Astronomia Espiral itxurako galaxiek barne egitura bitxia dute eta oraindik ez dakite noiz sortu ziren. Japoniako bi ikertzailek itxura hori duen BRI 1335–0417 galaxia antzeman dute ALMA teleskopioa erabiliz. Urrutiko unibertsoko galaxia da, Big Banga gertatu eta 1 400 milioi […]
Biologia Zapore gozoekiko zaletasuna erakusten dugu jaioberritik. Ume-umetatik hautematen ditugu zapore gozoa eta garratza. Lehena preziatzen dugu eta bestea, aldiz, baztertzen dugu. Eta hori guztia ezer ikasi barik. Zelan da posible? Errezeptoreei esker. Juan Ignacio Pérez biologoak hurbildu du gaia […]
Akustika Akustika fisikaren adarra da eta soinuak, infrasoinuak eta ultrasoinuak aztertzen ditu eredu fisiko eta matematikoen bidez. Fisikak baditu tresnak soinua bera kuantifikatzeko modu objektiboan, izan ere soinua, soinu-iturri bateko bibrazioak sortzen duen uhina da. Baina ezin du alde subjektiboa […]
Ibaizabal Itsasadarra zientziak eta teknologiak ikusita Gizakien esku-hartzearen eredurik badugu inguruan Ibaizabal itsasadarra eta bere ingurunea dira. Kanalizazioak, ibilgu aldaketak, lur altxaketak, e.a. egin dira itsasadarrean. Industrializazioarekin batera etorri ziren, hala ere, aldaketa azkarren eta bortitzenak. Eta protagonistetako bat inguruko […]
Osasuna Duela aste batzuk iragarri zuen Erresuma Batuko Gobernuak astean bi test azkar egiteko baliabideak eskainiko zizkiela herritarrei doan. Test azkarrena, britainiarrek pandemia kontrolatzeko hartu duten neurrietako bat da, ekonomia pixkanaka irekitzen den bitartean. COVID-19ari aurre egiteko testak funtsezko erremintak […]
Paleoklimatologia antzinako klimak ikertzen dituen zientzia da. Hortaz, erregistro geologikoaren azterketa paleoklimatikoak Lurrean dauden eta milioika urte dituzten arrokak aztertzen ditu, sedimentuak eratu ziren garaietan eman ziren aldaketa klimatikoen aztarnak bilatzeko helburuarekin . Arrokek, sortu ziren garaiko ingurumen baldintzen […]
Uxue Razkin Ingurumena Urari prezioa jarriko diote Wall Streeten. Josu Lopez Gazpiok azaldu digu Kaliforniako arro nagusienetako ura burtsan kotizatzen hasi dela eta horrek ekar ditzakeen arriskuez mintzatu da ere testu honetan. Gainera, ezin dugu ahaztu ura baliabide gero eta […]
1912an, Alfred Wegerner fisikari alemaniarrak kontinenteen jitoaren edo masa kontinentalen desplazamenduaren hipotesia formulatu zuen. Proposamen hori luze eztabaidatu zen, besteak beste, Britainia Handiko eta Australiako unibertsitateetan. Hala ere, XX. mendeko berrogeita hamarreko hamarkadan, magnetismo fosilizatua sistematikoki kartografiatzen zuten geologoek ondorioztatu […]
Planetaren heren bat hartzen du. Artikotik Antartikara doa. Garaiezina iruditu daiteke horrelako erraldoia, baina ez da: It might be the world’s biggest ocean, but the mighty Pacific is in peril, Jodie L. Rummer et al. Oihaneko amama, oso txikia, ileduna […]
Jesús Zamora idazten dabilen zientziaren filosofiaren historiaurrean Platon alde batera utzi eta Aristotelesekin hasten gara. Jakintza maila ezberdinek bere horretan jarraitzen dute. The ‘prehistory’ of philosophy of science (6): Plato’s best student. Atlantikoa ez da beti gaur bezalakoa izan. Laku […]