Josu Lopez-Gazpio Osakidetzako datuen arabera, Euskadin 200.000 lagunek daukate 2 motako diabetesa –biztanleriaren %11 inguruk-. Datuek azaleratzen duten bezala, diabetesa gaixotasun kroniko arrunta da eta arriskutsua, kasu askotan diabetesa diagnostikatu gabe egoten delako. Hain zuzen ere, aipatutako kopuruaren heren bat […]
Juan Ignacio Pérez Iglesias Demagun diru zorro bat topatzen dugula kalean, jabearen datuekin. Itzuliko al genioke? Berdin itzuliko genuke diru zorroa hutsik edo 15 eurorekin aurkituko bagenu? Eta 90 euro baleuzka? Bada, galdera horiei erantzun zaie, mundu mailako esperimentu bati […]
Uxue Razkin Txikitan, Dorothea Batek begiz jota zituen landare eta animaliak. Irudi haiek haren memorian tinko gelditzen ziren, ondoren, papereratzeko; harentzat, aldez aurretik jakinarazitako sekretuak gorpuztea bezalakoa zen hori. Ziur, Carmarthen (Gales) jaiotzeak –herrialdeko herririk zaharrena eta nornahik postal batean […]
Juanma Gallego Ikertzaile talde batek giza gibelak zazpi egunez gorputzetik kanpo kontserbatzeko gai den makina eraiki du. Aurrerapenak transplanteen alorrean erabilgarria izatea espero dute. “Jainkoetara jolasten ari gara”. Zeinek ez du entzun argudio hori, aurrerapen berrien aurrean erabateko ezetza adierazteko […]
Juanma Gallego Muturreko egoeretan bizirik irauteko gai diren animalia ñimiñoak dira tardigradoak, baina denboran zehar mantendutako tenperatura altuek horiek hil ditzaketela erakutsi dute orain. Iazko apirilean, Ilargian aurrenekoz zunda pribatu bat ilargiratzeko lehen saiakera egin zuen israeldar misio batek, baina […]
Koldo Garcia Genetikaz aritzen garenean geneak dira erabateko izarrak. Genomen osagai hauek eramaten dituzte arreta, ikerkuntza eta lerroburu gehienak. Baina bizidun askoren kasuan geneak genomen zati txiki bat besterik ez dira. Genomen gainontzeko osagaiek, askoz gehiago izanda ere, ez dute […]
Juan Ignacio Pérez Iglesias Gehiegizko pisua izateko joera dut eta, duela urte batzuetatik hona, odoleko glukosa kopurua diabetesaren muga-mugan dut. Atsegin dut jatea, eta nire konpromiso sozialak mahai baten bueltan izaten dira sarri. Gainera, tarteka‑marteka pintxoren bat ahoratzen dut, ardotxo […]
Juanma Gallego Animaliek bi estrategia darabiltzate ondorengoa ziurtatzeko: kumeak barra-barra izatea ala gutxi batzuk izan baina horiek ondo zaintzea. Azken portaera honen adierazlerik zaharrentzat hartzen dena aurkeztu dute, duela 309 milioi urteko fosil batean. Umeak zaindu. Guraso gehienek hori egingo […]
Josu Lopez-Gazpio Gizarteak zientzian interesa izatea behar-beharrezkoa da. Horretarako ezinbestekoa da zientziaren dibulgazioan lan egiten dugunon jarduna, baina, hori ez da punturik garrantzitsuena. Zientziarekiko zaletasuna sortzeko, gakoa da txikitatik zientzia irakastea eta zientziarekiko grina bultzatzea. Horrek lagunduko du, zalantzarik gabe […]
Juan Ignacio Pérez Iglesias Hotza heltzean gorputzeko tenperaturari konstant e eusteko, animalia homeotermoek metabolismoaren bidez birjarri behar dute galtzen duten beroa. Galera eragiten dute, alde batetik, organismoko eta giroko tenperaturen arteko aldeak eta, bestetik, isolamendu mailak. Horregatik, hibernatzaileak alde batera […]