Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1226 artikulu
Amaia Portugal Artikulu zientifiko batzuek hamarkadak igarotzen dituzte tiradera batean ahaztuta, halako batean erreferentziazkoak bihurtu eta aintzatespena jasotzen hasten diren arte. Idatzi horiek aztertzen eta identifikatzen aritu dira Indianako Unibertsitateko ikertzaile batzuk. Lozorrorik luzeena izan duenak 101 urte igaro ditu […]
Iñigo Bengoa: “Hackerrek enpresen segurtasun informatikoa probatzen dute”
– Zer da segurtasun informatikoa? Informazioa babesteaz arduratzen den telekomunikazioaren eta sistema informatikoen arloa da segurtasun informatikoa. – Zenbateko garrantzia dauka segurtasun informatikoak gaur egun? Bizi garen munduan, informazioa aktibo garrantzitsuena da, bai gizaki arruntentzako zein enpresentzako, eta informazio hori […]
Hizkuntza baten jabekuntza, ume kontua, edadetuentzako laguntza
Maria José Moreno Askok dute hizkuntzak jakiteko irrika, baina gehienetan, grina amets hutsal modura gelditzen da, gauzatu gabe. Dela diru falta, dela denbora falta, dela borondate falta, gehienek alde batera uzten dute asmoa, kontuari urte berrian berriz ekiteko. Ziur aski […]
Hatz-markak aldatzen dira denborarekin, baina ez hainbeste
Amaia Portugal Zientifikoki frogatuta dago nork bere hatz-markak dituela eta gainontzekoengandik desberdinak direla, baina oso ikerketa gutxi egin da iraunkortasunaren inguruan: aldatzen al dira denboraren poderioz? Galdera horri erantzuteko, gaiaren inguruan inoiz burutu den azterketa zabalena egin dute Michigango Estatu […]
Zergatik ditu egunak 24 ordu eta orduek 60 minutu?
Estitxu Txurruka eta Jesus Mari Txurruka Egin dezagun atzera 5.200 urte inguru eta koka gaitezen sumertarrak idazten eta kontatzen hasi omen ziren garaian. Mesopotamian idazkera kuneiformea erabiltzen zen eta zenbakietan kokapen bidezko notazioa erabiltzen hasi zen lehen aldiz. Kokapen bidezko […]
Hezkuntza eta jakin-mina
Ana Ribera Azken hilabeteotan, eztabaida bat piztu da gizarte-sareetan eta blogetan. Eztabaidak ez du kasu guztietan emaitza interesgarririk eman, baina sutsua izan da beti ere: zientzia-ikasketetan emakume gutxi daude. Ikerketa batzuek agerian jarri omen dute adin txikiko ume guztiek erakusten […]
Lurrunari ere atera dakioke txinparta
Amaia Portugal Bacillus generoko bakterioen esporak uzkurtu egiten dira ingurunea lehorra denean, eta zabaldu hezetasuna dagoenean. Mugimendu hori baliatuta, lurrunketa ere potentzial handiko energia iturri berriztagarria izan daitekeela egiaztatu dute Columbia Unibertsitatean. Hari esker, bonbilla bat piztea eta jostailuzko ibilgailu […]
Zenbakikrazia
Josu Lopez-Gazpio Zenbakiek gobernatzen gaituzte. Estatistika hitzaren beraren etimologiak zenbakien garrantziaz ohartarazten du: gobernuak —alegia, estatuak— indartzeko zenbakiak erabiltzen zituen zientzia zen estatistika. Estatistak ziren zenbakiak aztertzen zituztenak, eta hortik, estatistika. Lehen estatistak hainbat fenomeno kuantifikatzen saiatzen ziren, patroiak bilatu […]
Zer ikusi hura jan
Maria José Moreno Harremanik ote dute elikadurak eta morfologiak? Horixe badutela! Hainbat irizpide daude animalia-espezieak sailkatzeko, baina jaten dutenari erreparatuta, hiru talde daude: Haragijaleak edo karniboroak, hau da haragia jaten dutenak. Belarjaleak edo herbiboroak, hau da landareak jaten dituztenak. Orojaleak […]
Sortzaileen gogo zoragarria
Amaia Portugal Sormenak eta psikosiak erro genetiko bera partekatzen dutela ondorioztatu dute Islandian egin berri den ikerketa batean. Izan ere, eskizofrenia edo desoreka bipolarra garatzeko arriskua handitzen duten zenbait aldaera genetiko ohi baino maizago aurkitu dituzte diziplina artistikoren bat lantzen […]