Gizaki modernoa, Homo sapiens, Afrikan garatu zen, orain dela 300.000 urte baino gutxiago. Lehen txangoak orain dela 215.000 urte inguru egin ziren, baina benetako hedapena 70.000 eta 50.000 urte artean hasi zen, lehenengo Hegoaldeko Asiatik Australiaraino, gero Europara eta Ameriketara […]
Preeklanpsia haurdunaldiko arazo larria da. Mundu mailan haurdunen % 5 ingururi eragiten die, eta % 2ri gure inguruko herrialdeetan. Honako hauek dira preeklanpsiaren ezaugarriak: tentsio arteriala igotzen da, maiz proteinuriarekin lotuta (gernuaren bidez proteinak galtzea, giltzurrunetako kaltearen ondorioz), likidoak atxikitzen […]
Iraia Garcia Santisteban biokimikariarentzat betitik izan da erakargarria ikerketa-mundua. Tira, txiki-txikitan ile-apaintzailea izan nahi zuela aitortu du, barre artean, baina, gerora, bere erreferenteak zientziara bideratu dute, bereziki, DBHn izan zituen bi irakasle, natur zientzietakoa, eta biologia eta kimikakoa (biak emakumeak) […]
Azken hamarkadetan, material genetikoa ikertzeko tresnetan egindako aurrerapenei esker, zientzialariek landareen eboluzioari buruzko aurkikuntza liluragarriak egin ahal izan dituzte. Egun, badakigu lur-landareen eta beren arbaso diren ur gezatako algen artean konexio ugari daudela, lur landareek lurrera iritsi baino askoz lehenago […]
Behiak marra zuri-beltzez margotzen badira eta zebren itxura eman, murriztu egingo da jasotzen duten euli-ziztaden kopurua. Lan honek jaso du biologiako saria. Ikertzaileek hiru behi multzo aztertu zituzten: behi arruntak, marra beltzez margotutakoak eta marra zuri-beltzez margoturikoak. Azken hauek zebra […]
Automatika eta Kontrolaren arloan erabiltzen diren adimen artifizialeko teknika hauen artean, sistema adituak, logika lausoa, algoritmo ebolutiboak eta neurona-sare artifizialak aurkezten dira. Honez gain, hauen nondik-norakoak eta aplikazioak aztertzen dira. Sistema Adituak 70. hamarkadan hedatu zen teknika bat da, non […]
Elena Vecino Cordero Biologia Molekular eta Histologian katedraduna da Euskal Herriko Unibertsitatean, bai eta neuroftalmologiako munduko aditurik handienetako bat ere. Bere lanen artean nabarmentzekoak dira glaukomari, malkoari (gure osasunari buruzko informazio iturri gisa) eta erretinosi pigmentarioari buruzkoak. Horrez gain, Arte […]
Gizaki anatomikoki modernoak Eurasiara iritsi zirenean, Neandertalak aurkitu zituzten: sendoagoak, indartsuagoak eta klima hotzera moldatuagoak ziren lehengusuak. Ez dira gure arbaso zuzenak… edo agian bai? Teknologia nahiko sofistikatua zuten, Mousteriar kulturako harrizko tresnak, sua pizteko gaitasuna, arropa sinpleak, sendabelarrak erabiltzeko […]
Abenturari ekiteko, 20.000 urte inguru egin behar dugu atzera. Aldi horri Azken Maximo Glaziar deritzo, hau da, unerik hotzena, zeinetan azken glaziazioko izotz mantu eta kasko kontinentalek aurrerapen handia egin zuten ipar hemisferioan. Izotz pilatze hori gertatu zen itsasoko ur […]
Jeanne Villepreux-Power (1794-1871) Frantziako naturalista autodidakta bat izan zen, eta bere zientzia esperimentu gehienak Messinan (Italia) egin zituen. Bertan asmatu zituen akuarioak, egun ezagutzen ditugun moduan, animalien bizimoduarekiko zuen jakingurari esker. 1794ko irailaren 25ean jaio zen Juillac komuna frantsesean, Akitania […]