Zientzia eta Teknologiak 50 urte Archives - Page 2 of 3

Nestor Etxebarria Kutsatzaileez hitz egiten dugunean gauza bat baino gehiago datozkigu burura eta bat ere ez ona. Egia esan, askok “kutsatzaile” eta “kaltegarri” edo “toxiko” berbak batera erabiltzen ditugu. Ideia hori, aldiz, zehaztu egin beharko genuke, kontua ez baita uste […]

Fernando Plazola Badirudi Fisika eta Medikuntza, elkarrengandik oso urrun daudela, bi zientzia esparru hauek oso desberdinak baitira. Hala ere, Medikuntzako Nobel sariak arakatzen baditugu, ohartuko gara Medikuntzako Nobel saria jaso dutela fisikako metodologian oinarrituriko medikuek edota fisikariek beraiek ere. Izan […]

Aitor Payros Xabier Letek zioen bezala, gizakiak badu bere ingurua menperatzeko premia, baina oraingoz gizakiak denbora menperatu ezin izan badu ere, kontrolpean izateko modu bat da denbora neurtzea eta sailkatzea. Horrela, gure bizitzaren denbora eta gure arbasoen bizitzen denbora neurtzeko […]

Nerea Zabala Gure eguneroko bizitzan ez dirudi argia objektuak mugitzeko gauza denik. Eguzkitan gaudenean, beroa nabaritzen dugu, energia alegia, baina ez dugu inolako presiorik sentitzen. Johannes Keplerrek 1619. urtean proposatu zuen eguzkiaren argiak agian erradiazio-presioa eragin dezakeela kometen isatsak beti […]

Javier Duoandikoetxea Zure 20 megapixeleko kamera berriarekin argazki bat egin duzu. Botoia sakatu duzunean, 60 megabyteko informazioa jaso du kamerak (60 MB = 60 milioi byte). Byte bat 0-z eta 1-ez osaturiko zortzikote bat da (01100101, adibidez). Hortaz, 0 eta […]

Ereduak 50 urte bete ditu (1966-1968 bitartean jaio zela onartzen da), eta beraz, gure unibertsitatea baino apur bat zaharragoa da baina epe horretan arlo ugaritan egindako ikerketek teoria sendotu baino ez dute egin. Egun, Lurraren bilakaera azaltzeko eredu estandarra da […]

Miren Josu Omaetxebarria, Nerea Osinalde, Jesusmari Arizmendi eta Jabi Beaskoetxea eta Kerman Aloria Masa-espektrometria (MS) orain 100 urtetik kimikarientzako ohiko teknika izan arren, azken 3 hamarkadetan baino ez da erabili proteinak analizatzeko. Edozein analito MSz analizatu nahi badugu, berau ionizatu […]

José Antonio Fernández Masa-espektrometria teknika analitiko ahaltsu bat da, molekulak identifikatzea ahalbidetzen duena haien masatik abiatuta. Masa-espektrometria erabili ahal izateko, lagina, dagoen egoeran dagoela ere, kaltegabe transferitu eta elektrikoki kargatu behar da gas fasera. Noski, definizio horretan supersinplifikatuta daude teknikaren […]

María Encarnación Blanco Aurreko mendeko bigarren erdialdean iraultza handia bizi izan zen biologian. Aurrerapen teknologiko eta zientifiko handiak egin ziren (adibide ezagunena dugu DNAren helize bikoitzaren aurkikuntza), eta erredukzionismoa biologiaren arau bihurtu zen, organismo konplexuak deskonposatzen hasi baitziren haiek osatzen […]

Nerea Ferreirós Polizien eta ikertzaileen telesailek laborategi zientifikoa ekarri dute gure bizitzara eta, harekin batera, baita masa-espektrometria ere. Errealitatean eta fikzioan gertatzen dena ez da guztiz berdina, baina bi kasuetan ere oso ohikoa da masa-espektrometria erabiltzea molekulak bilatu behar direnean […]

Hurrengo ekitaldiak

Lurzoruaren kudeaketaren eragina eguneroko ur-horniketan

Kalitatezko edateko ura eskuratzea gero eta erronka handiagoa bihurtu da munduan, eta Euskal Herria ez da salbuespena. Baliabide naturalen gehiegizko ustiapena eta kutsadura bezalako faktoreek, edota klima-aldaketaren ondorioek gero eta gehiago eragiten diete ibaiei eta akuiferoei, gure ur-iturri nagusiei. Nola berma dezakegu ezinbesteko baliabide natural horren epe luzerako hornidura egonkor…

2025ko otsailaren 25a

Iurretako Herri Biblioteka

Bidebarrieta, 4, Iurreta

Bidebarrieta Zientifikoa: Medikuntza pertsonalizatuaren dilema etikoak

Medikuntza pertsonalizatua eraldatzen ari da gaixotasunak ulertzeko dugun modua, bereziki adimen artifiziala eta gene-analisien bezalako garapen teknologikoei esker. Historian lehen aldiz, arreta indibidualizatuagoa eta eraginkorragoa eskaintzeko aukera ematen diguten tresnak ditugu, paziente bakoitzaren ezaugarri berezietara egokituak, eta horrek orain arte ezagututako arreta medikoaren eredua irauliko duela ematen du. Hala ere…

2025ko martxoaren 5a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta, 4, Bilbo

Zientziaren Ertzetik: Nola sortzen da desira?

Bizitza sexual osasuntsu bat eta betea izateko beharrezkoa den lehen gauza da desirak nola funtzionatzen duen jakitea. Izan ere, erabat jabetzen ez bagara ere, desiraren atzean prozesu biologiko, emozional eta erlazionalen multzo handi bat ezkutatzen da, eta horrek zuzenean eragiten du gure sexualitatea bizi eta esperimentatzeko dugun moduan. Desiraren jatorria…

2025ko martxoaren 7a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8, Durango

Martxoak 14: π zenbakia protagonista BCAM Naukas ekitaldian

π letra grekoaz irudikatzen den Pi zenbakia, munduan dauden konstante matematikorik garrantzitsuenetakoa da, gizakiek duela Zirkunferentziaren luzeraren eta diametroaren arteko erlazioa zehazten duen zenbaki irrazional hau fisika, ingeniaritza eta geologia bezalako diziplina zientifikoei lotuta dago eta harritzeko moduko aplikazio praktikoak ditu eguneroko bizimoduan. Zenbaki honek mendez mende eragin duen lilura…

2025ko martxoaren 14a

Bizkaia Aretoa - UPV/EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo