Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko asteazkenero ariketa matematiko bat izango duzue, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
EAEko lau lagunetik batek sentitzen du nahi gabeko bakardadea
UPV/EHUko OPIK ikerketa-taldeak ikertu du zenbateko prebalentzia daukan nahi gabeko bakardadeak bizi-ziklo osoan, eta desberdinkeria sozialen arabera; halaber, ebatzi du eragin handia duela osasunean oro har eta osasun mentalean, bereziki heldu gazteen populazioan. Emaitzek, “Gaceta Sanitaria” aldizkarian argitaratu direnak, agerian […]
Listu-Guruinaren Enbriogenesia eta Seinalizazio-Bideak
Listua hitz egiteko, dastamenerako, murtxikapenerako, irensketarako eta digeritzeko ezinbestekoa da. Gizakietan, hiru listu-guruin nagusi daude eta milaka listu guruin txiki aho barrunbetik sakabanaturik, guztiak kanporantz konektaturik daude jariapen-hodien bitartez. Listu-guruin bakoitza azino- eta jariapen-hodiz osaturik dago. Azinoak serosoak edo mukosoak […]
Dozena erdi ariketa 2021eko udarako (1): Prezioak txanponekin
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko asteazkenero ariketa matematiko bat izango duzue, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Lapak historiaurreko klimaren eta orduko giza portaeraren adierazle gisa
UPV/EHUko Geografia, Historiaurrea eta Arkeologia Saileko ikertzaile batzuek Kantabriako Unibertsitatearekin eta Max Planck Institutuarekin lankidetzan egindako ikerketa batek erakutsi du Patella depressa espezieko lapak bereizmen handiko adierazle klimatikoa direla, eta ondorio garrantzitsuak izango dituela etorkizuneko ikerketa arkeologiko eta paleoklimatikoetan. Itsas […]
Ezjakintasunaren kartografia #362
Material berriak nahitaezkoak izango dira ingurumen-kudeaketan: deskarbonizazioan, erregai jasangarrien produkzioan edota konposatu toxikoen inaktibazioan, esaterako. Honelako materialak garatzeko modurik onena natura imitatzea dela erakusten du BCMaterialsek: Mimicking nature to face the green environmental transition Kontzientzia fenomeno kuantikoa deneko ideia, geografo […]
Sarah Frances Whiting, emakumezko astronomoen irakaslea
Hala hasten zen, bere heriotza dela eta, 1927an Popular Astronomy aldizkarian argitaratutako Sarah Frances Whiting astronomoari buruzko artikulu biografikoa; Annie Jump Cannon, haren ikasle ohiak idatzi zuen. Izarrak katalogatzen egin zuen lana funtsezkoa izan zen egungo izarren sailkapenerako. Whiting ezagutzaren […]
Aurrerapen terapeutikoak Parkinsonen gaixotasunean
Parkinsonen gaixotasuna (PG), gaixotasun neurodegeneratiboen artean ohikoena da, Alzheimer gaixotasunaren atzetik. PGaren kasu gehienek ez dute inolako erlaziorik gordetzen asaldura genetikoekin, zahartzea arrisku faktore nagusiena izanik. Mendebaldeko batezbesteko bizi itxaropenaren handitzea aintzat hartuta, PG pairatzen duten gaixo kopuruak gorakada esanguratsua […]
Txoriak ahaztutako abestia
Ezti-txori erregeordea, Anthochaera phrygia izen zientifikoduna, Australian bizi den hegazti txiki bat da. Kontinente ekialdeko basoetan bizi da eta azken hamarkada hauetan bere populazioa modu kezkagarrian murriztu da. Hain zuzen ere, une honetan arriskuan dagoen espeziea da eta nagusiki habitat […]
Tokian tokiko jarduera: neurritasuna gurpiletan, ingurumen inpaktua gutxitzeko
Garapen jasangarria da gizateriak aurrean duen mundu mailako erronka garrantzitsuenetako bat. Horretarako, erabakigarria da tokiko, eskualdeko eta mundu mailako garraioa eraldatzea, eraginkortasun handiena ingurumen inpaktu txikienarekin erdiesteko. Trenak zeregin handia du garraioaren deskarbonizazioan. Gaur egun munduko bidaiarien eta merkantzien garraioaren […]