabilera anitzeko pilula bat da
Jon Irazusta eta UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedra Urte hasierarekin batera ohikoa izaten da urtean zehar beteko ditugun proposamenak izendatzea. Zerrenda horretan nork ez du jarri honako zertxobait? Erretzea albo batera uztea, kirola egiten hastea, Gabonetan hartutako gehiegizko pisua kentzea, geure […]
Asteon zientzia begi-bistan #43
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Makinatxo bat misterioekin egin dugu topo asteon, baina guk ez dizkizuegu argituko. Luistxo Fernandezek bere jatorriaz zertxobait gehiago jakin nahi zuen. Horretarako, 2005etik aurrera munduko populazio zabalen azterketa genetikoa egiten […]
Ezjakintasunaren kartografia #49
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Nolakoa izan da landare karniboroen eboluzioa? Hauek, Darwinen ustez, munduko landarerik liluragarrienak lirateke. Oso urruti dagoen galaxia batetik ote datoz? Daniel Marinok ematen digu hauen […]
Gure lehen emakume albaitaria: Luz Zalduegi (1914-2003)
Uxune Martinez Gure amama Mallabikoa zen eta sarritan kontatzen zizkigun herriko pertsonai ilustratuen inguruko hainbat kontakizun. Baina ez nion sekula entzun Luz Zalduegiri buruzko ezer. Luz Zalduegi Gabilondoren berri txiripaz izan nuen, hemeroteka baten nenbilenean artikulu zahar baten bila. Horrela […]
Industria iraultza itsasora heldu da
Amaia Portugal Gaur egun gizakiak itsasoaz egiten duen erabilera konparagarria da XIX. mendearen hasieran lurrazalean egiten ari zenarekin. Mugarik gabeko ustiapen hark animalia askoren desagerpena ekarri zuen, eta neurririk hartu ezean, patu berbera izan dezake itsas biodibertsitateak hurrengo 150 urteotan […]
Lurra aldatzen ikusi dut
Javier San Martín Lurra aldatzen ikusi dut. Adierazkorra eta ikaragarri samarra den esaldi honek 10 ataleko dokumental-telesaio bati eman dio izena. Saioa hainbat kanaletan emititu da, eta bertan, hainbat giza taldek adierazten digute bere ingurua nola eraldatu den beren bizitzan […]
Erresistentzia anitzeko bakterioen aurka ez dago antibiotiko berririk
Pablo Ortiz Ebola-agerraldiak berriz ekarri du birus-pandemien beldurra albisteetako izenburuetara, duela urte batzuk hegazti edo txerri-gripearekin gertatu zen bezala. Birusek eragindako infekzioak dira komunikabideen arreta gehiena erakartzen dutena, baina gizakion osasunerako arriskurik handiena bestelako mikroorganismoengandik dator, antibiotiko askorekiko erresistentzia garatu […]
Haurren adimen emozionala aztergai
Nahiko berria da adimen emozionalaren kontzeptua, 1990eko hamarkadan hasi baitzen erabiltzen eta, ikerketen arabera, lotura nabarmena dago haren eta zenbait onuraren artean. Baina nola sortzen da adimen emozionala? Galdera horri erantzuteko asmoz, haurtzaroan trebetasun emozionalak nola sortzen eta garatzen diren […]