Emakumeak zientzian Audrey Richards britainiar biologoa eta etnografoa izan zen Afrikako etniak aztertzera denbora gehien dedikatu zuen pertsonetako bat. Ikuspuntu antropologikotik eta sozialetik egin zituen bere ikerketak, eta bere lanekin ikerketa ildo berriak ireki zituen. Teoria berri bat ere proposatu […]
Ingurumena Hondakin elektronikoen hazkundeaz ohartarazi du NBEk. Azaldu dutenez, hondakin elektronikoen sorkuntza bost aldiz azkarragoa da birziklapena baino, eta horren ondorioz, hainbat arazo sortzen dira mundu mailan. Kalkulatzen da berreskuratu gabe geratzen diren materialek 57 mila milioi euro balio dutela […]
2019an, Espainiako gobernuak eta Europako Parlamentuak deklarazio bana egin zuten bizi dugun larrialdi klimatikoaz ohartaraziz, eta mundu osora zabaldu zen haren oihartzuna. Deklarazio horietan, besteak beste, epe luzerako proiekzio klimatikoak aztertu ziren. Zientzialari guztiek onartzen duten ideia baten berri ematen […]
Matematika Eugenio Calabi matematikariak hainbat objektu geometriko berri asmatu zituen bere ibilbide profesionalean zehar. Bereziki ezaguna da 1953an egindako aieruagatik. Zientzialari batzuk bere lanaren aurrean eszeptiko azaldu ziren, baina Calabik Shing-Tung Yau matematikariarekin batera eraikitako objektu batzuk funtsezkoak izan ziren […]
Klima-aldaketa Ezpurutasunek glaziarraren fusioa azkartu dezaketela ikusi dute Monte Perdidon. Ezpurutasun horiek izotzaren mikroegitura birmoldatzen dute, eta horrekin batera, dinamika aldatzen da, eta glaziarraren degradazioa bizkortzen da. Monte Perdidoko glaziarra Europako hegoaldekoenetako bat da, eta 2011 eta 2020 artean, % […]
Ingurumena Ikerketa berri baten arabera, baso tropikaletan zuhaitz espezie gehiago bil daitezke, zuhaitzen plantulak gurasoengandik hurbil daudenean ez direlako hain ondo hazten. Prozesu hori “espezieen aldarapena” teoriaren bitartez azaldu dute ikertzaileek. Teoria horren arabera, haziak, askotan, ez dira hain ondo […]
Klima-aldaketa Pirinioetako Ekologia Institutuak gidatutako ikerketa batek berretsi du, 1981-2022 aldian, Pirinioetako Anetoko glaziarraren azalera % 64,7 murriztu dela. Irismen laburreko teledetekzio teknikei esker lortu dituzte datu horiek, eta haiekin, glaziar horren unera arteko azterketa xehakatuena eta luzeena egin dute […]
Mendiko glaziarrak aldakortasunaren eta klima aldaketaren adierazle bikainak dira; izan ere, hotz garaian elurra metatzearen eta urtaro beroenean izotza eta elurra urtzearen arteko orekaren araberakoa da glaziarren bilakaera. Anetoko glaziarra Europako glaziarrik hegoaldekoenetako bat da, eta oso glaziar txikia den […]
Medikuntza Natalia Zylberlast-Zand Europako lehenengo neurologo akademikoetako bat izan zen. Natalia Varsovian jaio zen 1883an, eta Suitzara joan zen Genevako Unibertsitatean Medikuntza ikastera. Neurologiaz interesatu zen berehala, eta ehunetan eta garuneko eta bizkarrezurreko patologietan aditua egin zen. Bigarren Mundu Gerra […]
Kimika Edith Marie Flanigen kimikaria harribitxiak asmatu zituen zientzialari moduan da ezaguna. Zehazki, esmeralda sintetikoak sortzea lortu zuen Flanigenek. 1952an lortu zuen Flanigenek Kimika Fisiko Ez-organikoko lizentzia, Sirakusako Unibertsitatean. Segituan hasi zen lanean Union Carbide konpainian, eta urte batzuk pasata […]