psikologia Archives - Page 4 of 15

Genetika Jakina da James Watsonek eta Francis Crickek ekarpen handia egin zutela DNAren egitura ulertzeko ikerketan; bereziki, 51 argazkiaren izenez ezagutzen den irudi ikonikoa. Alabaina, ezaguna da baita ere Rosalynd Franklin zientzialaria haiekin batera ibili zela lanean, baina honi aipamen […]

Nahi duenak baino, ahal duenak egiten ditu zenbait gauza. Cyberbullying and media literacy, Martha R. Villabonarena. Arrakastaz probatu berri da exoplanetak detektatzeko metodo berri bat: izar baten ibilbidean distortsioak bilatu eta gero teleskopio bat apuntatu zer ikusten den behatzeko. Using […]

Benetan buruan izan ere. Burutik atera ezinik ibiltzen baikara abestia, eta, abestia baino gehiago, abesti zatitxo bat. Belarri-harra (earworm) izena hartzen du buruan behin eta berriro “entzuten” dugun eta burutik atera ezin dugun melodia horrek. Abestiekin ez ezik, publizitateko jingleekin […]

Estatistikako Institutu Nazionalaren datuen arabera, 2019an 10 urteko haurren % 79k ordenagailua zuten, eta % 22,3k mugikorra; 15 urterekin, ehuneko horiek % 93,6 eta % 93,8 ziren, hurrenez hurren. Azterlan epidemiologikoen arabera, nerabeen % 15ek Interneten edo mugikorraren erabilera problematikoa […]

Berdintasuna zientzian ASHG AEBko giza genetikaren elkarteak barkamena eskatu du adierazpen baten bidez, historian izandako jokabide diskriminatzaile eta eugenesikoengatik. ASHGk onartu du iraganeko ikerketa genetiko batzuk AEBko mugimendu eugenesikoaren parte izan zirela, eta jarrera diskriminatzaileak sustatu ahal izan zituela. Iraganeko […]

Autoestimu handia edo txikia? Nartzizismoa? Zein nortasun-ezaugarrik abisatzen dute potentzialki matoi baten aurrean gaudela? Personality traits and bullying behavior Egilea: Martha R. Villabona. Bai, zientzialariek material berriak aurkitzen dituzte ia egunero. Baina bataz beste hilabete behar dute eta adimen artifizial […]

Horren aztarnak ikus ditzakegu, adibidez, gaztelaniako hainbat hitzetan. Esate baterako, «lunático» hitzaren definizio hauxe eman zuen Espainiako Errege Akademiak: «Eromena duela, ez jarraitua, baizik eta tarteka». Hitza latineko «lunatĭcus» terminotik dator, eta antzinatik erabiltzen zen (ustez) ilargiaren zikloengatik jokaera arraro […]

Jone Iraeta Orbegozok lehen hitzetik aitortu du jendeak aurpegi arraroarekin begiratzen diola, ingurumen-psikologoa dela esaten duenean. Hori dela eta, ingurumen-psikologoen zeregina zertan datzan argitu du, hasteko: “Pertsonek beren ingurune fisikoarekin duten harremana aztertzen dugu”. Diziplinartekoa dela nabarmendu du, eta lagungarria […]

Geografia Isabella Bird esploratzaile, idazle eta naturalista Yorkshire-n jaio zen 1831n. 19 urte zituela bizkarreko tumore bat kendu zioten eta sendagileek itsas bidaia bat egitea gomendatu zioten. Lehen bidaia hartan bidalitako gutunez baliatu zen bere lehen liburua argitaratzeko, The Englishwoman […]

Gure diru-sarrerak ez dira baliabideez egiten dugun erabilera baldintzatzen duten bakarrak. Izan ere, lan egiten dugun erakundean dugun kokapen hierarkikoak edo mailak eta erakunde horren barruan dagoen soldata-desberdintasunaren graduak ere eragina dute hartzen ditugun gastu-erabakietan. Ezaguna da desberdintasun ekonomiko handiko […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Osasun sistemikoa gizakiaren potentzial biologikoa garatzeko oinarri gisa

Zerk bihurtzen du aparta kirolari bat? Zeintzuk dira eliteko atletek konpartitzen dituzten ezaugarri fisiologikoak eta metabolikoak, esate baterako Everest oxigenorik gabe eta sei egunen buruan bi aldiz igo zuen Kilian Jornet mendi-lasterkari bikainarenak? Jesús Álvarez-Herms fisiologoak Jorneten ibilbidearen erronkarik gogorrenetakoentzat elikadura programak diseinatu ditu. Garaipenak eta errekorrak lortu ditu atleta…

2025ko irailaren 17a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo