matematika Archives - Page 25 of 32

Kontrakoa uste bazen ere, hegaztien gaueko migrazioa udaberrian itsasotik eta lurretik igarotzen dela eta udazkenean lurretik egiten dela frogatu du Nadja Weisshaupten ikerketak. Hegaztiek Bizkaiko golkoan gauez egiten duten migrazioaren aztertu du UPV/EHUko Matematika Aplikatu Saileko ikertzaileak bere doktorego-tesian. Hegaztien […]

Uxue Razkin Emakumeak zientzian / Argitalpenak Martxoaren 8an Marta Machok argitaratutako artikuluarekin hasiko gara. Bertan azaltzen zaigu Moebiusen sindromea zer den: gaixotasun neurologikoa da eta Paul Julius Moebiusi berari zor dio izena –batez ere neurofisiologiaren etaendokrinologiaren alorretan lan egin zuen– […]

Josu Doncel Andrei Markov matematikariak liburu bateko bokalak eta kontsonanteak zenbatu zituen. Lortutako emaitzak erabiliz, Markov Kateak existitzen direla frogatu zuen. Modu errazean azal daiteke bere arrazonamendua eta hori da hain zuzen artikulu honetan ikusiko duguna. Markov Kateak gertakizun estatistikoak […]

Raúl Ibáñez Hizkuntza matematikoa egunero elkarrekin komunikatzeko erabiltzen dugun hizkuntzaren parte diren letrek eta zenbakiek osatzen dute, baina, era berean, zientzia horrek berezko dituen ikur matematiko ugari ere badira. Ahalik eta sinpleen izan behar duten ikur horien helburua zera da: […]

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Elisabete Alberdi Zelaia ikertzailea da, baina, haren esanean, ez zen ohiko bidetik iritsi ikerketa-mundura. Matematika ikasi nahi zuela, berriz, txikitatik zuen argi. Betidanik moldatu da ondo zenbakiekin, eta, gaztetan, karrera aukeratzean, ez zuen zalantzarik egin […]

Amaia Portugal Auto-ilarak saihesten laguntzen duen algoritmoa garatu dute Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan. Errepideetan dauden sentsoreek unean-unean jasotzen dituzte trafikoaren datuak, eta horietan oinarrituta, gidariei nondik joan adierazten zaie, pilaketetatik aldendu eta zirkulazioa arintzeko. Ohiko auto pilaketak Bilbo inguruan, trafiko geldoa […]

Bizimodua azkar eta sakon aldatu digute XXI. mende honen hasieran gertatzen ari diren teknologia-aurrerapenek. Horrela gertatu da herri garatuak deritzen hauetan, eta ohi ez bezalako abiadura bizian gainera. Hori guztia dela eta, nik uste dut une hau bereziki egokia dela […]

Josu Doncel Penalti jaurtiketa batean jokalari batek gola lortu nahi du; atezainak, ordea, pilota ate barnean ez sartzea. Zein estrategia jarraitu behar dute bere helburua lortzeko? Joko-teoriari esker, galdera honen erantzuna zein den ikusiko dugu. Penaltiak oso garrantzitsuak dira futbol-partidetan […]

Josu Doncel Behobia-Donostia lasterketaren antolatzaileek Urtzi Ayestaren matematikari taldearen laguntza dute lasterketaren inguruan, ageri diren optimizazio-problemak ebazteko. Aurtengo edizioan gauzatuko dira elkarkidetza honetako ikerketa-egitasmoak. Behobia-Donostia lasterketa oso ezaguna da. Azaroko bigarren igandearen goizean korrikalariak Behobiatik irteten dira eta 20km egin […]

Javier Duoandikoetxea Udako ariketak amaitu ziren eta hemen datoz erantzunak. Soluzio bila aritu zaretenoi, buruari eragin diozuenoi, gure eskerrak ahaleginagatik. Emaitza zuzena lortu baduzue, zorionak! Eta, Zientzia Kaieran zuen ahaleginen ondorioa erakutsi diguzuenoi, erantzunak bidaliz, esker bereziak. Xake-taula osatzen Xake-taula […]

Hurrengo ekitaldiak

“Generoa eta zientziaren komunikazioa” jardunaldia 2025

Maiatzaren 15ean bueltatuko genero-ikuspegia oinarrian duen zientziaren komunikazioari buruzko ekitaldi nagusia: Generoa eta Zientziaren Komunikazioa jardunaldia. Aurtengoa hirugarren edizioa da eta Bilboko Iberdrola Dorretxean egingo da. Jardunaldia elkarrizketarako eta hausnarketarako gunea da eta baita zientzia-komunikazioan genero-ikuspegia nola txertatu eta hobetu aztertzeko bilgunea. UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak antolatu du jardunaldia, eta…

2025ko maiatzaren 15a

Iberdrola Dorrea

Euskadi plaza, 5, Bilbo

Eboluzioa eta neurozientziari buruzko jardunaldiak 2025

Zerk egiten gaitu gizaki? Nola sortzen dira sinesmen irrazionalak? Edo nola eragiten du gure jatorriak gaur egun garen horretan? Galdera horiek eta giza portaeraren bilakaerari buruzko beste galdera batzuk izango dira Eboluzioa eta neurozientziari buruzko Jardunaldien edizio berriaren ardatz. Maiatzaren 22an eta 23an izango da, Bizkaia Aretoan (UPV/EHU), Bilbon. Eva…

2025ko maiatzaren 22a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo

“Naturaren sekretua” dokumentalaren emanaldia eta ondorengo solasaldia Ondarroan

Euskal Herriko Unibertsitateko Kultura Zientifikoko Katedrak ekoitzitako eta José Antonio Pérez Ledok zuzendutako Naturaren sekretua dokumentala datorren maiatzaren 26an, astelehena, 18:30ean ikusi ahal izango da Ondarroako Kofradia Zaharrean. Sarrera librea lekuak bete arte. Ikus-entzunezko lan hau Pedro Miguel Etxenike, Euskal Herriko Unibertsitateko Materia Kondentsatuaren Fisikako katedradunaren eta Donostia International Physics…

2025ko maiatzaren 26a

Kofradia Zaharra

Azoka plaza, 35, Ondarroa