Zientzia Kaiera
Egilearen artxiboa 3647 artikulu
2010ean Munduko Osasun Erakundeak (MOE) adierazi zuen Mexiko zela munduko obesitate indize altueneko herrialdea. Ikerketen arabera 1985. urtetik hona, mundu mailako gizakien pisua 2,0 kg/m2 hazi da emakumezkoetan eta 2, kg/m2 gizonezkoetan. Indizea gora egiten ari dira mundu mailan, hirietan […]
Asteon zientzia begi-bistan #276
Uxue Razkin Emakumeak zientzian Margarita Salas Falgueras biokimikaria hil da, 80 urterekin. Elhuyar aldizkarian azaltzen digutenez, fagoak, bakterioak infektatzen dituzten birusak ikertu zituen eta besteak beste, morfogenesia, eta material genetikoaren erreplikazio-mekanismoak eta gene-espresioa ikertu nahi zituen. Erreplikazioaren proteina abiarazlea topatu […]
Ezjakintasunaren kartografia #283
Zelan antzematen dituzte autistek gainontzekoon emozioak? Begitartean jartzen dute arreta, aurpegieran edo gorputz osoan? José Ramón Alonsok ematen digu erantzuna Recognition of emotions by people with autism artikuluan. Baliteke zure umore txarraren oinarria izatea entzefaloa logale dela. Antza, gure entzefaloak […]
Gorka Larrinaga: “Minbizia ekosistema bat bezala ikusi beharko genuke” #Zientzialari (125)
Minbiziaren biomarkatzaileak lagungarriak dira minbizia motak hobeto sailkatzeko, tratamendu pronostikoa ona edo txarra den jakiteko eta, kasu batzuetan, tratamendu berriak sortu ahal izateko. Minbizia ahalik eta hoberen ezagutzea oso lagungarria izan daiteke gaixotasunaren diagnostikoa eta tratamendua hobetzeko. Hala, minbiziaren biomarkatzaileen […]
Zorizko instantzia uniformeak sortzen al dira optimizazio konbinatorioan?
Josu Ceberio, Borja Calvo, Alexander Mendiburu, Jose Antonio Lozano Konputazio ebolutiboan, algoritmoek optimizazio-problemen gainean duten errendimendua ebaluatzeko ohikoa izaten da problema horien hainbat instantzia erabiltzea. Batzuetan problema errealen instantziak eskuragarri daude, eta beraz, esperimentaziorako instantzien multzoa hortik osatzen da. Tamalez […]
Apokalipsiaren ondoren esnatu zirenean, ugaztunak hor ziren
Juanma Gallego Duela 66 milioi urteko iraungipen masiboaren atzean ozeanoen azidotzea izan zuen garrantzia nabarmendu dute zientzialariek. Krisiaren ondoren ugaztunek izan zuten garapen izugarriaren adierazle den fosil bilduma berria ere aurkeztu dute. Gehienok hain zoriontsu bizi garen planeta honetan bost […]
Kimika sukaldean: azukrea (I). Azukreak eta sakarosa
Zientzia Kaieran sarritan hartu ditugu sukaldeko produktuak ikergai modura. Zientziaz hitz egiteko eta ikasteko tresna modura. Gogoratzeko modukoak dira, esaterako, haragiari buruzko artikulu-sorta edota arrautzei buruzkoa. Gaurkoan sukaldean gordeta dagoen laborategia berriro irekiko dugu eta beste substantzia bat izango dugu […]
Kimika analitikoa historiaurreko artzain praktikak ikertzeko oinarri gisa
UPV/EHUko Arabako Analisi Zerbitzu Zentrala Gaur egungo arkeologia antzinako gertaerak aztarnen bidez berritzen saiatzen da, baita antzinako giza esperientzia zehazten ere; hau da, gizartean nola antolatzen ziren eta gizarte horiek zergatik aldatzen zituzten, nola ustiatzen zituzten euren baliabideak, zer jaten […]
Asteon zientzia begi-bistan #275
Uxue Razkin Klima larrialdia Climate Central ikerketa zentroak mapa batean aztertu du 2050ean non izan dezaketen uholde arriskua itsasoaren maila igotzean. Munduan, 300 milioi lagun bizi diren lekuak arriskuan egongo dira (Asian, gehienbat: Txinan, Bangladeshen, Indian, Vietnamen, Indonesian eta Thailandian) […]
Ezjakintasunaren kartografia #282
Emakumearen ugalkortasuna adinaren arabera aldatzen dela jakiteak ez gaitu harrituko. Hala ere, ezustekoan harrapatuko gaituenak da aldaketa horren zergatiak. Rosa García-Verdugok azaltzen dizkigu zergatiak Female fertility limited by chromosome errors artikuluan. Energia berriztagarriei buruz hitz egiterakoan ez da aipatzen olatuen […]