Grafitiak katedralean
Gasteizko Santa Maria Katedrala bisitatu baldin baduzue, agian hormetan grafiti gorrien antza duten ikurrak aurkitu dituzue bertatik ibiltzerakoan. Baliteke hauek ikustean zuen jakin-mina piztu izana. Ikur gorri horien goraipamenak dira, eta gaztelaniaz “vítor” izenez ezagutzen diren interjekzioak dira.
1739. urtean horrela definitu zuen goraipamen hau Diccionario de Autoridadesek: “Pozezko interjekzio bat da. Eginkizun bat aurrera eraman duen pertsona bat txalotzeko erabiltzen den goraipamena”. Era berean, honela definitu du Diccionario de la Real Academia deritzonak: ”Hormaren gainean zuzenean idatzitako izkribua, bai eta kartel zein oholtxo baten gainean idatzitakoa ere, balentria, ekintza edo igoera loriatsu batengatik pertsona bat txalotzeko xedea duena”.
Goraipamenok, besteak beste, XIV. mendean Salamancako, Alcala de Henareseko edo Sevillako unibertsitateetan doktore titulua lortzen zutenen omenez egiten zituzten horma-irudiak itxura emanez. Muralak pigmentu gorriz edo beltzez margotzen ziren, eta anagrama itxura ematen zieten ‘V I C T O R’ edo ‘V I T O R’ letra larriekin (gaztelaniaz ‘viva’ [gora] esan nahi dute hitz horiek), omendutakoaren izenarekin batera.
Egun, Sevillako Katedralean edo Indiako artxibategian ikus daitezke honako goraipamenen arrastoak. Horregatik, ez da arraroa aipatutako oroitzapenezko irudiak aurkitzea Gasteizko Santa Maria Katedralean. Horietako batzuk XVIII. mendean daude datatuta, eta goraipatutako pertsonaien izenak agerian dituzte.
Iturria: ‘Berriak Triforiotik’ buletinaren 36. zenbakia.
Testuaren editorea Uxune Martinez.