uztaila 2020
Hileko artxiboa 32 artikulu
Uxue Razkin Osasuna Paduako unibertsitatean eta Londreseko Imperial College-ean egindako ikerketa batean ikusi dute aztertutako pazienteetatik ehuneko berrogeiak ez zituela inolako COVID-19 sintomarik. Honek erakutsi du asintomatikoek sintomatikoek bezala kutsa dezaketela. Asintomatikoei buruz hitz egin digu Miren Basarasek, Berrian. Nicola […]
Ezjakintasunaren kartografia #314
Autismoaren ezaugarri fisiko esanguratsuenetarikoa izan daiteke garunaren bi hemisferioak batzen dituen gorputz kailukararean berezitasunak. José Ramón Alonsoren Corpus callosum and autism Genetikoki editatuko zelula amak garaiko arazoetako bati erantzuna izan daiteke: diabetesa. Rosa García-Verdugoren Gene-edited stem cells: the new weapon […]
Ohikoa ez den meatzaritzaren ondorio ikusezinak
Juanma Gallego Hiru hamarkada urte pasata, itsaspeko meatzaritza simulatzen duen proiektu baten emaitzak aurkeztu dituzte. Eragindako erreien ondorioz, mikroorganismoen herena desagertu dira, eta euren jarduna lau aldiz gutxitu da. 1974ko udan itsasontzi zeharo berezia atera zen Kaliforniako kostaldetik. Hughes Glomar […]
Antonia Maury (1866-1952): Izarrak ezagutzen zituen emakumea
Sara Teasdale estatubatuarrak izarrak ezagutzen zituela aitortu zuen poema honetan: I know the stars by their names Aldebaran, Altair, And I know the path they take Up Heaven’s broad blue stair. (Izarren izenak ezagutzen ditut / Aldebaran, Altair, / eta […]
Puzkerren kimikari buruzko eguneraketa
Hesteetako gasen jatorria mota desberdinetakoa da. Alde batetik, irentsitako gasak dira azalpenetako bat. Zerbait jaten dugun bakoitzean airea irensten dugu, edari karbonatatuek ere gasa dute eta, jakina, fruta eta barazkiek ere aire kantitate garrantzitsua dute. Beste alde batetik, urdailean gertatzen […]
Euskal Herriko neandertal berriak (eta izateari utzi dioten batzuk)
Asier Gómez-Olivencia, Nohemi Sala, Aida Gómez-Robles, Diego López Onaindia, Mikel Arlegi, Antoine Balzeau, Ana Pantoja Pérez, Carmen Núñez-Lahuerta, Alfred Sanchis, Ignacio Arganda-Carreras, Joseba Rios-Garaizar Iraganean berreskuratutako bilduma arkeo-paleontologikoen berrikuspenak aurkikuntza berri eta garrantzitsuak eman ditu Europako neandertalen paleobiologia eta portaera […]
Harea, ezinbestekoa, diskretua eta jaberik gabea
Juan Ignacio Pérez Iglesias Norbaitek galdetzen badizue gure zibilizazioa zer produktu nagusiren gainean eraiki den, oso litekeena da petrolioa erantzutea. Baliteke, halaber, burdina aipatzea. Baten batek, agian, plastikoa esango du. Eta nik papera gehituko nuke. Baina gutxik pentsatuko lukete harean […]
Asteon zientzia begi-bistan #309
Uxue Razkin Osasuna Zer egin behar dugu eguzkitik babesteko? Artikulu honen arabera, krema jartzeaz gain, beste parametro batzuk kontuan hartu behar ditugu, hala nola eguzkitakoak, janzteko eta bainatzeko arropa, eta elikagaiak. Egunotan hondartzara joateko asmoa baduzu irakur ezazu hau. Baraua […]
Ezjakintasunaren kartografia #313
Mundua gris eskalan ikusten duenik bada, koloreak ikusteko gaitasuna ez duelako. Pertsona hauek ez dira daltonikoak, akromatopsikoak, baizik. Terapia genikoa izan daiteke hauen irtenbidea. Rosa García-Verdugoren Gene therapy safe and potentially effective against colour blindness Zer egin daiteke zaborrera botatzen […]
FBIra joko dute, guztia nola hasi zen argitu nahian
Juanma Gallego Unibertsoa sortu zenean, materia bezainbesteko antimateria zegoen, baina ondoren antimateria gehiena ezerezean geratu zen. Neutrinoek izan dezakete fenomeno hori azaltzeko gakoa, baina partikula horiek in fraganti harrapatzea ez da batere erraza. Orain, zientzialariek kontua argitzen lagundu dezakeen tresna […]