genetika
Etiketen artxiboa 341 artikulu
Jose Ramon Bilbao Homo sapiens espeziearen genomaren sekuentziazioak agerian utzi zuen oso urriak zirela gene proteina-kodeatzaileak eta horrek harridura eragin zuen zientzialarien artean, nolabait ezbaian jarri zelako genoma hitzaren jatorrizko esanahia, hau da, “gene guztien multzoa”. Izan ere, ordura arteko […]
Genomaren aldakortasuna ezagutzearen onurak (edo arriskuak)
Amets Sáenz Dagoeneko, entzuna dugu Islandiako populazioaren genoman (323.002 biztanle) azterketak egiten ari direla baina, aurten bertako ikertzaileek 2.636 islandiarren genoma osorik sekuentziatu ondoren, aurkituriko aldaera gainerako populazioari egotzi dizkiote genotipaturiko 104.000 biztanleen eta Islandiako populazioen pedigrien bidez (Gudbjartsson et […]
Genetikaren ibilbidea (VII): Eboluzioak eta genetikak topo egin zutenekoak
Koldo Garcia Theodosius Dobzhanskyk “Biologian ezerk ez du zentzurik ez bada eboluzioaren argipean” esan zuen. Edozein zientzia biologiko ulertzeko, eboluzioa beharrezkoa dugu eta genetika eboluzioa ulertzeko lanabesetako bat da, garai batzuetan uztarketa honek hautsak harrotu bazituen ere. 1859an Charles Darwin […]
Helize bikoitzaz
César Tomé López Helize bikoitza izenaz ezagutzen da azido desoxirribonukleikoaren (DNA) egitura molekularra. DNA XIX. mendean isolatu zen eta 1909an identifikatu zen kimikoki, baina bere egitura ez zen 1953ra arte definitu; orduan argitaratu zuten Francis Crick-ek eta James Watson-ek bere […]
Nettie Stevens (1861-1912): ahazturiko biologia-ahotsa
Uxue Razkin Ahaztuak gelditu dira haren ekarpenak. Ahaztuta bere ahotsa. Nettie Stevens ez da hain ezaguna. Zientzia-liburuetan agertzen da, noski, baina beti gizonezkoen ondoan, laguntzaile moduan, inoiz ez narrazio baten protagonista gisa. Bada, egindako ikerketa-lanak ozen eskatzen du bere lekutxoa […]
Noren esku jarriko dugu gure genoma?
Oraindik hainbat urteko ibilbide luzea egin behar da datu guztiak ondo ulertzeko, baina azkenean finkatu ahal izango da zein diren Alzheimer edo minbizia bezalako gaixotasunak garatzeko probabilitateak. Izan ere, neurri handi batean herentzia dago gaixotasun hauen eragileen artean. Halaber, oso […]
Zientzialari (35) – Neskuts Izagirre: “Antzinako DNA ikertzean iraganerako leiho bat irekitzen dugu”
Zientzialari 35 – Neskuts Izagirre from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. “Antzinako DNA ikertzen dugunean iraganerako leiho bat irekitzen dugu”. Hitz hauekin azaltzen du Neskuts Izagirre UPV/EHUko Antropologia irakasleak zientziaren esparru hori zertan datzan. Antzinako DNAren ikerketari esker gizateriaren iraganaz […]
Genetikaren ibilbidea (VI): Osagaietatik osotasunera
Koldo Garcia Aurreko atalean ikusi genuen DNA kopiatzeko, irakurtzeko eta maneiatzeko teknika berriek genetikaren garapen handia eta azkarra ekarri zutela. Hurrengo urteetan genetikak jauzi egin zuen geneak banan-banan ikertzetik bizidun baten gene guztiak batera ikertzera. Material genetikoa bere osotasunean aztertzeari […]
Hiru gurasodun haurrak: mitokondrio-donazioa
Izortze Santin Mitokondrio izeneko organuluak amengandik heredatzen dira, eta zelulek behar duten energia ekoizten dute. Mitokondrien zeregin nagusia energiaren ekoizpena bada ere, parte hartzen dute zelulen metabolismoan garrantzia handia duten beste prozesu batzuetan ere: kolesterolaren metabolismoan, estrogeno eta testosteronaren sintesian […]
Angelman sindromearen mekanismo molekularrak ulertu nahian
Angelman sindromeak munduan jaiotako 15.000 jaioberritik bati eragiten dio. Haurrek normal garatzeko arazoak izaten dituzte: garapen intelektualaren atzerapena, komunikatzeko zailtasunak, oreka eta mugimenduaren koordinazioan arazoak, lo egiteko arazoak, epilepsia eta hitz egiteko eragozpenak. Gehienetan bi eta bost urte bitartean antzematen […]