Uxue Razkin Bizitzan zehar hartzen ditugun erabaki batzuk ez ditugu sobera pentsatzen; ustekabean sortzen dira baina horiek batzuetan erabakigarriak izan ohi dira. Hauxe izan liteke Ines Mandlen kasua. Hizkuntzak eta moda zituen gustuko, eta horietan abila zen gainera, baina bat-batean iritziz aldatu zuen, haize handia dabilenean haize-orratzak norabidea aldatzen duen moduan. Gauzak horrela, aipatutako bi alorrak alboratu eta kimika ikastea […]
Uxue Razkin Osasuna Eusko Jaurlaritzak ohartarazi duenez, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan %44 areagotu dira sexu transmisiozko infekzio kasuak eta %25 GIBarenak. Iaz, GIBaren 169 infekzio kasu detektatu zituzten; 2017an baino 34 kasu gehiago, eta 2016an baino 11 gehiago. Gorakada hori ikusita, kontzientziazio kanpaina bat abiaraziko du Osasun Sailak. Informazio guztia Berrian. Txinako bi lekutan tigre eltxoa ia desagerraraztea […]
Uxue Razkin Ingurumena Haizea Ziarrusta Intxaurtza EHUko ikertzaileak frogatu du amitriptilina antidepresiboa, ziprofloxazin antibiotikoa eta oxibentzona ultramore-iragazkia arrainetan metatzen direla. Eta ez hori bakarrik, kutsatzaile horiek arrainen plasman, burmuinean eta gibelean albo-ondorioak eragiten dituztela ohartarazi du. Elhuyar aldizkarian topatuko dituzue gai honi buruzko xehetasunak. Aurreko astean Elhuyar aldizkariak jakinarazi zigun Pirinioetan atzeman dituztela airez iritsitako mikroplastikoak. Asteon Berriak […]
Bingen Gutierrez Richard Feyman izan zen, 50eko hamarkada bukaeran, zientzia eta teknologia eskala nanometrikoan ikertzeak izango lituzkeen abantailen berri emateaz arduratu zena. Bere esanetan, eskala makroskopikotik mikroskopikora eramanda, guztiz aldatzen dira material baten ezaugarriak; hor jartzen du arreta, hain zuzen ere, nanozientziak. Feymanek ideia plazaratu bazuen ere, abantaila hauek ez ziren ikusi harik eta 20 urte igaro eta material mota […]
Azalekotasuna, akritismoa, konspiranoia eta geopolitika konbinazioa ustiatuta desinformazioa eta fake newsak gorputzu egiten dira Twitteren, modu lazgarrian txertoen kasuan. Disinformation about vaccines on Twitter Martha Villabonaren eskutik. Bildutakoak konpontzeen duena apurtzen du bilgarriak batzuetan. Adrián Matencio eta Carolina Abril: Could excipients decrease antimicrobial properties? Citronellal oil and cyclodextrins Tunel efektuko mikroskopia dago, oso ondo dagoena baina erresoluzioari eta neurtu dezakeenari […]
Uxue Razkin Gizakion metabolismoari buruz ikertu zuen Gerty Cori biokimikariak bere senar Carlekin batera. Zehazki, euren lana ezaguna egin zen gai izan zirelako gure gorputzean ematen den ziklo interesgarri bat azaltzeko: Coriren zikloa. Bada, zertan datza? Oro har, gibelaren eta giharren arteko erreserba-substantzien zirkulazioari deitzen zaio. Demagun spinning klase batean gaudela eta gorputzak energia behar duela, baina une horretan muskuluak […]
Uxue Razkin Emakumeak zientzian Emakume batek irabazi du lehendabiziko aldiz Abel saria, matematiketako sari ospetsua, Nobelaren parekoa. Berrian irakur daitekeen bezala, Karen Keskulla Uhlenbeck du izena irabazleak eta bereziki geometriaren eta matematika fisikoaren arloan ibilia da. Epaileek adierazi dute: “Haren ekarpenek aurrerapauso handiak ekarri dituzte matematiketan igaro 40 urteotan”. Halaber, Norvegiako Zientzien eta Letren Akademiak gaineratu du Uhlenbeck […]
Miren Josu Omaetxebarria, Nerea Osinalde, Jesusmari Arizmendi eta Jabi Beaskoetxea eta Kerman Aloria Masa-espektrometria (MS) orain 100 urtetik kimikarientzako ohiko teknika izan arren, azken 3 hamarkadetan baino ez da erabili proteinak analizatzeko. Edozein analito MSz analizatu nahi badugu, berau ionizatu eta gas fasera aldatu behar da. Proteinak eta proteina zatikiak (peptidoak) bezalako makromolekulak ionizatzea eta gas fasera aldatzea elefanteak hegaz […]
Molekulen arteko ezagutzea kritikoa da sistema biologikoetan. Ivan Coluzzaren taldeak ordenagailu simulazioa garatu du, proteinen sekuentzia peptidikoaren eta proteinak elkar ezagutzen duten tokien egituren arteko harremanaren arazoa ebazten duena. Ikertzaile nagusiak berak Design of protein-protein binding sites suggests a rationale for naturally occurring contact areas Bioerregaiak ez dira iraganeko kontua, duten ingurumen-ekonomia inpaktua gora behera. Bereziki, norbaitek biogasolina lortzeko gai […]
Uxue Razkin Astrofisika Cassini zundak eman digu jada informazio interesgarria: Saturnoren biraketa zehatza, planetaren barne estruktura eta eraztunen adina ezagutu ahal izan dira. Emaitza esanguratsuak lortu dituzte, hala nola, eta eredu teorikoek aurreikusten dutenez, gero eta masiboagoak, orduan eta zaharragoak dira eraztunak. Eraztunek 10-100 milioi urte bitarteko adina dutela uste dute, planetak 4.500 milioi urte dituen bitartean. Baina badago […]
