Bertan, 2020ra arteko epealdia ezarri dute honako xede hauek bideratu ahal izateko: Kontsumitutako energiaren % 20ak jatorri berriztagarria izan behar du. Eraginkortasun energetikoa hobetu behar da energia primarioaren erabilera % 20 murrizteko. 1990. urteko balioekin alderaturik, berotegi efektuko gasak % […]
«Kolorezko zurrusta da mundua» abesten zuten Disneyren ekoizpenetako batzuen sarreran; bada, pantailan xarmanta den hori, ez da zuzena. Datu zurrusta den mundu batean bizi gara; eta garrantzizko informazioa lortzeko ahalegina egiten du gure entzefaloak, baina ez beti arrakastaz. Datuak aktibo […]
Automatizazioa etorkizuna zen orain dela 50 urte. Robotizatzea hain da etorkizun hurbila, oraina baita. Eta giza jardueraren arlo guztiak robotizatzea, dirudienez, joera geldiezina da. Baina ez dugu zertan robot guztiz autonomoetan pentsatu behar, Isaac Asimoven 1950eko izen bereko liburuan oinarritutako […]
Ibaizabal Itsasadarra zientziak eta teknologiak ikusita Merkataritza-hiribildu izatetik, industria-hiri izatera eta, egun, zerbitzu-sektorean diharduen hiria pasa da Bilbo, etengabeko bilakaeran. Eraldaketa horretan, Trianoko mendiekin batera, ezinbestekoa izan da itsasadarra. Erabileran ez ezik, eraldaketa fisikoak ere ikusgarriak izan dira Bilboko itsasadarrean: […]
Mikrotxantiloiek substratu jakin baten gainazala zelulak itsats daitezkeen eta itsats ezin daitezkeen sektoreetan banatzen dute, hau da, zelulen itsaspen-selektiboa sustatzen dute. Modu horretara, zelula-hazkuntza norabidetua eta zelulen dentsifikazioa ere lor daitezke. Funtsean, gainazalen topografiak, zimurtasuna, poroak eta orientazioa barnean hartuta […]
Ibaizabal Itsasadarra zientziak eta teknologiak ikusita Portugalete eta Getxo batzen dituen Bizkaia Zubia izan zen munduan eraikitako metalezko egitura zuen lehen transbordadore mekanikoa. Europako Industria Iraultzako eta burdinazko arkitekturaren eraikinik nabarmenetako bat izan zen. Eta baita ingeniaritza erakusketa ere. Eraikuntza […]
Beraz, eraikuntza-sektorearen energia-kontsumoa jaistera bideratutako ahaleginek energia balantzea ia zero energia kontsumitzen duten eraikinen (Nearly Zero Energy Buildings, NZEB) kontzeptuaren garapena ekarri dute Europar Batasunean. Lan honen helburuak dira, batetik, ia zero energia kontsumitzen duten eraikinen inguruko ezagutza zientifikoaren joeraren […]
Astronomia Espiral itxurako galaxiek barne egitura bitxia dute eta oraindik ez dakite noiz sortu ziren. Japoniako bi ikertzailek itxura hori duen BRI 1335–0417 galaxia antzeman dute ALMA teleskopioa erabiliz. Urrutiko unibertsoko galaxia da, Big Banga gertatu eta 1 400 milioi […]
Adimen artifizialak estatistikak ematen dituen datuak aztertuz, zientziaren hainbat arlotan aplika daitezkeen paradigmak eskaintzen ditu. Robotikaren arloan, robot sozialen ikerketak aipatzekoak dira, izan ere, haien prosodia, autonomia, harremanetarako gaitasunak eta naturaltasunaren azterketak, Ikasketa Automatikoaren barnean kokatzen dira. Ikasketa Automatikoak arlo […]
Ane Miren Larrea, Agurtzane Etxegarai, Manuel Antonio de la Hoz, Javier Mazón, Elvira Fernández Aireko lineetako eroaleen gainazaleko tentsio altua denean, inguruko airea ionizatu egiten da eremu elektrikoaren gradiente handiaren ondorioz. Hortaz, aireko molekulak eroale bihurtzen dira. Eremu elektriko uniformeetan […]