Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1223 artikulu
Josu Lopez-Gazpio Gabonetako oporraldiaren bueltan hainbat komeri izaten dira. Familiarekin egin beharreko bazkari-afariak alde batera utzita, argi dago modu askotara eragiten duela Eguberriak gure osasunean. Horrekin lotura, denok dakigu Gabonetan tristeago egoteko joera dugula eta ziur noizbait entzun duzula garai […]
Fotosintesiaren agerpena mila milioi urte atzeratzea proposatu dute
Juanma Gallego Uste baino askoz lehenago abiatu zen fotosintesia, zientzialari talde batek egindako proposamenaren arabera: duela 3.500 milioi urtera atzeratu dute. Fotosintesiaren prozesuan parte hartzen duten proteinen analisian oinarritu dute hipotesia. Petrikilo horietako batek zure bizitza hobetzeko oreka energetikoa lortu […]
Kakan ere badaude
Josu Lopez-Gazpio Plastikoa ia edonon erabiltzen da. Material moldaerraza da eta erosten dugun ia edozein produktuk plastikoa du. Plastikoaren zati handi batek ozeanoan amaitzen du bere bizitza, 1970eko hamarkadan jakin genuen bezala. Zabor uharte erraldoiak aurkitu ziren ozeanoetako hainbat lekutan […]
Ainitze Labaka: “Ikerketa gehienak arretan egiten dira; pentsa zer hutsune dagoen zientzian”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Erizaintza ikasten ari zela, pazienteekin lana egitea zen Ainitze Labaka Etxeberriaren asmoa. Orduan, ez zuen imajinatu ere egiten laborategi batean egingo zuenik lana, zertan eta ikertzen. Alabaina, ikasketen amaiera krisi-garaiarekin bat egin zuen, eta ez […]
Hori zer den ez badakite ere, inurriek ‘berrogeialdia’ egiten dute
Juanma Gallego Inurrien portaera aztertuta, zientzialariek aurkitu dute intsektu hauek estrategia berezia garatu dutela onddo batek eragindako gaixotasun bati aurre egiteko: haien arteko kontaktua gutxitu egiten dute. Liluragarria da naturarekin mirestea, baina are liluragarriagoa da ikustea nola antolatzen diren prozesu […]
Edadetuek belarri handiagoak al dituzte?
Ziur aski zentzurik gabeko loturak dira, antzinako ohituretan oinarritzen direnak, baina, jakin badakigu belarrien eta sudurraren kasuan egindako adierazpenek zientzia badutela atzean, bizitza-luzerari dagokionez, behintzat. Bizitza luzea edo motza izan daiteke, baina, edadetuak direnak badakite belarrien eta sudurraren tamaina handitu […]
Gertrude Belle Elion (1918-1999): gaixotasunak sendatzeko bide urratzailearen ahotsa
Uxue Razkin Berria denak beti beldurtzen du jendea. Ezagutza eta ideia berriak plazaratzeak edo oso orokortuta dauden pentsamenduak zalantzan jartzeak beti ematen du nolabaiteko ikara, mundua jada aldatu ezin izango bagenu bezala. Zientzian nahiz Artean uneoro sortzen dira gauza berriak […]
Itsas hondora iritsi dira garbigailuetako mikrozuntzak
Juanma Gallego Hegoaldeko Europako itsasoetan pilatzen diren mikrozuntzen lehen inbentarioa egin dute zientzialariek, eta material horiek itsas hondoetan barra-barra biltzen direla egiaztatu ahal izan dute. Kantauri itsasoan dago halako material gehiena. Zientzialariek Plos One aldizkarian argitaratutako artikulu batean jarraitu dute […]
Tumore barneko heterogeneotasuna eta eboluzioa
Gorka Larrinaga, Iker Badiola eta José Ignacio López Minbizia mikroingurune ezberdin eta aldagarrietan batzen diren milioika zelulez eraturiko komunitatea da. Auzo handi honetan auzokideen artean gertatzen diren etengabeko elkarrekintzek arau konplexuak eta nahiko ezezagunak betetzen dituzte. Elkarrekintza hauek orain ari […]
Lurraren lehen tomografia egin dute, neutrinoak erabilita
Juanma Gallego Neutrino atmosferikoek Lurra zeharkatzean egiten duten ibilbidea jarraituta, orain arte teknika geofisiko tradizionalekin baino neurtu ezin ziren hainbat parametro neurtzeko gai izan dira zientzialariak; tartean, planetaren dentsitatearen banaketa. Neutrinoak erabilita, planetaren dentsitatearen banaketa eta beste hainbat faktore kalkulatzen […]