azaroa 2015
Hileko artxiboa 37 artikulu
Ba al zenekien gure inguruan sumendiak egon direla? Miren Mendia UPV/EHUko Petrologiako irakaslearekin egon gara euskal lurraldean topa daitezkeen bolkanismo zantzuak ezagutzeko. Arrasto horiek non dauden, erupzioak noiz gertatu ziren eta zer motatako sumendiak izan ziren azaldu digu. ‘Zientzialari‘ izeneko […]
“John Harper”, matematika eta ahateak ikertzen
Josu Doncel David Harperrek ahateekin laborategiko saio bat egin zuen Cambridgeko Unibertsitatean. Ahateen janaria bilatzeko portaeran aztertu nahi zuen eta ohartu zen lortutako emaitza bat zetorrela joko-teoriaren emaitzekin. David Harper Cambridge Unibertsitateko biologoa zen. Ahateak elikatzea dibertigarria izan litekeela pentsatu […]
Zer dut barruan etengabe barrezka aritzen banaiz?
Maria José Moreno Barrea boladan dago. Krisiak berak ere ez du barrea desagerrarazi, batzuek krisialdian gorriak ikusi badituzte ere. Eta ez naiz pentsamolde baikorraz ari. Tankera horretako pentsamoldea ere boladan dago, baina ni barre algaraka haste horretaz ari naiz. Umore-senaz […]
Hamabost urtez, astronauten aterpetxe
Amaia Portugal 2000. urteko azaroaren 2tik, Nazioarteko Espazio Agentziak apopiloak izan ditu uneoro. 45 espedizio, 220 bisitari baino gehiago, ia 1.800 ikerketa… Abiarazi zutenetik, Lurraren orbitan dabilen plataforma erraldoi honek zifra politak eman ditu. Artikulu hau argitaratu den egunean irakurlea […]
Kimika, oreka eta bizi-konstanteak
Gotzone Barandika Kimikaren historian hainbat nahitaezko kontzeptu garatu dira, zientziaren arlo honen gorputz teorikoa osatzen dutenak. Horietatik, orekarena kontzeptu dotorea da, zalantzarik gabe. Oreka kimikoaren ideiaren bitartez konposatuen izaera eta joerak neurtzen dira, baina beti gainontzeko konposatuekin alderatuta. Gainera, oreka […]
Muturretan
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Beroak eta hotzak animaliak hil ditzakete. Izan ere, tenperatura da bizitzaren baldintzatzaile nagusietako bat eta eragile fisiko horren menpe dago espezie askoren banaketa. Egia da muturreko tenperaturak jasan ditzaketen forma edo […]
Duela 35.000 urteko ingurunea berregiten
Hiru erregistro paleoklimatiko garrantzitsu uztartuz, ornodun txikiak, itsasoko mikrofauna eta belarjaleen isotopo egonkorrak, UPV/EHUko diziplina askoko talde batek iraganeko inguruneak berregin ditu, sekula lortu gabeko bereizmen handienarekin. Azterlana Britainia Handiko Nature taldeko Scientific Reports aldizkarian argitaratu dute. Juan Rofes, Parisko […]
Jakin-mina programa abian da jada
Jakiundek, Zientzia, Arte eta Letren Akademiak, UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrarekin elkarlanean, Jakin-mina programa jarri du abian 2015/2016 ikasturtean ere. Unibertsitate aurreko ikasleei zuzenduta dagoen hitzaldien programa da Jakin-mina eta 5. edizioa da hau. Jakin-minak akademikoki motibatutako gazteen garapen intelektuala eta […]
Asteon zientzia begi-bistan #79
Uxue Razkin Igandero egiten dugun bezala, asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena landu dugu. Begirada bat emango diogu igandeko zientzia gehigarriari? Biologia eta genetika DNAk izan duen bilakaeraz mintzo da César Tomé López. 1910ean Phoebus Levene-k DNA molekula lau basek […]
Ezjakintasunaren kartografia #87
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Zuk badakizu. Zuk jakin badakizu. Metakognizioa deritzogu horri, hau da, jakin badakizula ezagutzea. Gizaki gehienok metaezagutzen dugu, antza. Eta gizakiak ez direnak? Adibidez, txinpantzeek metaezagutzen […]