Amaia Portugal Ardiekin egindako ikerketa batean ikusi dutenez, garuneko zelula espezializatu batzuek proteina desberdinak ekoizten dituzte udan eta neguan. Urtaroaren ezaugarrien arabera, gorputza egokitu egiten dela erakusten du horrek. Ardiekin ez ezik, litekeena da animalia ornodun guztiekin gertatzea hori. Gizakiekin ere bai. Gorputza jakintsua dela entzun izan dugu maiz, zer behar dugun guk geuk baino azkarrago antzematen duela. Horrelakoetan gizakiei […]
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Tamainak badu garrantzia ———————————————————————————————————– Basasagu baten masa 30 g-koa izan daiteke; Afrikako elefante batena, berriz, 3.000 kg-koa. Basasagua ez da ugaztun txikiena, eta bada gure adibidekoa baino elefante handiagorik ere (4.500 kg-korik ere bada). Adibide horiek aukeratu ditugu, animalia handia (elefantea) txikia (basasagua) baino 100.000 bider handiagoa delako eta 100.000 bezalako zenbaki […]
Olatuek zenbateko energia ekarriko duten aurreikusteko teknika bat garatu du UPV/EHUko EOLO ikerketa-taldeak. Honen bidez, uhinen indarra ordu batzuk lehenago iragartzeko bidea lortu dute random forests (ausazko basoak) deritzon teknikaz baliatuta. Itsas energiaren potentziala handia da, adituen iritziz, baina bide luzea egin behar da, oraindik, masiboki ekoizteko. Hala ere, haize-energiarekin alderatuta, adibidez, badu abantaila bat olatuena: errazago iragar daitezke […]
Uxue Razkin Hona hemen asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Medikuntza eta osasun Biriketako erresekzioa (organo zati bat edo osoa erauztea) ebakuntza ondoren, arnas ariketak egitea onuragarria da. Hala ondorioztatu du Ana Rodriguez UPV/EHUko ikertzaileak eta fisioterapeutak. Ebakuntza osteko arnas programak duen eragina aztertu du. Bertan, Nafarroako Ospitaleko 237 gaixoen datuak izan zituen ikergai. Bi […]
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena.
Zelan irakurtzen dugu? Galderak apur bat bitxia dirudi, horrela botata baina erantzuna ez da hain agerikoa. Izan ere, nola irakurtzen dugun azaltzen duten hainbat modelo teoriko ditugu. Pablo Bernabéuk hauen sarrera txiki bat egiten digu: Language, semantics and discourse: into the Landscape Model of […]
Zientzialari 36 – Arturo Apraiz from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Nola sortzen dira lurrikarak? Badago gure inguruan lurrikara indartsu bat gertatzeko arriskurik? Zeintzuk dira mugimendu hauek aurreikusteko egiten ari diren ahaleginak? Galdera hauen erantzunaren bila Arturo Apraiz UPV/EHUko Geodinamikako irakaslearekin egon gara. Ikus itzazu bere erantzunak gaurko bideoan. ‘Zientzialari‘ izeneko atal honen bitartez zientziaren oinarrizko kontzeptuak […]
César Tomé López Teoria zelularrarentzat, zelula zen organismoen oinarrizko unitate estruktural eta funtzionala. Zentzu horretan zelula “primitiboa” izan arren, zelula ez zen inolaz ere entitate sinplea. Histologoek hasieratik onartu zuten bereiz daitezkeen atalez osatuta zegoela, eta funtzionaltasunaren aldetik atal horietan garrantzitsuena zein zen eztabaidatu zuten. Batzuen ustez zelula-pareta zen garrantzitsuena; beste batzuen ustez zelularen edukia, protoplasma. Denborarekin arreta nukleoan […]
Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek munduan ezagutzen diren 2,3 milioi espezieak elkarlotu ditu mapa erraldoi batean. Lurraren eboluzio biologikoaren historian 3.500 milioi urte atzera egiteko aukera ematen du eskema honek. Sarean jarri dute, edonork erabiltzeko eskuragarri. Ba al dakizu animaliek, biologikoki, lotura handiagoa dutela onddoekin landareekin baino? Adituek badakite hori, baina haientzat ere, oso baliagarria da munduko espezie […]
Javier Duoandikoetxea Zinemak egin zuen ospetsu John Forbes Nash matematikaria. 2001eko film onenaren Oscar saria irabazi zuen A Beautiful Mind filmak erakutsi zigun Nashen bizitza, hiru urte lehenago Pulitzer sariko finalista izan zen izenburu bereko liburuan oinarrituta[1]. Munduan den onenetakoa izanda ere, matematikari baten bizitza arruntak nekez emango du pelikula baterako gaia, baina John Nashen bizitza arrunt izatetik […]
Birikietako erresekzioa (organo zati bat edo osoa erauztea) ebakuntza mingarrienetako bat da. Honako ebakuntza kirurgikoetan, birikari airea ateratzen zaio, eta berriz sartzen, ebakuntza amaitu ondoren. Baina, organoak ez du arnas ahalmen osoa berreskuratzen eta horrez gain, interbentziorik izan ez duen birikan ere arnas ahalmenak ere eragina du. Aipatutako ondorio hauek leuntzeko, arnas fisioterapia onuragarria dela ondorioztatu du Ana Rodriguez UPV/EHUko […]
