saguzar
Bilaketaren emaitzak 70 artikulu
Iraide Olalde Kanaria Uharteetan Ziphiidade familiako kide asko, hau da moko-bale asko gelditzen ziren hondartzan mugitu ezinik, herrialde horretan ur azpiko sonar militarrak erabiltzen zirelako. Sakonera handitan urpekoak detektatzeko erabiltzen da teknika hau, soinuak uretan zehar hedatzen den neurrian. 2003.ean […]
Udan ere zientzia begi-bistan #167
Uxue Razkin Emakumeak zientzian Lüneburgeko Unibertsitatean egindako egonaldia kontatu du Nekane Castillok. Ingurumen zientziak hautatu zituen. Tesia egiteko gogoa sartu zitzaion eta halaxe egin zuen: Eusko Jaurlaritzako beka eskatu, eta horretan ari da orain, UPV/EHUko Landare Biologia eta Ekologia Sailean […]
Udan ere zientzia begi-bistan #166
Uxue Razkin Genetika CRISPR-Cas 9 izeneko teknika lehen lerrora bueltatu da udan. Horren bidez mutazio bat ezabatzea lortu dute giza enbrioietan. Nazioarteko ikerketa talde batek eman digu berria. Besteak beste, Ameriketako Estatu Batuetako, Txinako eta Hego Koreako adituak aritu dira […]
Emily Dickinson (1830-1886): Etxeko lorategia, imajinazioaren gordeleku
Uxue Razkin Eleen artean, arnas hotsak oihartzun handia sortzen du; herioa da. Sufrimendua darie letrei, isil mandatuak nagusi direnetan. Baina heriotza ez dago bakarrik, natura ere irudikatuta dago paperean. Lanerako gordelekurik onena bere aitaren etxea da; bere logelan –idazmahaia eta […]
Goazen ohera…
Eduardo Angulo “Loak ez badu inolako bizi-funtziorik betetzen, eboluzioaren akatsik handiena da” Allan Rechtstaffen, 1971 Lo egitea misterio bat da. Hala diote adituek. Washingtongo Estatu Unibertsitateak Spokane hirian duen campusean lan egiten duen James Kruegerrek zuzendutako ikertzaile-taldeak, adibidez, lo egitea […]
Heterotermiaz
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Lehenago adierazi dugun bezala, animalia endotermoen beroa beraiek sortzen dute, duten metabolismo-jarduera altuari esker; ektotermoei, berriz, kanpotik datorkie beroa. Homeotermoak, gehienetan, endotermoak dira, eta alderantziz, poikilotermoak ektotermoak; baina badago salbuespenen bat […]
Hartzek ez hibernatzearen zergatia
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Groundhog day (“Marmotaren eguna”) filma 1993an lehen aldiz eman ondoren, Phil marmota ezaguna egin zen gure artean. Punxsutawney herrian eguraldia aurreikusteko erabiltzen dute marmota hori. Urtero, otsailaren bian, festa bat ospatzen […]
Asteon zientzia begi-bistan #112
Uxue Razkin Biologia Arrain-haztegietako arrain-multzoen jokabide-aldaketak on line monitorizatzeko metodologia bat ikertu du Harkaitz Eguiraun ingeniariak, UPV/EHUko Plentziako Itsas Estazioan egin duen doktoretza-tesian: “Arrainak sentsore biologiko gisa erabil daitezke, kanpo-perturbazioen eraginez euren portaeran gertatzen diren aldaketak modu ez-inbaditzailean neurtu daitezkeelako” […]
Ugaztun (giza) kutsatzaileen atlasa
Amaia Portugal Arratoi, saguzar, primate eta bestelakoek eragindako zoonosien mundu mapa osatu dute. Hau da, gizakioi gaitzen bat kutsatzeko ahalmena duten espezieak non bizi diren zehaztu dute. Emaitzen artean badaude ezusteko batzuk: espezie biodibertsitate ugariena duten zonalde tropikalak ez dira […]
Hostoei itsatsitako erle-robotak
Amaia Portugal Intsektu itxura duten miniaturazko robotak garatzen dihardute Harvarden, baina nahi baino energia gehiago xahutzen dute hegan ari direnean. Arazoa konpontzeko, gailuoi edozein materialen gainean atseden hartzeko aukera ematen dien plataforma ezarri diete. Biomimetikan oinarritu dira, robota bera zein […]