Zientzialari 43 – Arkaitz Carracedo from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Nola sortzen da minbizia? Zeintzuk dira tumore bat garatzeko arrisku faktoreak? Zeintzuk dira esparru honetan azkenaldian egin diren aurkikuntzarik azpimarragarrienak? Arkaitz Carracedo CIC bioGUNEko Ikerbasque ikerlariak galdera hauen erantzuna […]
Amaia Portugal Zelula gaiztoak fluoreszente bihurtzen dituen likido bat sortu dute, ehun osasuntsuetatik askoz nabarmenago bereizteko, eta hartara, tumorea erauzi behar duen zirujauaren lana errazteko. Minbizia egoskorra da. Behin harrapatuta, ez gaitu berehalakoan uzten, eta ederki dakite hori zirujau onkologoek […]
Ana Ribera Egunero, milioika gaixo salbatu eta salbatzen dira heriotzatik txertoei esker. Hau eztabaidaezina da eta ezin dugu inola ere ahaztu. Txertorik gabe, gure bizitza askoz ere txarragoa izango litzateke, askoz ere laburragoa. Nola ulertarazi gizarteari hau? Datuak, estatistikak, ikerketak […]
Istorio luzea da hau. 1887an, Samuel Gee medikuak deskribatu zuen lehen aldiz gaixotasuna Londoneko Haur Ospitaleko ume gaixoak behatu ondoren. Hauek beherako zurixka bat zuten, giharretako mina, aldaketa asko jateko gogoan, ahulezia eta nekez hazten ziren. “Gaixotasuna geldo garatzen da […]
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Wyssenbachek hasieratik aitortu duenez, txikitatik du gustuko biologia: “Ikastolan flipatu egiten nuen zelulekin: nolakoak diren barrutik, zer funtzio dituzten… Gure funtzioak haiek egiten dituztela ikusteak txunditzen ninduen. Gero, zalantza izan nuen medikuntza ala biologia ikasi […]
Gaixo bat larrialdi zerbitzuetan sartzen denean, oro har, odoleko oxigenoaren kontzentrazioa neurtzen da lehendabizi; horretarako, pulsioximetro bat jartzen da, azazkalarekiko perpendikular. Izan dezakeen eragina desagerrarazteko, atzazalen esmaltea kendu ohi da, eta horrek atzerapentxoa dakar premiazko esku hartze medikoan. UPV/EHUko Sendoa […]
Amaia Portugal Garuneko zonalde zehatzak aktibatuta edo indargabetuta, dastamena manipulatu daitekeela egiaztatu dute ikerketa batean. Zaporeak interpretatzeaz ez da mihia arduratzen, burmuina baizik, eta gauza gozoei eta mikatzei dagozkien neuronak kortexaren toki desberdinetan daude kokatuta. Ikusmena begietan, usaimena sudurrean… eta […]
Krisi psikotikoa errealitatearen pertzepzioan eragiten duen gorabehera da. Besteak beste, haluzinazioak eta delirioak eragiten ditu eta buruko gaixotasun bat izan dezakegun adierazle ere izan daiteke. Horien artean, eskizofrenia, nahasmendu bipolarra edo depresio handia aurki daitezke. Baina, kanpoko agente batek eragindako […]
Lore Erriondo Denok erabiltzen dugu hizkuntza, eta hizkuntzaren osagaien artean baditugu mintzatzea, hitz egokiak erabiltzea, ulertzea, irakurtzea, idaztea eta keinuak egitea. Burmuineko lesio baten ondorioz, hizkuntzaren osagai bat ala bestea kaltetua gertatzen denean, gaixoak afasia duela diogu. Zer da afasia? […]
Gaixotasun zeliakoa glutenarekiko intolerantzia iraunkor bat da. Glutena jateak eragiten du, hau da, zereal batzuen irinak (batez ere, gari-irinak, baina baita ere zekalearenak eta garagarrarenak) dituen proteina batzuk. Gaixotasuna garatzeko, derrigorrezko faktoreak dira glutena eta gaixotasuna hartzeko joera genetikoa izatea […]