kimika
Etiketen artxiboa 461 artikulu
Josu Lopez-Gazpio Guztiok -edo ia guztiok- ezagutu ditugu alkohol asko edatearen ajearen ondorioak. Buruko mina, deshidratazioa, nekea, goragalea, botagura eta antzeko sintomak izan ohi ditu larunbataren biharamunak, tamalez. Alabaina, jakina da alkohol kontsumoa ez dela ona eta frogatuta dago ez […]
El Caramboloko altxorraren misterioa argituta
Elementuen analisi kimikoek eta isotopikoek agerian utzi dute altxorraren piezen urrearen jatorria. Kristo aurreko lehen milurtekoko urrezko pieza bilduma da El Caramboloko altxorra. Laborategian lortutako datuei esker, altxorraren urrearen jatorria zein den jakin ahal izan dute: El Carambolotik 2 km-ra […]
Martin Olazar: “Bioerregaia bizirik dagoen biomasatik sortutako erregaia da” #Zientzialari (95)
Iturri berriztagarrien aldeko apustua egin dute aspalditik energiaren inguruko politika desberdinek, karbono gasen isurketa murrizteko eta klima-aldaketari aurre egiteko asmoarekin. Energia iturri hauen artean gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari dira bioerregaiak, hots, bizirik dagoen biomasatik lortzen diren erregaiak. Bioerregai […]
Polioxometalatoak: Elhuyar anaien ametsak bizirik dirau!
Beñat Artetxe, Santiago Reinoso, Juan M. Gutiérrez-Zorrilla Juan José eta Fausto Elhuyar anaiek 1783. urtean wolframioa (W) lehen aldiz isolatzea lortu zuten. Ordutik hona, metal hau mundu guztian zehar erabiltzen da boligrafoen puntetan edo bonbilen filamentuetan. Ondorioz, Elhuyar anaien aurkikuntza […]
MALDI-TOF masa-espektrometria ezagutzen
Antonio Veloso Karas eta Hillenkamp eta Tanakaren taldeak, 1980ko hamarkadan garatu zuten Matrix Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight Mass Spectrometry (MALDI/TOF-MS) edo matrizez lagundutako laserraren bidezko desortzio-ionizazioa/hegaldi-denbora masa-espektrometria. Teknika hau hainbat arlotan erabili da, hain zuzen ere proteinak […]
Ezjakintasunaren kartografia #215
Emaitza interesgarriak ditu geometria konputazionaleko klasiko baten hedapenak. David Ordenen Down in the depths ‘on’ Carathéodory’s theorem Substantzia erabilgarrien iturri gisa interesgarria izan daiteke zurezko hondakinen aprobetxamendurako metodo berri bat. Pablo Ortizen artikulua Chemicals and fuels from plant waste Ikuspuntu […]
Patata frijituak akrilamida pixka batekin, mesedez
Josu Lopez-Gazpio Zein goxoak diren ondo frijitutako patata hori-arre kurruskariek, eta zein txarrak diren olio hotzetan frijitutako patata bigun koipetsuak! Bada, tamalez, lehenengoek akrilamida kontzentrazio altuagoa dute, minbizi-sortzaile frogatua den substantzia. Hedabideetan akrilamida pil-pilean dago egunotan; izan ere, apirilaren 11n […]
Ezjakintasunaren kartografia #212
Pinker/Garcés eztabaidan zein den objektiboago analizatu ostean, filosofikoago jartzen da Jesús Zamora Bonilla, pentsalariek egiten dituzten interpretazioen atzetik zer dagoen bilatzeko The Enlightenment wars (& 3): but…what kind of humanism do we need? artikuluan. Zelan lortu esfortzua egitea? Guraso, irakasle […]
Homeopatiak alfonbra azpian ezkutatzen zuena
Josu Lopez-Gazpio Urtero bezala, gaurko egunez Homeopatiaren Eguna ospatzen dute homeopatia zaleek, Samuel Hahnemannen jaiotzaren 263. urteurrenean. Hahnemann kimikari eta mediku alemaniarra izan zen, hain zuzen ere, homeopatiaren asmatzailea. Aurten, gainera, ospakizuna egun aproposa da homeopatiari buruzko azken datuak eta […]
Asteon zientzia begi-bistan #197
Uxue Razkin Biologia Euskaldunek harrapatzen zuten baleari euskaldunen balea esaten zioten. 60 tonako pisua zuten, 15-17 metrokoak ziren eta 270 balea-bizar zituzten. Europako merkatuan oso preziatua zen “sain” delakoa, baleen gantza, hain zuzen. Eraikinak argiztatzeko eta berotzeko erabiltzen zen. 1059.ekoak […]