osasuna
Etiketen artxiboa 523 artikulu
Amaia Portugal Garun heriotza jasan duten organo emaileak baino ez dira baliatzen gaur egun bihotz transplanteetarako. Hala ere, munduan bigarren aldiz, bihotza geldituta zendu zen pertsona baten organoa hartu, biziberritu eta beste pertsona bati transplantatzeko gai izan dira Cambridgeko Papworth […]
Jordan Santos-Concejero: “Atleta kenyarren arrakasta puzzle erraldoi bat da”
Peru S. Gamarra Uda garaia da eta sekulako beroa egiten du kanpoko aldean. Gure etxeko salan gaude, tripa beteta, siesta egin edo ez egin erabaki ezinik. Gorputzak lo geratzeko eskatzen digu, baina telebistan eskaintzen ari diren ikuskizunak harrapatu gaitu. Begiek […]
Klimaren gorabeherak Asian, Izurri Beltza Europan
Amaia Portugal Izurri agerraldien eta klimaren gorabeheren arteko lotura aztertu dute Osloko Unibertsitateko zenbait ikertzailek. Ondorioztatu dutenez, arratoi beltzak ez ziren pandemiaren gordailu izan Europan. Horren ordez, Asiatik kontinente zaharrera behin eta berriz iristen zen gaitza, itsasontzien bidez. Izurri Beltza […]
Tomateak, lurreko kutsatzaile metalikoetatik salbu
Euskal Autonomia Erkidegoan landareak dira hirugarren elikagai kontsumituenak, frutaren eta esnekien atzetik. Landareen artean, berriz, tomatea da gehien kontsumitzen dena. Egunean herritar bakoitzak 60 bat gramo tomate kontsumitzen ditu batez besteko. Aipatutako kontsumoa kontuan izanik, giza osasunerako kaltegarria izan daiteke […]
Ariketa fisikoak osasunean dituen onurak: zein, zenbat, nola eta noiz? IV. Giharrak eta hezurrak
Jon Irazusta eta Jon Torres-Unda Ariketa eta osasuna aipatzen direnean, gehienok bihotz eta odol hodietako gaitasuna hobetzen duten ariketetan pentsatzen dugu. Gaur egun , alabaina, indarra eta oreka mantentzeko gaitasunak osasun arloan garrantzi handia hartu dute . I zan ere […]
Antibiotikoak: itxaropentsu egoteko balizko arrazoi bat
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek antibiotiko bat topatu du aspaldiko partez, eta teixobaktina izena jarri diote. Baina ez hori bakarrik. Patogenoak erresistentziarik gabe hiltzen ditu, eta ongi ateraz gero luze iraun dezakeen botika bihurtu daitekeela iradokitzen du horrek. Joan […]
Ariketa fisikoa erabilera anitzeko pilula bat da
Jon Irazusta eta UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedra Urte hasierarekin batera ohikoa izaten da urtean zehar beteko ditugun proposamenak izendatzea. Zerrenda horretan nork ez du jarri honako zertxobait? Erretzea albo batera uztea, kirola egiten hastea, Gabonetan hartutako gehiegizko pisua kentzea, geure […]
Gorputzari iruzur egiten dion pilula
Amaia Portugal Fexaramina izeneko konposatua gai da gure barrenari ziria sartzeko eta bazkaltzekotan gaudela pentsarazteko, hala ez izanda ere. Ondorioz, digestioa egiteko prestatzen da eta kaloriak erretzen ditu, datozenei tokia uzteko. Argaltzeko botika gisa potentzialtasuna baduela uste dute AEBtako Salk […]
Gripea, loditasuna eta minbizia: mugetako medikuntza
Javier San Martín Gripea Mundu Osasunerako Erakundearen kalkuluen arabera, nagusien %5-%10ari eragiten diola urtero garai honetan datorren gripeak. Portzentajea, %20-%30ekoa da mundu osoko umeengan. Gehienetan, gaixotasunak atzera egiten du, muskuluetako minak, zefalea gogorra eta sukar handia dakarzkigun egun batzuk igaro […]
Minbiziaren loteria ankerra
Amaia Portugal Dokumentazioa eta matematika baliatuta, minbiziaren kausak nagusiki ausazkoak direla kalkulatu dute Cristian Tomasetti eta Bert Vogelstein ikertzaileek. Gaitza izateko arriskuaren herena baino ez dago lotuta genetika edo ingurune faktoreei. Minbizi batek askotariko kausak izan ditzake, baina zenbaterainoko pisua […]