Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1227 artikulu
Xabier Díaz Silvestre 7alde-ren 3. Bileran Pablo Garaizarrek dinamika interesgarri bat proposatu zigun. Garai hartan komunikabideetan Finlandiaren eskuzko idazketaren erakusteari uztearen asmoa zabaldu zen (Zientzia Kaieran ere), eta eztabaida sutsua piztu zen kontuaren inguruan. Pablok proposatutako dinamikan ohiko informazio-bilketa eta […]
GPS seinaleak, itsasoaren mailaren ispilu
Amaia Portugal Autoetako nabigatzaileek erabiltzen dituzten satelite berberak baliatuta, ozeanoen garaiera ezagutu daitekeela erakutsi dute ikerketa batean. GPS seinaleek itsas azalean egiten duten islapenari buruzko informazioa biltzea da gakoa. GPS seinaleei esker, askoz ere gutxiagotan galtzen gara orain, ezezaguna zaigun […]
Giza genomaren entziklopedia
Jose Ramon Bilbao Homo sapiens espeziearen genomaren sekuentziazioak agerian utzi zuen oso urriak zirela gene proteina-kodeatzaileak eta horrek harridura eragin zuen zientzialarien artean, nolabait ezbaian jarri zelako genoma hitzaren jatorrizko esanahia, hau da, “gene guztien multzoa”. Izan ere, ordura arteko […]
Fanny Bullock Workman (1859-1925): Tontorretako kartografoa
Uxue Razkin Latorrizko teontzia eskulekuan, salakota (esploratzaileek janzten duten kapela) buruan; gerrikotik zintzilik, zartailua, bidean topatzen ahal diren txakurrak izutzeko. Horrekin batera, pistola bat darama, gauzak gaizki baldin badoaz, bi aldiz pentsatu gabe tiro egiteko. Begien aurrean, paisaiak, askotarikoak: Europa […]
Bizitza inprima dezaketen kartutxoak
Amaia Portugal Hezur eta giharrak sortu dituzte hiru dimentsiodun inprimagailu batekin, giza eskalan eta haien benetako barne egitura errespetatuz. Gibel, birika eta giltzurrunetako ehunekin beste hainbeste egin nahi dute orain, noizbait organoen transplanterik behar ez izatea amets. Organo baten transplantearen […]
Beñat Intxauspe: “Iraganeko lau beroketa global aztertuko ditut”
Alagala euskera taldea Beñat Intxauspe Zubiaurre UPV/EHUko Estratigrafia eta Paleontologia Saileko ikertzailea da. Bertan “Eozeno garaiko gertakari hipertermalen ondorioak nanoplankton karetsuan eta sakonera txikiko itsasoan, Euskokantauriar arroan” doktorego-tesia burutzen ari da. Lan honen helburua da iraganean gertatuko lau beroketa globalen […]
Darwinen eguna: hautespen naturalaren ideiaren indarra
Juan Ignacio Pérez Iglesias Jaiotzea gizakiontzat ez da erraza, amaren erditze-kanalarekin alderatuz haurraren burua handiegia delako. Jirafek sama oso luzea dute, beste edozein ugaztunek baino luzeagoa, nahiz eta ez dakigun oso ondo zergatik den hain luzea. Konfigurazio-akats nabarmen bat dute […]
Burdina eskasia eta arrainen zeregina
Maria José Moreno Anemiak munduko populazioaren %25ari eragiten dio. 1600 milioi kidetik gora daude gaixotasun honek jota, eta anemia ferropenikoa, burdina eskasiak eragiten du eta bera da ohikoena, 700 milioi kideri eragiten dielarik. Herri azpigaratuetan, 2,5 aldiz handiagoak dira zenbakiak […]
Minbiziaren giltza, atzamar artean
Amaia Portugal Punta-puntako presio sentsore txiki, garden eta oso malgua garatu dute Tokioko Unibertsitatean. Hari esker, litekeena da etorkizunean ukimena aski izatea bularreko tumoreak detektatzeko, mamografien beharrik gabe. Gaur egun, mamografia da bularreko minbiziaren kontrako prebentzioan baliatzen den metodo nagusia […]
Hautatze-sistema ere hautatu behar da
Javier Duoandikoetxea Hautagaiak, hautesleak, bozkak, emaitzak: ohituta gaude hauteskundeetara, izan politikoak edo bestelakoak. Gutxitan pentsatzen dugu, hala ere, hauteskunde prozesuaren aurretik hautu bat egin dela: zein izango den hautatze-sistema. Hauteskunde batzuetan —esate baterako Espainiako hauteskunde politikoetan— zerrendei ematen zaie botoa […]