Juan Ignacio Pérez Iglesias
Egilearen artxiboa 126 artikulu
Juan Ignacio Pérez Iglesias Zantzu guztien arabera, mendebaldeko populazioak ezagutu duen osasun publikoko krisi handienari egin behar dio aurre gaur egun. Haren eragileak, COVID-19 pandemiak, ez du soilik milaka pertsonen osasunean eta bizitzan eragin zuzena izango. Beste izaera bateko ondorioak […]
Gaur egungo efektua
Juan Ignacio Pérez Iglesias “Egun, luxua gogoko dute gazteek. Portaera txarra dute, agintaritza mespretxatzen dute; ez dituzte nagusiak errespetatzen, eta nahiago dute berriketan aritzea ariketa egitea baino gehiago” Askotan, halakoak esaten ditugu helduok. Ez da oraingo kontua, gero; aitzitik, gure […]
Baina non demontre daude denak?
Juan Ignacio Pérez Iglesias 1950ean, udako egun batean, Enrico Fermi, Edward Teller, Herbert York eta Emil Konopinski fisikariek, bazkaltzera zihoazela, objektu hegalari ezezagunak (OHE) ikusi izanaren inguruan berriketan jardun zuten, besteak beste. Bazen tarte bat gaia aldatu zutela, eta, bazkaltzen […]
Prestakuntza hobea duten pertsonek osasun hobea ere badute
Juan Ignacio Pérez Iglesias Bizi-itxaropena handiagoa da herrialde aberatsenetan —hau da, jendeak diru-sarrera handiagoak dituenetan— herrialde pobreenetan baino. Horren arrazoiak bistakoa dirudi: zenbat eta diru-sarrera handiagoak, orduan eta hobeak elikadura, etxebizitza, arropa, eta abar, eta, horrenbestez, orduan eta hobea, halaber […]
Mikrobio materia iluna
Juan Ignacio Pérez Iglesias Lurrean bizitza hedatu zen moduari buruzko ikuspegia aldatzen hasi zen 1977an, itsaspeko batek biziz beteriko iturri hidrotermal (fumarola) bat topatu zuenean Ozeano Barearen hondoan. Orduz geroztik, aurkikuntzak bata bestearen atzetik etorri ziren, bai fumarola gehiago eta […]
Nazioarteko egun baterako arrazoiak
Ikastetxe batera joan gara eta gazte talde bati galdetu diogu emakumezko zer zientzialari ezagutzen dituzten. Marie Curie bakarrik aipatu dute; beste inor ez. Hortik aurrera, elkarrekin hizketan hasi dira, emakumeek zientziaren munduan duten presentziari buruz. Hainbat arazo aipatu dituzte gai […]
Kozinatzeak egin gintuen gizaki
Juan Ignacio Pérez Iglesias Duela hamarkada bat giza eboluzioari buruzko liburu bat argitaratu zen, eta arrakasta itzela bildu zuen. Ordutik hona, itzal gero eta handiagokoa bihurtu da, behinik behin profesionalak izan gabe, giza espeziearen bilakaeran interesa dutenen artean. Liburua Catching […]
Bueltatuko zenioke diruz betetako zorroa bere jabeari?
Juan Ignacio Pérez Iglesias Demagun diru zorro bat topatzen dugula kalean, jabearen datuekin. Itzuliko al genioke? Berdin itzuliko genuke diru zorroa hutsik edo 15 eurorekin aurkituko bagenu? Eta 90 euro baleuzka? Bada, galdera horiei erantzun zaie, mundu mailako esperimentu bati […]
Ariketa egitea laguntza txikia da argaltzeko; hobe da gutxiago jatea
Juan Ignacio Pérez Iglesias Gehiegizko pisua izateko joera dut eta, duela urte batzuetatik hona, odoleko glukosa kopurua diabetesaren muga-mugan dut. Atsegin dut jatea, eta nire konpromiso sozialak mahai baten bueltan izaten dira sarri. Gainera, tarteka‑marteka pintxoren bat ahoratzen dut, ardotxo […]
Hotza iritsi da
Juan Ignacio Pérez Iglesias Hotza heltzean gorputzeko tenperaturari konstant e eusteko, animalia homeotermoek metabolismoaren bidez birjarri behar dute galtzen duten beroa. Galera eragiten dute, alde batetik, organismoko eta giroko tenperaturen arteko aldeak eta, bestetik, isolamendu mailak. Horregatik, hibernatzaileak alde batera […]