"euskara"
Bilaketaren emaitzak 1232 artikulu
Antonio Martínez Ron Hona hemen torloju bat bezala kiribiltzen den bakterioaren istorioa. Helicobacter pylori deritzo, eta gure sabeletan maiz bizi delarik, ultzera gastrointestinal asko sortzen dizkigu. Bakterioa berraurkitu zuen zientzialariak, hau da, Robien Warren patologoak, mikroorganismoaren hazkuntza likidoa edan egin […]
Neurokirurgialari hura zerutik erori zen
Antonio Martínez Ron Eben Alexander oso ospetsua da Estatu Batuetan. Bere liburuaren bi milioi ale saldu ditu, eta lan hau duela urtebete argitaratu bazen ere, salduenen zerrendan jarraitzen du oraindik ere. Liburuaren izena oso argigarria da: “Zeruaren froga: neurokirurgialari hark […]
Hogei aholku zientzia argitalpenen ondorioak egokiro interpretatzeko
Duela hainbat aste plazaratu du Nature aldizkariak “20 aholku zientzi argitalpenak interpretatzeko” artikulua. Lan horretan, adituak ez direnei argibideak eman nahi izan zaizkie ikerketa baten fidagarritasuna eta zorroztasuna ebaluatzeko. Guk laburtu eta moldatu egin ditugu, irakurleari baliagarri gerta lekizkiokeelakoan. Ziur […]
Lévyren hegaldia: erleak, marrazoak eta gizakiok elkartzen gaituena
Antonio Martínez Ron Bizidun gehienok mugitzen gara eredu matematiko berberari jarraiki. Mugimendu fraktal hau, Benoît Manderbrotek deskribatu zuen eta “Lévyren hegaldia” esan ohi zaio. Eredua, bizidun askotan ikus daiteke, marrazoetatik erleetaraino. Izatez, txandakatu egiten ditugu bi mugimendu mota: mugimendu browndar […]
#KulturaZientifikoa I. Jaialdia, Zientzia Kaieran
Testu honen bitartez, Zientzia Kaiera honek hartu du “Nola Ikasi Kimika Kuantikoa Izutu Gabe” blogak pasatu dion #KulturaZientifikoa Jaialdiaren lekukoa. Ibilbide polita hasiko dugu datorren astean, eta emankorra bezain aberasgarria izango delakoan, ongi etorria eman nahi dizuegu #KulturaZientifikoa Jaialdi honetara […]
Setazko misteriotxo bat
Antonio Martínez Ron 2013ko abuztuaren 27an, erabiltzaile batek lerro hauen gainean ikus daitekeen irudia igo zuen Reddit gizarte-sarera, eta honako galdera hau bota zuen: “Benetan, zeinek erruten du honelako arrautzarik? 2 cm baino txikiagoa da eta Amazonasen Peruko hegoaldean aurkitua […]
Eboluzioaren mamuak
Jo dezagun inguruan ditugun ekosistemak ez direla oraindik “osatu”. Pentsatu ohi dugu ikusmiran ditugun bizidun guztiek batera eboluzionatu dutela eta ondorioz oreka bat dugula: joera dugu, bai, ezegonkorra bada eta eten gabe aldatzen badago ere, oreka bat dugula pentsatzeko. Sare […]
Milioi bat hildakoren inkesta
Antonio Martínez Ron Indian, kontu pribatua da heriotza, hots, isilpean gertatzen da. Prabhat Jha epidemiologoak eta beste ikertzaile batzuek urteak daramatzate egoera aldatzeko. Izan ere, milioika lagun hiltzen dira urruneko herri txikietan eta heriotza horiek guztiak, nolabaiteko erregistro publikoan bildu […]
Tximinoen aurpegi-liburua
Antonio Martínez Ron Mundu Zaharreko tximinoen aurpegia duela milioika urte eboluzionatzen ari da. Badira aurpegi koloreztatudun tximinoak, motots handidunak, sudur handidunak, tximino urdinak, aurpegi luze edo aurpegi biribileko tximinoak… UCLA unibertsitateko biologo talde batek berriki plazaratu du ikerketa xehe bat […]
Zertarako nahi ote dugu beso birtualdun makakorik?
Antonio Martínez Ron Korrika doa burmuina eta ordenagailua elkarrekin konektatzeko ahaleginen lasterka. Miguel Nicolelis (Dukeko Unibertsitatekoa) da lehia horretan oraingoz aurretik doana. Izan ere, duela urte batzuk lan egiten ari da burmuinaren aginduetara jarriko diren makinetan, beti ere gorputz deritzon […]