Archivo de Etiquetas:: kimika

Irene Sierra, Ainara Ateka, Javier Ereña Gero eta arreta gehiago eskaintzen ari zaio dimetil eterrari (DME, CH3-O-CH3), aplikazio anitzeko konposatua delako, eta petrolioaren ordezko energia-iturrietatik (ikatza, gas naturala eta biomasatik) ekoitzi daitekeelako.
DME gas propultsatzaile eta hoztaile bezala erabiltzen da. Gainera, epe ertainera dieselaren edo petrolioaren gas likidotuen (propanoa eta butanoaren) ordezko erregaia izan liteke. Badira hainbat arrazoi: bere […]

Kalifornia haranaren erdialdetik datoz munduan kontsumitutako intxaurren bi heren, eta estatuan kontsumitzen direnen % 80 baino gehiago. Azken 50 urteotan bi sits izurritek —codling moth (Cydia pomonella) eta navel orangeworm (Amyelois transitella, Lepikdotera, Pyralidae)— mehatxatu dute intxaurren ekoizpena. UPV/EHUko Kimika Analitikoa Sailak, AEBko Nekazaritza Sailarekin (USDA, Kalifornia) elkarlanean sitsen izurriteak, pestiziden eta plagiziden erabilera murriztuz, nola kontrolatu ikertu dute. […]

Ibilgailu ugariko trafikoa duen edo siderurgiatik hur dagoen hiri batean bizitzeak ingurumenaren kutsadura foku indartsuren artean bizitzea dakar. Gipuzkoako Goierri goienean eta Urola erdialdean, esaterako, nahastu egiten dira industria jarduera, landa giroko jarduera, egoitza eremuak eta errepide nazionala. Hori dela eta, bertako bizilagunak partikula kutsatzaileen eragina pairatzen dute. UPV/EHUko ikerketa batek Gipuzkoako eskualde horietako 638 emakume haurduni eta beren jaioberriei […]

Ainara Sangroniz, Marian Iriarte eta Agustin Etxeberria Materialen zientziaren alorrean polimeroek iraultza nabarmena eragin zuten duela 80-90 urte. Polimeroak molekula oso luzez osaturiko materialak dira, eta hain luzeak izateak propietate bereziak ematen dizkie. Propietate bereizgarri horien artean baten bat aipatzekotan, behar bada garrantzitsuena bere moldagarritasuna litzateke. Hau da, antzeko egitura kimikoa izanda ere, beharretara egokitutako materiala erraz lor daiteke hainbat […]

Adrian Alvarez Eduardo de la Torre, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoko kimika-ingeniaritza ikasle ohiak, Accenture enpresak ematen duen saria irabazi du Ingeniaritza Goi Eskolako proiektu onenari. Haren lana EAEko trafikoaren kutsadura atmosferikoa aztertzean datza 2003-2012 urteen bitartean.
EAEko puntu ugarietan kokatuta dauden trafikoaren intentsitatea neurtzeko neurgailuen datuak bildu eta gero ibilgailuek sortzen duten kutsadura aztertzen du Eduardo de la Torrek […]

Gotzone Barandika Duela urte batzuk, honako hau irakurri nuen plataforma ekologista baten pankarta batean: “Los químicos van a acabar con el planeta”.
Kimikaria naizenez, izugarrizko ikara hartu nuen, nik honela ulertu nuelako: “Kimikariek akabatuko dute lur-planeta”. Argitu behar dut sustoa ez nuela hartu “akabatu” eta “planeta” elkarrekin jartzean sortzen den mezu fatalistaren ondorioz. Ordez, sosegurik ezin nuen hartu pentsatzean geu […]

Euskal Autonomia Erkidegoan landareak dira hirugarren elikagai kontsumituenak, frutaren eta esnekien atzetik. Landareen artean, berriz, tomatea da gehien kontsumitzen dena. Egunean herritar bakoitzak 60 bat gramo tomate kontsumitzen ditu batez besteko. Aipatutako kontsumoa kontuan izanik, giza osasunerako kaltegarria izan daiteke kutsatzaile-kontzentrazio handia duten tomateak kontsumitzea.
Tomate-landareen kutsatzaile-iturri nagusia da laborantza-lurra. Izan ere, kutsatzaile metaliko eta metaloide kantitate handiak egon daitezke […]

Amaia Portugal Ur tanta batek gainazal bat jotzen duen unea grabatu dute urratsez urrats MITeko bi ikertzailek, euri ostean geratu ohi den lurraren usainaren moduko hori nondik datorren argitzeko. Tantak lurzoruarekin inpaktua egiten duenean burbuila txiki batzuk sortzen direla ikusi dute, eta litekeena da horiek eramatea lurraren aromak eguratsera.
Euri zaparrada arinek usain berezia uzten dute ingurunean, batez ere denbora […]

Zientzialari 23 – Nestor Etxebarria from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo.
Inguratzen gaituen airean edo gure araztegietako uretan, giza jarduerek sortutako kutsadurak eragin ugari sortzen ditu izaki bizidunetan. Portuetan bizi diren arrainek, adibidez, sexu aldaketak pairatu ditzakete produktu kimiko jakin bat dela eta. Gai hauei buruz hitz egin dugu Nestor Etxebarria UPV/EHUko Kimika Analitikoko katedradunarekin.
‘Zientzialari‘ izeneko […]

Gaur egun, konposatu organokloratuak debekatuta dauden arren ingurunean dauzkagu. Izan ere, lehenagoko erabileraren ondorioz, toki askotan ditugu oraindik, besteak beste, elikadura-katean eta lurzoruan. Aipatu ditugun konposatuak kutsatzaile kimikoak dira eta hauen eragina aztertzen dihardute hainbat ikertzailek. Horien artean ditugu INMA (Haurtzaroa eta Ingurumena – Infancia y Medioambiente) ikerketa-proiektuko parte hartzaileak. Proiektu honen ikerlerroa da, ingurunean dauden kutsatzaile kimikoek zer […]