Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1226 artikulu
Askok jakin nahi izan dute noiz, nola eta zergatik sortu zen hizkuntza. Hasierako teoriak nahiko espekulatiboak ziren eta xelebre samarrak ere. “Guau-guau” teoriaren arabera onomatopeietan zegoen hizkuntzaren sorrera. “Ay-ay” teoriarentzat, berriz, interjekzioetan. “Ding-dong” teoriak hizkuntzaren sorrera soinu eta esanahien lotura […]
Eduardo de la Torre: “Ibilgailuek igorritako isuri atmosferikoak murriztu dira”
Adrian Alvarez Eduardo de la Torre, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoko kimika-ingeniaritza ikasle ohiak, Accenture enpresak ematen duen saria irabazi du Ingeniaritza Goi Eskolako proiektu onenari. Haren lana EAEko trafikoaren kutsadura atmosferikoa aztertzean datza 2003-2012 urteen bitartean. EAEko puntu ugarietan […]
Mooreren legea, akuilu lana egin duen aurreikuspena
1965. urteko apirilaren 19an, Gordon E. Moore fisikari eta kimikaria estatubatuarrak “Cramming More Components onto Integrated Circuits” artikulu famatua idatzi zuen, bertan, printzipio famatu hau azaltzen zuen: “Mikrotxip baten sartzen diren transistore kopurua urtero bikoiztuko da”. Aurten 50. urte bete […]
Iraganera bueltan, koltan gainean
Koltana oso material preziatua da, osagai funtsezkoa baita besteak beste smartphonetan, tabletetan eta bestelako gailu elektronikoetan. Dakigun bezala, herri garatuen eguneroko bizitza ezinezko bilakatuko litzateke gaur egun horrelako gailurik izango ez bagenu. Horrela, Estatu Batuek badituzte teknologia-fabrika garrantzitsuenetako batzuk, eta […]
Zientzia trago artean
Amaia Portugal Egunotan Pint of Science ekimena dago martxan Donostia eta Iruñeko zenbait tabernatan. Astelehenean, esaterako, irakurketa prozesuaz eta garunaren plastikotasunaz jardun zuten Clara Martin eta Marie Lallier BCBLko ikertzaileek, entzuleek garagardoak edan bitartean. Astelehenak egun lasaiak izan ohi dira […]
Ariketa fisikoak osasunean dituen onurak: zein, zenbat, nola eta noiz? V. Odoleko glukosaren kontrola eta diabetesa
Jon Irazusta eta Ihintza Larrañaga Odoleko glukosa maila hertsiki kontrolatu behar den parametroa da, bestela gure bizi-itxaropena laburtu dezaketen zenbait patologia gerta daitezkeelako. Diabetesa (diabetes mellitus) odoleko glukosa mailaren handitzea dakarren gaixotasun kronikoa da. Gizentasunaren eta bizi-itxaropenaren gehitzeak gaitz honen […]
Esperimentuen liburu aparta
Arantxa Arzamendi Udako oporren atarian haurrekin batera esperimentu zientifikoetan murgiltzeko liburu bat gomendatuko dizuet. Liburutegi eta liburu dendak haurrentzako argitalpenez josiak ikusi ohi ditugu, besteak beste, ipuin ugari, jolaserako liburuak, eskulanak egiteko liburuak, sukaldaritza liburuak…eta baita ere zientzia alorreko liburuak […]
Bizitzak aurkitzen ezerezaren erdian
Amaia Portugal Hondakinen artean harrapatuta geratu den gizaki baten bihotz taupadak detektatzeko ahalmena du NASAk garatutako makina batek. Nepalen erabili berri dute, eta gutxienez lau lagun bizirik atera dituzte horri esker, lehen lurrikara gertatu eta lau egun geroago. Tamalez, aste […]
Citius, altius, fortius
Javier San Martín 1881ean, Henri Didon apaiza dominikoak, eskola batean zegoen kirol-ekimen bat inauguratzen ari zelarik, “citius, altius, fortius” jaurtiki zien bertan zeudenei. Pierre de Coubertin ere bertan zegoen, eta hainbat urte beranduago, moldatu egin zituen hitz horiek, olinpiadetako lema […]
Genetikaren ibilbidea (V): Informazioa maneiatzen
Koldo Garcia Aurreko atalean informazio genetikoak helize batean bidaiatzen zuela esan genuen. Baina nola kopiatzen zen informazioa? Nondik nora zihoan informazioa? Informazioa irakurtzeko gai izango ziren ikertzaileak? Eta informazio hori maneiatzeko? Urte gutxitan genetikak abiadura handia hartu zuen eta DNAren […]