Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Amaia Hernández Puerta Kanadatik itzuli berritan eta lan bila dabilela ezagutu dugu. Errehabilitazio medikurako sistema protesikoen eta ortesikoen garapenean lan egitea gustatuko litzaioke, hori baitu gogokoen eta horretarako prestatu baita azken urteotan, baina, esparru nahiko […]

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Oxigenoa ———————————————————————————————————– Bitxi samarrak dira Leuresthes tenuis izen zientifikoa duten arrainak; arrain marmartia da espezie honen izen arrunta. Charles Bukowski idazle estatubatuarrak, arrain marmartia aipatzen du bere Mockingbird Wish Me Luck (1972) liburuko […]

Amaia Portugal Amsterdamgo Unibertsitateko ikertzaile batzuek Giza Enbriologiaren 3D Atlasa osatu dute. Enbrioiak hilabete erdi duenetik bi hilabete dituen arteko bilakaera ikus daiteke bertan, urratsez urrats eta xehetasun handiz. Izan ere, 150 organo eta egitura identifikatu eta irudikatzea lortu dute […]

Josu Doncel Penalti jaurtiketa batean jokalari batek gola lortu nahi du; atezainak, ordea, pilota ate barnean ez sartzea. Zein estrategia jarraitu behar dute bere helburua lortzeko? Joko-teoriari esker, galdera honen erantzuna zein den ikusiko dugu. Penaltiak oso garrantzitsuak dira futbol-partidetan […]

Irene Sierra, Ainara Ateka eta Javier Ereña Dimetil eterra (DME) deritzon konposatuarekiko interesa gero eta handiagoa da. Izan ere, aplikazio anitzeko erregaia da, eta petrolioaren ordezko energia-iturrietatik (gas naturala, ikatza eta biomasa) ekoitzi daiteke. DME diesel motorretan erabiltzeko ordezko erregai […]

XIX. eta XX. mendeetan ehunka trenbide kilometro eraiki ziren Euskal Herrian eta horiek inguruko herrien garapenean eragin zuzena izan zuten. Trenak lurraldea antolatu eta hierarkizatu zuen, trena pasatzen zen herriak modernitatearen parte eginez eta gainontzekoak kanpoan utziz. XX. mende bukaeran […]

Uxue Razkin Hizkuntzalaritza konputazionala UPV/EHUko Informatika Fakultateko irakasleak, txatbot adimentsuetara -gizakion portaera imitatzen duen sistema informatikoa, erabiltzailearekin elkarrizketa bat mantentzeko gai direnak- pasatzeko ikerketa garatzen ari dira. QTLeap (Quality Translation by Deep Language Engineering Approaches) ikerketa-proiektuari esker, aurrerapauso bat eman […]

Gauzak zelan biltegiratu aztertzeko hainbat modu daude. Bata, behin eta berriz probak egitea da; bestea, aldiz, oso desberdina da: hasieratik hastea. Carles Martík diosku zelan egin: Ab initio modeling the chemical storage of alternative energy. Sexu kontuengatik frustrazioa sentitzen dutenek […]

Nola sortu ziren eguzki-sistemako planeta ezberdinen atmosferak? Zergatik dira hain ezberdinak beraien artean? Zer dira planeta gaseosoak eta harrizko planetak? Zeintzuk dira Artizarra, Marte, Urano, Jupiter, Saturno edo Neptunoko atmosferen ezaugarriak? Galdera guzti hauek argitu dizkigu Jon Legarreta UPV/EHUko Zientzia […]

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Ura ———————————————————————————————————– Plinio Zaharrak, bere Naturalis Historia liburuaren VIII. liburukian honakoa zioen: «Egarriari eusten diote, bai eta lau egunetan zehar ere, eta edateko aukerarik dagoenean, iraganetik eta etorkizunetik hartzen dute ura; hori bai […]