Dibulgazioa Archives - Page 197 of 361

Ziortza Guezuraga Genetika Erdi neanderthala eta erdi denisovarra den gizaki baten arrastoak aurkitu dituztela azaltzen du Berriak. Altai mendietako (Siberia) kobazulo batean aurkitu dituzte hiltzean 13 urte zituen emakumearen hezurrak. Duela 50.000 urtekoak dira arrastoak. Garai hartan bi giza espezieren […]

Heste mehea estaltzen duten zelulak dira bizi-iraupen laburrenekoak. Heste-epitelioa oso ehun aktiboa da. Milaka molekula txiki xurgatu eta digeritzen ditu, eta bere zelulak 2-4 eguneko tartean berriztatzen dira. Badira digestio-aparatuan bizi laburrekoak diren beste zelula batzuk: koloneko kriptakoak hiruzpalau egunean […]

Bederatzi metalen biometaketa-maila zehaztu dute meatze inguruetako uretako ornogabeetan eta datuokin atalasea ezarri Nalón ibaiko puntu garbietako hamar makroornogabe taxonetarako. Europar Batasunak 2021. urtera arteko epea ezarri du Ingurumenaren Kalitate Arauak sortzeko eta, zehazki, uretako bizidunek ehunetan jasan ditzaketen substantzia […]

Ziortza Guezuraga Klima-aldaketa Elisa Sainz de Murieta ikertzaileari elkarrizketa irakur daiteke Berrian. Konfiantza du Parisko Akordioan, eta arrakasta iruditzen zaio hainbeste herrialdek sinatu izana, baina, helburuak jartzeaz gain, ekintzak eskatu ditu: “Neurriak orain hartu behar dira; ezin dugu itxaron”. Eta […]

Josu Lopez-Gazpio 1993an Steven Spielbergen Jurassic Park filma iritsi zen eta horrekin batera dinosauroekiko interes handia sortu zen. Ideia polita eta erakargarria zen: ingeniaritza genetikoa erabiliz desagertutako espezieak berpiztea posible da eta teknologia hori erabiliz zoologiko moduko bat sortu dute […]

Hala ere, klorhexidinaren kostua txikia denez eta kontrako erreakziorik eta konplikaziorik ez dakarrenez, ikerketak irakuzketa horiek erabiltzea gomendatzen du. Klorhexidinarekin irakuzteak mikrobioen aurkako efektu ahaltsua du, baina aho interbentzioetan erabiltzeko gomendioetan elkarren kontrako iritziak daude. Ikerketak erakutsi du hura erabiltzean […]

Ziortza Guezuraga Botanika Mahats uztan hezetasunak duen eragin kaltegarria irakur daiteke Berrian. Hezetasunak sortu duen mildiu onddoaren eraginez uzta %20-%30 inguru jaits daitekeela espero dute euskal ardogile batzuek. Euria egin eta hurrengo egunean, eguzkia atera eta tenperatura igotzen zen. Onddoa […]

Ez da erraza “zenbat zelula ote daude giza gorputzean?” galderari erantzuna ematea, eta berez, duela gutxi hasi dira nolabaiteko fidagarritasuna duten estimazioak egiten: 2013.ean hasi ziren baina 2016.ean, zehatzago jokatu zuten, zientzialarien ustez ugarienak diren sei zelula moten estimazioak egitean […]

Atzerriko hizkuntzetako soinuak eraginkortasun berdinarekin ikasten dira inguru zaratarekin edo ingurune isiletan, ikerketaren arabera. Posible da atzerriko hizkuntza bat ikastea nahiz eta ikasketa hori inguru zaratarekin egin, ama hizkuntzak ikasterakoan dauzkagun baldintza berdinak errepikatzen baitira. Hala frogatu du ikerketa batek […]

Ziortza Guezuraga Osasuna Txankletak oker erabili ohi direla irakur daiteke Berrian. Almudena Rebollo podologoaren arabera txankletak ez dira ibiltzeko oinetakoak, ez dutelako batere eusten. Horrek desoreka eragiten du gorputzean, eta gainkarga, gihar lesioak eta ondoeza dira horren ondorioak. Kafea ondo […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Osasun sistemikoa gizakiaren potentzial biologikoa garatzeko oinarri gisa

Zerk bihurtzen du aparta kirolari bat? Zeintzuk dira eliteko atletek konpartitzen dituzten ezaugarri fisiologikoak eta metabolikoak, esate baterako Everest oxigenorik gabe eta sei egunen buruan bi aldiz igo zuen Kilian Jornet mendi-lasterkari bikainarenak? Jesús Álvarez-Herms fisiologoak Jorneten ibilbidearen erronkarik gogorrenetakoentzat elikadura programak diseinatu ditu. Garaipenak eta errekorrak lortu ditu atleta…

2025ko irailaren 17a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo