Zientzian, oro har, eta geologian, bereziki, prozesu edo egitura bat izendatu nahi dugunean, zer esan nahi duen bere kabuz azaltzen duen termino bat bilatu ohi dugu. Hau da, kontua da entzute hutsarekin zertaz ari garen jakitea, sakonago deskribatu behar izan […]
Zetazeoen bi espezie soilik elikatzen dira beste itsas ugaztun batzuez: orka ( Orcinus orca ) eta orka faltsua ( Pseudorca crassidens ). Azken hau orkaren oso antzekoa da, baina eskeleto txikiagoa du eta gris koloreko azala, orkaren bereizgarri diren orban […]
Eboluzio-mekanismoak oso motelak direla uste dugu. Eta ez du zertan. Evolution, faster than anybody thought Timothée Bonnetena. Ironiaren erabilera inteligentziaren seinale dela dioenik bada. Baina guztiek ez dute ondo erabiltzen eta denek ez dira gai ulertzeko. Four psycholinguistics tips for […]
Olalla Prado Novoa doktoretza-ondorengoa egiten ari da, eta justu AEBn egiten ari den egonaldia amaitzen ari zaio. Esperientzia paregabea izan dela onartu du, eta nabari zaio benetan gozatu duela, alde pertsonaletik zein akademikotik: “Giza metabolismoaren gastua neurtzeko teknika jakin batzuk […]
Sonia Harmand zientzialari frantsesa ospe handiko aditua da Harri Aro goiztiarreko arkeologiaren esparruan. Harmand, 1974an jaioa, ikerketa bateko buru izan zen, eta, 2015ean, ikerketa horren emaitzak Nature aldizkarian argitaratu ziren; emaitza horien garrantziak komunitate zientifikoa astindu zuen. 3.3-million-year-old stone tools […]
Prozesu ebolutiboan zehar, tresnak egiteko harriak edo mineralak manipulatzea giza jardueraren erakusgarri argitzat hartu da. Izan ere, harrizko tresnek gure arbasoen ohiturak aldatzen lagundu dute, eta pixkanaka-pixkanaka gizakia ingurune berri eta anitzetara egokitzea ahalbidetu dute. Esate baterako, tresnek aukera eman […]
Sorginak (eta belagileak) antzinako kontuak zirela uste bazenuen, birplanteatu JR Alonsoren hau irakurri ostean: Witches, then and now Eboluzioa ez da gelditzen. Gizakientzat ere ez. Zein alderditan eboluzionatu dezakegu hurrengo milurtekoetan? Future evolution: from looks to brains and personality, how […]
Hiltzaile izateko prestatu du giza garuna eboluzioak. The Evolution of Murder, Eduardo Anguloren orijinala adapatatu eta itzuli du Julio Ozoresek. Kenneth Arrow izan zen bozkaren bidezko erabaki-hartzearen teoria logiko matematikoaren aita. Haren aurkikuntza batzuk harrigarriak dira. Voting theory: Arrow’s impossibility […]
Uxue Razkin Osasuna Sendagaien Europako Agentzia Errusiako Sputnik V txertoa aztertzen hasi da, Berriak jakinarazi duenez. The Lancet aldizkariaren artikulu batek dio txerto honek %92ko eraginkortasuna duela. Txertoak nolakoak diren eta horien inguruko informazio baliagarria eman digu Ana Galarragak testu […]
Koldo Garcia Animalia bitxitzat jotzen dugu: ahatearena du mokoa, kastorearena buztana eta igarabarenarena hankak. Pozoitsua da eta, ugaztuna bada ere, arrautzak erruten ditu. Australiako ekialdean eta Tasmaniako irlan bizi da. Ornitorrinkoa da. Bizirik jarraitzen duen ugaztun primitiboen ordezkaria da ekidnekin […]