Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

animaliak

Etiketen artxiboa 183 artikulu

Hartzek ez hibernatzearen zergatia

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Groundhog day (“Marmotaren eguna”) filma 1993an lehen aldiz eman ondoren, Phil marmota ezaguna egin zen gure artean. Punxsutawney herrian eguraldia aurreikusteko erabiltzen dute marmota hori. Urtero, otsailaren bian, festa bat ospatzen […]

Jaioberrien berogailua, argaltzeko tresna berria?

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia haurrak

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Metabolismoa da animalia homeotermo guztien bero-iturri nagusia. Iturri hori gabe gorputz-tenperatura ezin izango lukete konstante mantendu. Metabolismo-jarduera osoari dagokio bero-ekoizpena, baina animalia homeotermo batzuek beroa ekoizteko berariazko zeregina duen ehun mota […]

Txerri-kortako zorua

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Lau hankako animalia gehienek ez dute bero gehiegi galtzen eroapenaz. Zorua ukitzen duten gorputzaren atalak oso txikiak izaten dira, edo hobeto esan, gorputzaren azalera osoaren zati txikia izan ohi dira. Baina […]

Etxetxorien lumajea

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Orain azalduko dugunak zerikusi handia du balearen istorioarekin, hasiera batean horrela ez dirudien arren. Isolatzeaz arituko gara kapitulu honetan ere, baina bestelako isolatze-moduaz jardungo dugu. Batzuetan, etxetxoriek oso potolo dirudite; egia […]

Har bedi R erradioko behi bat

Dibulgazioa, Kolaborazioak

matematika

Josu Doncel Matematika aplikatuan ari diren ikertzaileak hipotesiak aztertzen ibiltzen dira. Zertarako behar dituzte? Zergatik dira hain garrantzitsuak? Behi esferikoaren adibidea erabilita lortuko ditugu galdera hauen erantzunak. Matematika aplikatuak sistema errealaren analisia du helburu. Ingeniaritza, fisika, kimika eta beste hainbat […]

Balearen olioa

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia historia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza Euskal eta japoniar arrantzaleak, duela 1.000 urte aritzen ziren baleen ehizan. Euskal literaturan bada jarduera horren erreferentziarik, nahiz aipamenak ez diren hain urrun heltzen. Ioannes de Etcheverri-k (1627) (Etxeberri Ziburukoa) baleen ehiza […]

Baso-igelaren izoztu ondorengo berpizte harrigarria

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzari aurre egiten atalean ikusi bezala, ornogabeetan aurki daitezke batez ere kalterik eragiten ez duten izozte-prozesuak. Hala ere, berebiziko arreta jarri zaie antzeko erantzun edo moldaerak agertzen dituzten animalia ornodunei. Zergatia […]

Asiatik datorren liztorra (II)

Dibulgazioa, Kolaborazioak

biologia entomologia liztor_asiarra zoologia

Juan Carlos Iturrondobeitia Asiatik datorren liztorra edo Vespa velutinaren jatorria eta ezaugarriak ikusi genituen Asiatik datorren liztorra (I) artikuluan. Europan izan dugun liztor inbasiorik arrakastatsuenaren protagonistarekin jarraituko dugu. Velutinaren bizi-zikloa ikusiko dugu lehenik eta gerora, Asiako liztorraren inbasioaren ondorioak aztertzera […]

Izozteari aurre egiten

Animalien aferak, Dibulgazioa

biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzaren aukako naturalak atalean ingelesez “freeze avoidance” deritzon jokaeraz aritu gara. Naturan badira, ordea, “freeze tolerant” diren animaliak ere, hau da izoztea jasan eta gainditu dezaketen animaliak. Animaliak izoztea jasan dezakeela […]