Amaia Portugal Dokumentazioa eta matematika baliatuta, minbiziaren kausak nagusiki ausazkoak direla kalkulatu dute Cristian Tomasetti eta Bert Vogelstein ikertzaileek. Gaitza izateko arriskuaren herena baino ez dago lotuta genetika edo ingurune faktoreei. Minbizi batek askotariko kausak izan ditzake, baina zenbaterainoko pisua […]
Urte berri on guztioi! Gaur, 2015eko egutegia estreinatu dugu. 365 egunez osatuta dagoen urte honen lehen eguna da gaurkoa. Horren jabe gara guztiok. Guztiok? Europan eta munduko hainbat herrialdeetan bai, baina beste batzuetan gaur ez da ezer berezirik gertatzen. Ez […]
Lehiaketak lortu duen irismenak gogoeta egitera eraman nau; izan ere, 2014. urtea benetan oparoa izan da euskara bidezko zientzia-dibulgazioari dagokionez. Horrek etorkizunari ilusioz begiratzeko itxaropena eman behar digu. Euskaldunok kultura zientifikoa gizarteratzeko masa kritiko garrantzitsua eta egokia dugu, zalantzarik gabe […]
Mariajo Moreno Zientzia ezinbestekoa da gizarteak aurrera egin dezan. Izan ere, “zientziaren aurrerapenak” esan ohi da behin eta berriz, baina batzuetan, aurrera egin ahal izateko, atzera egin behar da apur batean, aurkikuntza berriak ez baitira beti informazio berriek sortuak. Urrunera […]
Javier Duoandikoetxea Aritz eta Beñat Donostiako autobus batera sartu dira. Lekua hartzera doazenean konturatu dira bidaiari batek guardasol bat utzi duela ahaztuta. —Itzuli egingo diogu, —esan du Aritzek. —Itzuli? Ez dakizu eta norena den, —erantzun dio Beñatek. —Saiatuko naiz. Etxera […]
Javier San Martín Baloi bat erabiltzen dute saskibaloiak zein eskubaloiak, waterpoloak zein boleibolek. Errugbiak, oso gizonezkoena delarik ere, baloia erabiltzen du; balio bitxia baina baloia azken batean. Baloi txikiagoak erabiltzen dituzten kirolak ere badira. Hau da, pilota erabiltzen dute tenisak […]
Elebitasunari buruz hitz egiterako orduan, lehenik eta behin elebiduna nor den zehaztu beharra dago. Ez da kategoria kontu bat, hau da, ez dago elebidun edo elebakar pururik; baizik eta continuum bat. Continuum horretan definizio malguak eta zorrotzak ageri dira. Siguan […]
Batzuetan, belaunaldi bat baino gehiago doaz bidaian migrazioa denean. Adibidez, Kardera tximeletek ( Vanessa cardui espezieak) Hego Europan edo Ipar Afrikan ematen dute negua, eta Islandiaraino ere iritsi daitezke iparrerantz. Antzera egiten dute Monarka tximeletek, Ipar Amerikaren zati handi bat […]
Maria José Moreno Zientzialari orok jasan behar izan du bat-bateko galdera hau, azken bolada batean zer aurkitu duen azaltzen saiatu denean: “Eta hau noizko merkatuan?” Nire eskarmentuan oinarrituta, esango nuke %99.9ean honako erantzun hau bota behar dela: “Hemendik 10-15 urtera” […]
Javier Duoandikoetxea Urriaren bigarren astean jakin dugu nortzuk diren aurtengo Nobel sarien irabazleak. Abenduaren 10ean banatuko dizkiete sariak Oslon eta Stockholmen, astebeteko ospakizunei amaiera emanez. Baina ez alferrik ibili bilatzen nori eman dioten Matematikako Nobel Saria, ez dago eta. Alfred […]