animaliak
Etiketen artxiboa 178 artikulu
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza Euskal eta japoniar arrantzaleak, duela 1.000 urte aritzen ziren baleen ehizan. Euskal literaturan bada jarduera horren erreferentziarik, nahiz aipamenak ez diren hain urrun heltzen. Ioannes de Etcheverri-k (1627) (Etxeberri Ziburukoa) baleen ehiza […]
Asiatik datorren liztorra (eta III)
Juan Carlos Iturrondobeitia Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistari eskaini diogun artikulu-sortari bukaera emango diogu gaurkoan. Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Velutinaren bizi-zikloa eta honen inbasioak eragindako ondorioak […]
Baso-igelaren izoztu ondorengo berpizte harrigarria
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzari aurre egiten atalean ikusi bezala, ornogabeetan aurki daitezke batez ere kalterik eragiten ez duten izozte-prozesuak. Hala ere, berebiziko arreta jarri zaie antzeko erantzun edo moldaerak agertzen dituzten animalia ornodunei. Zergatia […]
Asiatik datorren liztorra (II)
Juan Carlos Iturrondobeitia Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistarekin jarraituko dugu. Velutinaren bizi-zikloa ikusiko dugu lehenik eta gerora, Asiako liztorraren inbasioaren ondorioak aztertzera […]
Izozteari aurre egiten
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzaren aukako naturalak atalean ingelesez “freeze avoidance” deritzon jokaeraz aritu gara. Naturan badira, ordea, “freeze tolerant” diren animaliak ere, hau da izoztea jasan eta gainditu dezaketen animaliak. Animaliak izoztea jasan dezakeela […]
Asiatik datorren liztorra (I)
Juan Carlos Iturrondobeitia Asiako hego-ekialdean du jatorria, baina gaur egun bere kokapen naturaletik at egiten ari da, alegia, Bangladesh, Butan, Txina (Hong Kong Barne), India, Indonesia, Korea, errepublika, Laos, Malasia, Birmania, Tailandia, eta Vietnam horietatik kanpo ari da hedatzen. Frantziako […]
Izotzaren aurkako naturalak
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Bilatuz gero, itsasoaren ia edozein tokitan aurki ditzakegu arrainak, bai eta ustez ezinezkoak diren uretan ere. Itsas teleosteoen barne-likidoen gatzen kontzentrazioa, itsasoko urarena baino hiru bider txikiagoa da gutxi gorabehera. Ezaguna […]
Lebitarren liburuan eta Koranean jasoa
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– “Txerria, apatxa zatituta duelako hausnarkaria izan gabe; animalia hori lohia da zuentzat” (Liburu Santuak: Lebitarren liburua, 11). “Esan: helarazi zaidan goiargian ez dut aurkitu inorendako ezer jateko debekurik, animalia baten gorpua […]
Izurde emeak, elkarrekin sendoago
Amaia Portugal Haien kumeak babesteko, izurde emeak elkartu egiten dira eta taldetxoak osatzen dituzte erditze garaian. Gainera, Australiako mendebaldeko itsasoetan egindako ikerketa honetan egiaztatu dutenez, kide berberekin elkartzen dira urtero, denboran luzatzen diren lotura iraunkor eta egonkorrak sortuz. Emakumeok maiz […]
Munduko bi gauza hotzenetako bat
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Txakurren azalean oso urriak dira izerdi-guruinak, eta beraz ontzat eman daiteke ez dutela izerdirik botatzen. Horrek, baina, ez du esan nahi gorputza hozteko lurrunketara jo ezin dezaketenik. Beroa xahutu behar dutenean […]