1965. urteko apirilaren 19an, Gordon E. Moore fisikari eta kimikaria estatubatuarrak “Cramming More Components onto Integrated Circuits” artikulu famatua idatzi zuen, bertan, printzipio famatu hau azaltzen zuen: “Mikrotxip baten sartzen diren transistore kopurua urtero bikoiztuko da”. Aurten 50. urte bete […]
Koltana oso material preziatua da, osagai funtsezkoa baita besteak beste smartphonetan, tabletetan eta bestelako gailu elektronikoetan. Dakigun bezala, herri garatuen eguneroko bizitza ezinezko bilakatuko litzateke gaur egun horrelako gailurik izango ez bagenu. Horrela, Estatu Batuek badituzte teknologia-fabrika garrantzitsuenetako batzuk, eta […]
Amaia Portugal Egunotan Pint of Science ekimena dago martxan Donostia eta Iruñeko zenbait tabernatan. Astelehenean, esaterako, irakurketa prozesuaz eta garunaren plastikotasunaz jardun zuten Clara Martin eta Marie Lallier BCBLko ikertzaileek, entzuleek garagardoak edan bitartean. Astelehenak egun lasaiak izan ohi dira […]
Jon Irazusta eta Ihintza Larrañaga Odoleko glukosa maila hertsiki kontrolatu behar den parametroa da, bestela gure bizi-itxaropena laburtu dezaketen zenbait patologia gerta daitezkeelako. Diabetesa (diabetes mellitus) odoleko glukosa mailaren handitzea dakarren gaixotasun kronikoa da. Gizentasunaren eta bizi-itxaropenaren gehitzeak gaitz honen […]
Arantxa Arzamendi Udako oporren atarian haurrekin batera esperimentu zientifikoetan murgiltzeko liburu bat gomendatuko dizuet. Liburutegi eta liburu dendak haurrentzako argitalpenez josiak ikusi ohi ditugu, besteak beste, ipuin ugari, jolaserako liburuak, eskulanak egiteko liburuak, sukaldaritza liburuak…eta baita ere zientzia alorreko liburuak […]
Amaia Portugal Hondakinen artean harrapatuta geratu den gizaki baten bihotz taupadak detektatzeko ahalmena du NASAk garatutako makina batek. Nepalen erabili berri dute, eta gutxienez lau lagun bizirik atera dituzte horri esker, lehen lurrikara gertatu eta lau egun geroago. Tamalez, aste […]
Javier San Martín 1881ean, Henri Didon apaiza dominikoak, eskola batean zegoen kirol-ekimen bat inauguratzen ari zelarik, “citius, altius, fortius” jaurtiki zien bertan zeudenei. Pierre de Coubertin ere bertan zegoen, eta hainbat urte beranduago, moldatu egin zituen hitz horiek, olinpiadetako lema […]
Koldo Garcia Aurreko atalean informazio genetikoak helize batean bidaiatzen zuela esan genuen. Baina nola kopiatzen zen informazioa? Nondik nora zihoan informazioa? Informazioa irakurtzeko gai izango ziren ikertzaileak? Eta informazio hori maneiatzeko? Urte gutxitan genetikak abiadura handia hartu zuen eta DNAren […]
Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Itziar Angulo Pita Seinalearen Tratamendua eta Irrati-komunikazioak taldeko ikertzailea da, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoan. Hala ere, aitortu digu inoiz ez zuela erabaki ikertzaile izatea: “Behin, taldeko nire irakasle batek esan zidan, ikertzen hasi nintzenean, epe baten […]
Amaia Portugal Gizakiek ez ezik, ugaztunek, hegaztiek eta beste zenbait izakik kontzientzia badutela egiaztatu dute askotariko ikerketek. Horri lotuta, 2012an Kontzientziaren Cambridgeko Adierazpena plazaratu zuten zenbait adituk, animaliek ere sentitzen dutela eta ongi tratatuak izan behar dutela gogoraraziz. Zerk bereizten […]