fisika
Etiketen artxiboa 549 artikulu
Amaia Portugal 1954ko irailaren 29an sortu zen Ikerketa Nuklearrerako Europar Erakundea. Sei hamarkadaren buruan, Internet sortu, inoizko partikulen azeleragailu handiena eraiki eta Higgs bosoia detektatu da Genevan dagoen laborategi erraldoi honetan, beste gauza askoren artean. Partikulen fisikarako munduko laborategi handiena […]
Juan José Gómez Cadenas: “Hobeto pentsatzeko idazten dut”
Peru S. Gamarra “Non dira zientziaren gaineko hitzaldiak?”, galdetzen du neska gazte batek. 16 urte inguru izango ditu eta bakarrik dator Bilboko Bizkaia Aretora. “Ez da ordaindu behar, ezta?”, jarraitzen du. Harreran dagoen andreak ezetz esan eta hitzaldiak non diren […]
Zientzialari (14) – Idoia Garcia de Gurtubay
Idoia Garcia de Gurtubay Materia kondentsatuaren fisikako irakaslea da UPV/EHUn eta DIPCko ikertzailea. Fisika konputazionalaren sekretuez hitz egin digu: bere ikerketa esparrua zertan datzan, materialen propietateak nola alda daitezkeen… ‘Zientzialari‘ izeneko atal honen bitartez euskal ikertzaileen lana zabaldu nahi dugu […]
Nobel sariak: apustu egiteko ordua da
Amaia Portugal Hurrengo astean esango dute zientziaren munduko sari esanguratsuenak nori egokituko zaizkion aurten. OLED teknologia, genoma bikoizketak, nanoharien fotonika eta beste zenbait alor daude Thomson Reuters agentziaren kinielan. Hedabide orokorretan zientzia inoiz protagonista bada, urriko lehen egunotan izan ohi […]
Igeldoko Behatokiko meteorologoa: Felisa Martin (1898-1979)
Egun, zientziei eta jakintza-alorrei buruz dugun pertzepzioen artean, fisika “arlo gogorra” dela dirau. Fisikaz gain, kimikak eta matematikak ere irudi berdina ohi dute. Pertzepzio hauek, aldiz, ez zuten eragin handirik izan Euskal Herriko historiaren lehen emakume zientzialarien artean. Izan ere […]
Dardarak Kosmoaren oinarrietan
Javier San Martín John M. Kovcakek eta bere taldeak aurtengo martxoaren 17an eman dute jakitera grabitazio-uhinak aurkitu dituztela. Alegia, Big Bangen oihartzuna aurkitu dute nonbait. Hori aditzera eman denetik, zientzialariak asaldatuak dabiltza oso, tartean zuzeneko edo okerreko arrazoi batzuk daudelarik […]
Babesten gaituen oskola ezagutu nahian
Amaia Portugal Ez dago iparra galtzerik, atsotitzak halakorik badio ere. Bizi garen artean iparra pixka bat mugituko da beharbada, bai eta bizi ez garen artean iparra hego bihurtu ere, geroxeago azalduko dugunez. Baina ezin dugu iparra galdu, horretarako Lurrak bere […]
Galaxien eta Unibertsoaren egituraren formazioari buruzko erantzun berriak
UPV/EHUn lanean diharduen Tom Broadhurst Ikerbasqueko ikertzaileak ikerketa berri bat argitaratu du Nature Physics aldizkari ospetsuan. Lan horren emaitzak garrantzi handi-handikoak dira, materia ilun hotzaren berrinterpretazioa dakarten heinean, Unibertso osoaren egituraren formazioa arautzen duen fluido kuantiko hotz-hotza balitz bezala aztertzeko […]
Fisika kuantikoaren arauak hausteko agertoki bat
Amaia Portugal Demagun zientzia fikziozko film bat ikusten ari garela. Spiderman, adibidez. Superheroia etxe orratzetako fatxadetan gora eta behera ageri zaigu, eskumuturretatik armiarma sareak botatzen, lianak balira bezala horietatik zintzilik, eta beste gauza irreal asko eta asko egiten. Horixe ikusten […]
Asteon zientzia begi-bistan #14
Zeri buruz hitz egin da sarean asteon? Interneten euskaraz argitaratu diren zientzia-gaiak errepasatu ditugu eta hementxe dituzue laburbilduta. Hainbat gai jorratu dira egunotan: Prestige ontziaren istripua, Lekeitioko Lumentza kobazuloan aurkitutako pinturak, genetika-gaiak nola tratatzen diren telesailetan… . Eman diezaiogun begirada […]