kimika Archives - Page 24 of 56

Juan Ignacio Pérez Iglesias Zenbait elementu kimiko ezagunak zaizkigu; oxigenoa edota burdina, esate baterako. Egunero ditugu ahotan elementu horien izenak. Baina normala izaten da, eskolan izan ezik, elementu gehienen berririk ez izatea. Selenioa (Se), adibidez, oso ezezaguna da. Agian, ikusiko […]

Uxue Razkin Osasuna Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, bularreko minbizia da gehien hedatuta dagoena, biriketakoa baino gehiago. Azken bi hamarkadetan ia bikoiztu egin da detektatutako minbizien kopurua. Berriak azaldu digunez, 2000. urtean 10 milioi paziente inguru ziren, eta iaz, 19,3 […]

César Tomé López XVIII. mendean (eta are lehenago) uste zen konbinazio kimikoa “afinitate kimiko”aren legeek gobernaturik zegoela, afinitate hori neurtu ohi zen eran (beste era batzuen artean) energia oinarri zelarik, eta azidoak zein baseak gatzak sortzeko konbinatzen ziren proportzioak oinarri […]

Hemen gehien erabiltzen den anisa Pimpinella anisum landaretik lortzen da. Landare hauek Asian eta mediterraneoan aurki daitezke. Haien haziak edari alkoholdunak zein alkohol gabeak, haragia, gozokiak edo opilak gozatzeko erabiltzen dira. Anis olioa Pimpinella anisum landarearen hazien destilaziotik lortzen da […]

Barrera hematoentzefalikoak babesten du entzefaloa, gauza potentzialki kaltegarriak iritsi ez daitezen euspen sistema da barrera. Zelan lor dezake SARS-Cov-2ak ailegatzea? Musukoa gaizki erabiltzen dutenek airean uzten duten bidea erabilita: sudurra. José R. Pinedaren Is the intranasal route a “backdoor” used […]

Uxue Razkin Medikuntza Elhuyar aldizkarian jakinarazi digu Aitziber Agirrek seinale positiboak aurkitu dituztela Ivermectina botikarekin egindako entsegu kliniko baten. Emaitzek medikamentuak SARS-CoV-2aren transmisioa eragotz lezakeela iradokitzen baitute. Sintomen iraupena murrizteaz gain, gaixo daudenen karga birala txikitu eta birusaren transmisioa murrizten […]

César Tomé López XVII. mendean, protokimikariek gai konposatuak izendatzeko erabiltzen zuten “mistura” hitzak ez zituen ia bereizten konbinazio kimikoak eta nahasketa fisikoak. Hala ere, XVIII. mendean zehar bereizketa argi bat hasi zen egiten. Dictionaire de chymie-n (1766), adibidez, Pierre Joseph […]

Josu Lopez-Gazpio Odeuropa delako proiektuak 2,8 milioi euro jaso berri ditu Europar Batasunetik eta bere helburua nahiko bitxia da, hasiera batean: adimen artifiziala erabiliz testu zaharrak aztertu nahi dituzte duela mende batzuk Europak nola usaintzen zuen ezagutzeko. Lortutako informazioarekin usainen […]

Uxue Razkin Izen bat, Elizabeth Fulhame (senarraren abizena da), eta 1794an argitaratu zuen An Essay On Combustion with a View to a New Art of Dying and Painting liburua dira berari buruz dauzkagun datu bakarrak. Ez dago bere irudirik, ezta […]

Ainara Sangroniz, Leire Sangroniz Gutariko askori gertatu ohi zaigu hortzetan txantxarra sortzea eta enpaste bat egin behar izatea. Baina nola sortzen ote dira txantxarrak? Eta zerekin betetzen da ehun kaltetua kentzean gelditzen den hutsunea? Horren atzean uste baino zientzia gehiago […]