Bozkatzea, bai, botoa ematea,… nola hobetu hori berori? Hauteskundeetan hainbat aukera daude: zerrenda itxiak, zerrenda irekiak, zerrendarik gabe, barruti handiak kontuan izanda, barruti txikiak edo barruti bakarrak? Buelta bakarrekoa, bi bueltakoa edo “n” bueltakoa? Ordezkaritza proportzionaleko botazioa, gehiengo soil edo […]
Fiammetta Wilson astronomoaren suzko bolak
Gaueko zerua behatzeak ia Fiammetta Wilson (1864-1920) astronomoa akabatzen du. Gerran, polizia batek Alemaniako espioi batekin nahastu zuen Fiammetta, linterna moduko bat erabiltzen zuen erregistro astronomikoak egiteko, eta poliziak pentsatu zuen argi harekin zepelinak seinalatzen zituela. Ozta-ozta libratu zen hiltzeaz […]
Uraren azidotasuna Bizkaiko hiru estuarioetan: Urdaibai, Plentzia eta Nerbioi-Ibaizabal
Lurraren %70a estaliz, ozeanoek zeregin handia dute planetaren prozesu gehienetan. Azken 200 urteetan CO2-aren emisioak gorakada handia izan du gizakien jarduera dela eta. Ondorioz, atmosferako CO2-aren kontzentrazioa bolumeneko milioiko 280 partetik (280 ppm) 415ppm ingurura igo da garai aurre-industrialetik gaur […]
Fotosintesiaren ezagutzan sakontzen klorofilaren fluoreszentziarekin
Klorofilak, landareek eta algek eguzkiaren argia hartzeko erabiltzen duten pigmentu berdeak, argi gorri ahula igortzen du fotosintesian. Klorofilako fluoreszentzia bezala ezagutzen da fenomeno hau eta fotosintesiaren bat-bateko tasari buruzko informazioa transmititzen du. Duela zenbait hamarkadatatik ezagutzen dira klorofilaren fluoreszentzia hosto […]
Tokian tokiko jarduera: ekoizpen industrialerako robot adimendun autoegokitzaileak
Denok ez dugu gaitasun bera ideia konplexuak ulertzeko, ingurunera modu eraginkorrean moldatzeko, esperientzietatik ikasteko, arrazoiketa moduak baliatzeko edo, azken batean, zailtasunak gainditzeko pentsamendua baliatuta. Pertsonen arteko ezberdintasun horiek funtsezkoak badira ere, inoiz ez dira guztiz finkoak: pertsona baten errendimendu intelektuala […]
Kondorraren partenogenesia
Oraingoz eztabaidagaia da partenogenesiak lotura duen kondorraren desagertzeko arrisku egoerarekin, baina, hegaztietan oso arraroa den partenogenesia kondorretan ere gerta daitekeela frogatu du ikertzaile talde batek. Ikerketa horrek agerian utzi du beste hainbat espezietan ere partenogenesia gerta daitekeela, baina, oraindik dokumentatutako […]
Asteon zientzia begi-bistan #367
Ingurumena Landare exotiko inbaditzaileak asko ugaritu dira bai gure lurraldean, baita beste herrialdetan ere, eta espezie autoktonoekin lehiatzen dira. Arazo honi aurre egiteko nazioarteko ikerketa bat bultzatu da Europa mailan, kontinentean dauden espezie exotikoen ahalmen eta baldintza inbaditzaileak identifikatzeko asmoz […]
Ezjakintasunaren kartografia #372
Gauza bat da jakitea ikusten duzuna aurpegi bat dela, eta beste bat da ikusten duzuna aurpegi ezagun bat dela jakitea. Ez dira gauza bera. Dena dela, garunak zer egiten duen bata eta bestea bereizteko, ez da hain gauza misteriotsua. Rosa […]
Naiara Aginako: “Minbizia tratatzeko SBRT teknikaren doitasuna ohiko tratamenduena baino handiagoa da” #Zientzialari (163)
SBRT irradiazio teknika minbizia tratatzeko teknologia berritzailea da. Doitasun handiko teknika honen ezaugarririk garrantzitsuena da, ohiko tratamenduekin baino erradiazio-dosi handiagoak jasotzen dituela gaixoak. Ondorioz, pazienteak erradiazio-saio gutxiago ditu. UPV/EHUko Robotika eta Sistema Autonomoen taldean (RSAIT) biriketako minbiziaren tratamendua ikertzen dute […]
Hozketa-hodien fabrikazioa berotako trokeletan laser bidezko ekarpen bidez
Laser bidezko ekarpena da industrian gero eta gehiago erabiltzen ari den fabrikazio-prozesua. Hainbat aldaera dituen arren, ikerlan honetan ingelesezko “Laser Metal Deposition” deituriko prozesuaz hitz egiten da, hemendik aurrera LMD izena hartuko duena. Prozesu horrek oinarri-materialaren gainazalean material bera edo […]