Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Goroldioa apaingarri bezala erabiltzen da Gabonetan. Gizakiak erabili izan du landare hau aspalditik. Sasoi baten, adibidez, umeentzako pixoihalak egiteko erabiltzen zen, xurgatzaile aparta baita. Azken datuen arabera, 18.000-20.000 espezie inguru daude Lurrean; 1.000-1.100 Iberiar penintsulan eta 666 Euskal Autonomia Erkidegoan. Baina, goroldioaren %10 dago galtzeko arriskuan. Berrian kontatzen digu […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu?. “Esan esan beharrekoak, niri bost!” dirudi dioela argazkiko azeri polarrak. Bost, sei edo zazpi, gaur igandea da eta zientzia-gaien errepasoa egingo dugu, laguntxo. Ez dugu zorterik izan Espainiako Gabonetako loteriaren sariekin. Hori zioen Berria egunkariak asteon. Lehenengo saria hemendik urrun egokitu da, eta gainerako sariek utzitakoa, 11 […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Estatu Batuetako zientzialariek bost urtez aritu dira aztertzen nola tolesten den bi metroko genoma zelularen nukleo barruan. Emaitzen arabera, DNAk osatzen dituen begiztak gako dira geneen erregulazioan. Izan ere, begiztak baliatzen dituzte zelula desberdinek, genoma berarekin gauza desberdinak egiteko. Horren berri ematen digu Egoitz Etxebestek Elhuyar aldizkarian: DNAren begiztak […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu?
Asteon 2014ko Nobel sarien banaketa ekitaldia ospatu da. Nobelak sari ezagunak dira baina erreparatu duzue ez dagoela Matematikako Nobel saririk? Ez hasi bilatzen Googlen, ez duzue aurkituko eta. Javier Duoandikoetxea matematikariak kontatzen digu Nobel sarien parekoa dagoela matematikarien lana saritzeko, Norvegiako Niels Henrik Abel matematikari harrigarriaren izena daraman, Abel […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu?
Ingurumen-kalterik sortzen ez duten material eta produktuak ekoiztea da gaur egungo erronka nagusienetarikoa. Joxerra Aizpuruak Argia aldizkarian kontatzen digu Norvegiako ikerketa laborategi handienak, SINTEFek, ildo hori jorratuz ordu gutxian uretan disolbatzen diren txipak garatzen ari dela. Txip hauek itsasoko azterketak egiten dituzten droneetako osagaiak lirateke. Eta, helburua da, droneak […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Duela 155 urte, 1859ko azaroaren 24an Charles Darwinek “Espezieen jatorriaz” liburua argitaratu zuen eta Koldo Garcia biologoak gogorarazi digu Edonola blogean. Koldok kontatzen digu liburu horrek iraultza bat hasi zuela, hautsak harrotu zituela eta gizarteko alor askotan eragina izan zuela: Mundua irauli zuen liburua. Izan ere, Darwinen eboluzioaren teoria […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Desagertzeko zorian dauden espezieen zerrenda gorria osatzen du UICNk, Natura Babesteko Nazioarteko Batasunak. 2004an 15.000 espeziek osatzen zuten zerrenda eta 2014an 22.400k baino gehiagok. Desagertzearen arrazoiak asko dira. Besteak beste, arrantza edota habitataren suntsipena. Berrian azaltzen digute erakunde honen arduradunek adierazi dutela espezie anitzentzat berandu dela jada, 1964. urtean […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Philae da bere izena, bai. Ezaguna egiten zaizuela? Normala, asteko protagonista nagusia izan baita. ESAk (Europako Espazio Agentzia) 2004an bidali zuen espaziora Rosetta zunda. Ibilbide korapilatsua egin ondoren 67P/Churyumov-Gerasimenko kometara ailegatu eta barnean daraman Philae modulua askatu du asteon kometaren gainean kokatu dadin. Rosettaren azken misioa izango dena, 2015era […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? 1919. urtean Bilbok 80.000 biztanle zituen eta horietatik 6.000k tuberkulosia zuten. Gaitza oso zabaldua zegoen Bizkaiko Ezkerraldean ere. Sasoi hartan gaixotasunari aurre egiteko eguzkiaren argia eta itsasoak duen iodoa oinarrizkoak ziren medikuen ustez. Hori dela eta, Bizkaiko herri eguzkitsuenean zabaldu zuten ospitalea gaixoak tratatzeko: Gorlizen. Berrian kontatzen digu Lander […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Asteari hasiera eman genion ikasketa gainbegiratua zer zen ezagutuz. Gorka Azkune informatikariak eta Deustuko Unibertsitateko ikertzaileak hainbatetan azaldu digu makinek ikasteko gai direla eta, Amazon bezalako dendek badakitela zer iradoki euren atarira hurbiltzen garenean. Magia badirudi ere, guzti honek azalpena du, makinari adibideak ematen zaizkio adibide horietatik eredu bat […]
