biologia
Etiketen artxiboa 871 artikulu
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek munduan ezagutzen diren 2,3 milioi espezieak elkarlotu ditu mapa erraldoi batean. Lurraren eboluzio biologikoaren historian 3.500 milioi urte atzera egiteko aukera ematen du eskema honek. Sarean jarri dute, edonork erabiltzeko eskuragarri. Ba al dakizu […]
Kultura ere ez da gizakien bereizgarri
Amaia Portugal Galapagoen bueltan bizi diren bi kaxalote multzo aztertuta, ikertzaile batzuek antzeman dute talde bakoitzak bere dialektoa darabilela elkarren artean komunikatzeko. Transmisio kulturalaren moduko prozesu bati esker garatu dituzte soinu aldaera horiek; gizakien antzera, beraz. Zer da kultura? Gizakiak […]
Elefanteak eta LSDa
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Tamainak badu garrantzia ———————————————————————————————————– Itxura ez da tamainak baldintzatzen duen animalien ezaugarri bakarra; funtzioa ere haren menpe dago. Denok dakigu, jakin, animalia handiek txikiek baino gehiago jaten dutela, eta oxigeno gehiago behar dutela […]
Zelulaz (I)
César Tomé López Robert Hooke-k erabili zuen zelula terminoa, Micrographia (1665) liburuan, mikroskopio bidez landare-ehunetan ikusi zituen paretaz inguratutako barrunbeak deskribatzeko. Espazio horiek ikusita, monasterioetako gelak (cella) etorri zitzaizkion gogora. Baina terminoa ez zen guztiz onartua izan. Izan ere, XVIII […]
Genetikaren ibilbidea (VI): Osagaietatik osotasunera
Koldo Garcia Aurreko atalean ikusi genuen DNA kopiatzeko, irakurtzeko eta maneiatzeko teknika berriek genetikaren garapen handia eta azkarra ekarri zutela. Hurrengo urteetan genetikak jauzi egin zuen geneak banan-banan ikertzetik bizidun baten gene guztiak batera ikertzera. Material genetikoa bere osotasunean aztertzeari […]
King Kongen jauziak
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Tamainak badu garrantzia ———————————————————————————————————– Gazela baten eta elefante baten gorputzak tamaina berean bata bestearen ondoan ikusiko bagenitu, bi ugaztunen arteko diferentzia nabarmen batez jabetuko ginateke: elefanteak gazelak baino askoz itxura borobilagoa du. Gorputz […]
Dozena erdi datu interesgarri (2): Celia, Pirinioetako azken basahuntza
Egunero zientzia eta teknologia dugu hizpide Zientzia Kaiera blogean. Ikerketak, pil-pilean dauden gaiak, argitalpenak, zientziaren historiaren pasarteak, zientzialariak eta beste hainbat dira protagonistak. Horrez gain, egon badaude inguruan tentuz erreparatzea merezi duten zientziaren historiako bestelako protagonistak. Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia […]
Haur pobreziak garunean ere uzten du arrastoa
Amaia Portugal Baliabide gutxirekin bizi diren haurren garuna, oro har, batez bestekoa baino motelago garatzen da. Batez ere, ikasketa eta heziketa prozesuekin lotura zuzena duten burmuineko ataletan. Hala ondorioztatu dute AEBtako ikerketa batean, 389 lagunen buruko erresonantziak aztertu eta gero […]
Hiru gurasodun haurrak: mitokondrio-donazioa
Izortze Santin Mitokondrio izeneko organuluak amengandik heredatzen dira, eta zelulek behar duten energia ekoizten dute. Mitokondrien zeregin nagusia energiaren ekoizpena bada ere, parte hartzen dute zelulen metabolismoan garrantzia handia duten beste prozesu batzuetan ere: kolesterolaren metabolismoan, estrogeno eta testosteronaren sintesian […]
Zientzialari (33) – Joxerra Aihartza: “Munduan 1.300 espezie saguzar daude”
Zientzialari 33 – Joxerra Aihartza from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. “Azkeneko 10 urteetan askoz ere artikulu gehiago idatzi dira saguzarraz beste edozein ugaztunez baino”. Joxerra Aihartza UPV/EHUko Zoologia eta Animalia Biologia Zelularra Saileko irakaslea eta ikertzailea da. Zientzia eta […]