Archivo de Etiquetas:: teknologia

Antonio Cantó
Joan den irailaren 8an, goizaldian, zehazki 03:22 UTC-etan, 4B ibilaldi luzea izeneko espazio-suziri txinatar bat ustekabean aireratu zen Taiyuan-Wuzhai kosmodromotik [1]. Tankera honetako jaurtitzea ez da oso ezohikoa, ez eta legez kanpokoa ere. Hala ere, deigarri samarra da, batez ere suziriaren zama erabat zibila dela esan dutelako: lurreko begirale modura jokatzen duen Yaogan 21 izeneko satelitea; agrimentsuran […]

Javier San Martín Gehiegi erabili da, batez zientzia-dibulgazioko esparruetan, eta ulergarria da zientzialariak berarekin nazkatuta egotea, toki eta une orotan entzun izan delako. Hala ere, badirudi orain zilegi zaigula: “izarren hautsaz” mintzatuko gara. Literatur leloak alde batera utzita, metafora eder bat dugu tartean: izarrak labeen antzerakoak dira, batzuetan zein besteetan, inguruko osagaiak sortu eta eraldatzen baitira. Bizia bideratzen duten elementu […]

Amaia Portugal Lehenbizikoz, igorle batek pentsatutako mezu bat milaka kilometrora zegoen hartzaile baten burmuinera iritsi da, zentzumenik erabili gabe. Esperimentua aitzindaria bada ere, prozedura oso mugatua da, ikerketa esparru honetan asko baitago egiteke oraindik.
Lehen gainbegiratuan, irakurleari telepatia datorkio gogora, Bartzelonako Starlab laborategiko zenbait ikertzailek PlosOne aldizkarian argitaratu duten artikuluari erreparatzean. Baina hau ez da zientzia fikzioa, ikerketa baizik. Bi […]

Javier San Martín Izenburu honek ez dio erreferentziarik egiten Erdi Aroko begizko bati, ez eta deabruak uxatu edo erakartzeko sorginkeria bati. Era berean, ez dauka zerikusirik “Zugarramurdiko sorginei” buruz herri-literaturan bildu izan den guztiarekin, ez eta iraganean naturaz gaindiko ahalmenak egotzi izan zaizkion inorekin ere. 1958.ean “Eulia” filma egin zuenean, Kurt Neumanni ere ez zitzaion bururatuko inola ere gizakion eta […]

Julián Estévez Idazten duenaren antzekoak izanez gero, ziur uda honetako oporretan hotelera heldu, eta WiFia bilatu duzula besterik baino lehen. Oraindik leku askotan ordaindu beharra dago zerbitzu hau lortzeko, eta ez ohi da merkea izaten, uhinak urrea balira bezala! Hala ere, bai dohainekoa edo ordaindu beharrekoa baldin bada, komenigarria da gure nabigazio sesioekin kontuz ibiltzea. Artikulu honetan, hotel bateko WiFi […]

Amaia Portugal Gizakiak 6.600 satelite inguru jaurti ditu azken ia 60 urteotan, eta horrek guztiak eragin duen zabor espaziala arriskutsua da oso. Espazio agentziak hasiak dira satelite jasangarriagoak eraikitzen, baina hori ez da aski hamarkadotan sortutako kuxidadea txukuntzeko. ESA misio bat prestatzen ari da horretarako: satelite zaharrak arpoien bidez biltzea da asmoa.
2009ko otsailaren 10ean, Iridium 33 eta Kosmos-2251 izeneko […]

Ictineu Submarins enpresa katalanaren ingeniariek, urperatzeko prest dagoen, munduko lehen itsaspeko pribatua garatu dute hamar urteko lana burutu ondoren. Ictineu 3 izena duen itsaspekoak 2,5 milioi euroko kostua izan du, hiru pertsona eramateko gaitasuna du eta 1.200 metrotako sakonerara jaitsi daiteke.
Ictineu 3k, besteak beste, pareko itsaspekoen pisu erdia du ion-litioko polimeroz osatutako bateriari esker eta beste itsaspekoek baino […]

Unibertsoa ezagutzeko asmoz hamaika misio eta espedizio ezagutu ditugu XX. mendetik hona. Azken urteotan ezagunak egin zaizkigu Marte aztertzeko bertara bidalitako esploratzaile berezi batzuk: robotak. Gaur egun, besteak beste, 2012. urteko abuztuan ailegatu zen Curiosity robota dago Marten lanean. 2021. urtean lankide berri bat gehituko zaio, Mars2o2o Rover-a. NASAk iragarri berri du 2020ko udan Martera bidaliko duen ibilgailua, UPV/EHUko […]

Josu Jugo Gero eta esparru gehiagotan erabiltzen da smart terminoa: adibidez, smart materials, smart cards eta, gero eta indartsuago, smart cities, hiri adimentsuak. Baina, askotan gertatzen den bezala, hitzak labainkorrak izan daitezke eta ziur asko ez dago hain argi zer esan nahi duen hiri adimentsu delako izen horrek.
Berez, hiri jasangarriarekin lotzen da hiri adimentsuaren ideia. Horren arabera, […]

Antonio Cantó

Gerrek eta gatazkek, albo kalte ugari dakartzate. Gehienetan kalte izugarriak dira, baina badira bitxiak direnak ere. Bitxia izan da hain zuzen ere Krimean gertatu den azkena, errusiarren eskura aldatu baitira hainbat erakunde zientifiko-tekniko berezi. Besteak beste, hala gertatu zaio Espazio Sakoneko Sare Sobietarrak duen antzinako NIP-16 estazioari. Instalazio honek RT-70 izeneko radiotesleskopio eta radar planetario oso handia […]