matematika Archives - Page 8 of 31

Hona hemen gure bosgarren ariketa: Gereziak jaten. Markelek 756 gerezi batu ditu eta berarentzat hartu eta zenbait lagunen artean banatu ditu. Bai berak, bai lagunek, denek hartu dute kopuru bera. Markelek berehala jan ditu egokitu zaizkionak. Gainera, lagunetako hiruk hartu […]

Hona hemen gure laugarren ariketa: Salerosketa. Kafe kutxa batek 100 euro balio du erostean eta 140 euroan saltzen da: % 40ko irabazia ematen du. Kakao kutxa baterako irabazia % 20koa da. Baldin saldu diren kafe kutxen kopurua kakao kutxen kopuruaren […]

Hona hemen gure hirugarren ariketa: Katetoen neurrien bila. ABC triangelu zuzenaren AB hipotenusan P puntua hartu dugu. Distantzia hauek ditugu: PA = 3 cm, PB = 1 cm eta PC = 2 cm. Aurkitu katetoen neurriak eta utzi zuen erantzuna […]

Hona hemen gure bigarren ariketa: Pizza jaten. Zenbat modutan har daitezke pizzaren zortzi zatietatik hiru, elkarren alboko bi hartu barik? Utzi zuen erantzuna iruzkinetan! Gogoan izan ahalegina bera –bidea bilatzea– badela ariketa. Horrez gain, tontorra (emaitza) lortzen baduzu, poz handiagoa […]

Hona hemen gure lehenengo ariketa: Gezurrak baztertuz, zenbakiaren bila. Anartz, Gari eta Mikel zifra biko zenbaki batez ari dira. Bakoitzak egia bat eta gezur bat esaten ditu. Anartzek: “bikoitia da eta 3ren multiploa”. Garik: “3ren multiploa da eta azken zifra […]

Matematika eta euskal dantzak. Euskal dantzak eta matematika. Hasiera batean bi diziplina arrotz direla pentsa daiteke, baina beraien artean erlazio zuzena dagoela egiaztatzen duten ikerketak argitaratu dira azken urteotan. Matematikariek maiz esaten dute matematika leku guztietan aurki daitekeela, eta bi […]

Paleontologia Iberiar penintsulako hainbat aztarnategitan legatz arrasoak jaso dituzte, horien azterketa zabala egiteko. Aztarnategi horietako sei Erdi Aroko aztarnategi arabarrak dira. Azterketa honen helburua arrantzaren eta merkataritzaren historian sakontzea zen, eta Fish and Fisheries aldizkarian argitaratutako artikuluan azaldu dutenez, uste […]

1952 urtean, The Chemical Basis of Morphogenesis artikuluaren argitalpenarekin, Alan Mathison Turing matematikariak biologia matematikoaren arloa aztoratu egin zuen ideia iraultzaileak berera ekarriz. Ordutik, ideia horiek zientziako arlo ezberdinak elikatu izan dituzte, adibidez, matematika, fisika eta adimen artifiziala. Morfogenesia enbriologiaren […]

Arkeologia Duela 8.200 urte bi gradu jaitsi zen Kantauri itsasoaren tenperatura eta ikerketa batek orduko giza biltzaileek klima-aldaketa gogor hari emandako erantzuna aztertu dute. Gure kostaldean orduan gertatutakoa 11.700 urteetako klima-aldaketa nabarmenena izan zen. Ikertzaileek azaldu dutenez, hozketa horrek kostako […]

Charles Dickens (1812-1870) lan oso ezagunen egilea izan zen: Oliver Twist , David Copperfield , Bi hiriren istorioa edo Eguberri kanta . Idazle ingelesak, asmakizunen zalea izaki, kode propio bat asmatu zuen brakigrafian oinarrituta. Kode horretaz baliatuta, oraindik deszifratu ez […]

Hurrengo ekitaldiak

Bertsomatika: matematika eta bertsoak uztartzen dituen ekimena

Bertsomatika 2025 urterako Bidebarrieta Zientifikoaren lehen proposamena da. Ekimen honek matematika eta bertsolaritza uztartuko ditu, ezagutzaren eta kulturaren adar horren arteko elkarrizketa sortuz. Proposamen honek bi elementu oso desberdin ditu. Alde batetik, María Ángeles García Ferrero Madrilgo Matematika Zientzietako Institutuko zientzialari titularrak, Kiko “Dr. Hipotenusa” Belchí irakasle eta dibulgatzaile zientifikoak…

2025ko urtarrilaren 15a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo