Archivo de Etiquetas:: biologia

Uxue Razkin
Medikuntza
Minbizi-zelula batzuek kimioterapiari aurre egiteko inguruko zelulak jaten dituztela aurkitu dute. Ikertzaileek uste dute energia lortzen dutela horrela, bizirik irauteko, eta tratamendua bukatu ondoren tumorea birsortzeko. Elhuyar aldizkarian irakur daitekeen moduan, jokabide hori laborategian hazitako minbizi-zeluletan eta saguen tumoreetan behatu dute. Gainera, ikusi dute biriketako eta hezurretako minbizi-zeluletan ere gertatzen dela. Osasuna
Ez da oso ohikoa […]

Gaixotasunen batek saihesten ez badu, gibelak birsortzeko ahalmena duela badakigu. Mekanismo honen klabea topatu dutela dirudi. Rosa García Verdugoren A new progenitor cell has the potential for (future) liver regeneration
Ez bere izena daraman orekak, ezta irabazitako Nobela sariak ez zuten Nash famatu egin. “Una mente maravillosa” filmak egin zuen entzutetsu. Hala ere, berebiziko garrantzia du Nashen orekak joko teorian […]

Uxue Razkin Bizitzan zehar hartzen ditugun erabaki batzuk ez ditugu sobera pentsatzen; ustekabean sortzen dira baina horiek batzuetan erabakigarriak izan ohi dira. Hauxe izan liteke Ines Mandlen kasua. Hizkuntzak eta moda zituen gustuko, eta horietan abila zen gainera, baina bat-batean iritziz aldatu zuen, haize handia dabilenean haize-orratzak norabidea aldatzen duen moduan. Gauzak horrela, aipatutako bi alorrak alboratu eta kimika ikastea […]

Juanma Gallego Edozein estimuluren aurrean auto-kontrola galtzeko joera norbanakoaren araberakoa bada ere, nerabezaroan bereziki zailagoa da inhibizioa kontrolpean izatea. Gizakietan ez ezik, tximinoetan ere gertatzen da, eta atzean arrazoi ebolutiboa dagoela proposatu dute.
Mundua hankaz gora eta bueltan. Nerabezaroan zer gertatzen den ondo dakite irakasleek zein gurasoek, modu enpirikoan ikasita. Horren atzean dauden zioei dagokienez, berriz, neurologoek dute azken hitza. […]

Uxue Razkin Genetika
Ez dago erlazio garbirik sexu bereko pertsonekin sexu-harremanak izatearen eta geneen artean, ikerketa batean ondorioztatu denez. Ikusi dute DNAk dituen milioika markatzaileren artean, bostek badutela lotura jokabide ez-heterosexualarekin, baina haien eragina oso txikia dela. Horrez gain, ikertzaileek berretsi dute sexu-zaletasunak eta jokabideak eredu bitarra eta heterosexuala gainditzen duela. Baduzue informazio gehiago Elhuyar aldizkarian Ingurumena
Suteak arriskuan jartzen […]

Ziortza Guezuraga Aurreko artikuluan ikusi bezala, ezti-erleak ez dira polinizatzaile nagusiak. Ez nagusiak, ezta mehatxatuenak. Baina zein da polinizatzaileen egoera?
Polinizatzaileen neurketak egitea oso zaila da. Datuak eskasak dira espezie askorentzat eta neurketak eta metodologiak oso ezberdinak eta bateratzen zailak. Hala ere, zenbait tendentzia ikertu egin dira. Blog honetan bertan polinizatzaileen egoeraren inguruko artikulua argitaratu zen 2014. urtean.
Ugaztun […]

Ziortza Guezuraga Erleak salbatzeko dei andana egin izan dira. Kanpainak abiatu dira, gaiaren inguruko TED Talkak ere egin dira eta zereal marka batek ere kanpaina erraldoia abiatu du erleak salbatzeko.
Polena garraiatzen landareen ugalketa ahalbidetzen dituzten animaliak dira polinizatzaileak. Zonalde epeletan landareen %78k eta zonalde tropikaletan landareen %94k behar dute animalien polinizazioa. Giza elikadurarako erabiltzen diren laboreen %75ean baino […]

Ziortza Guezuraga Biologiaren eta literaturaren arteko harremana aurkeztu du Juan Ignacio Pérez Iglesiasek ‘Animalien letrak’ hitzaldian. Txibia erraldoiak, zeroiak, lera txakurrak, kolibiriak eta erreginatxo marradunak izan ditu hizpide, Herman Melville, Julio Verne, Jack London eta H. D. Thoreau autoreen eskutik.
Literaturan baldin bada animalia ikonikorik, balea da; zehazki, Moby Dick. Zeroia zen Moby Dick, bale horzdun handiena. Euskal kostaldean garrantzia […]

Uxue Razkin
Klima-aldaketa
Euskal kostaldean ugaritu egin dira marmokak eta gizakiak eragindako aldaketak dira horren arrazoi nagusietako bat. Horretaz gain, jakina da uda garaian izaten dela ohikoagoa marmoken presentzia kostaldean baina Javier Francok, Azti zentroko itsaso eta kostetako ingurumen kudeaketako adituak azaltzen du Berriako artikulu honetan planeta jasaten ari dena dela giltza: “Marmoken harrapakari diren animalia asko desagertze […]

Lorik egiten dute arrainek? Arrainek lo egiten dute. Frogatuta. Aspalditik, gainera. Rosa García -Verdugoren Zebrafish point to an ancient origin of sleep
Lego piezaz osatuta balira bezala eraikitzen dira van der Waals materialak. Batzuetan, piezak bidimentsionalak badira eta asko ez badira, propietate elektroniko oso interesgarriak agertzen dira. Haiekin biosentsore ultrakonpaktuak sortzeko modu erraza topatu dute DIPCkoek: antena optikoa. Using an […]