Mikel Aizpuru Kanpoko ikusle bat Euskal Herrira etorriko balitz eta hemengo unibertsitate-sarea nola eratu den jakin nahiko balu, erraza litzateke erantzuna: hiru unibertsitate publikok (EHU, NUP eta Paueko eta Aturriko Herrialdeetako Unibertsitateak) eta hiru unibertsitate pribatuk (Deustukoa, Nafarroakoa eta Mondragon […]
Muskulu-distrofien diagnostiko molekularra
Oihane Jaka Muskulu-distrofiak herentziazko gaixotasun multzo heterogeneoa dira, eta beraien bereizgarri nagusia gihar eskeletikoko muskulu-zuntzen degenerazio progresiboa da. Muskulu-distrofia mota asko daude, horien artean gerrietako muskulu-distrofiak (LGMD). Gerrietako muskulu-distrofiek gerri pelbikoko eta eskapularreko zein enborreko muskuluei erasaten diete, eta elkarren […]
Saturnoko atmosferan haize handia dabil
Saturnoko atmosfera gas multzo erraldoi bat da, Lurrarena baino hamar aldiz handiagoa, eta batez ere hidrogenoz osatuta dago. Eguzki-sistemako planeta guztiek baino zorrotada korronte zabalagoa eta biziagoa du. Ekuatore atmosferan 1.650 km/h-ko abiadura ere hartzen duten haizeak ibiltzen dira mendebaldetik […]
Asteon zientzia begi-bistan #134
Uxue Razkin Medikuntza Ospitale-eremutik kanpo hartzen den pneumonia heriotza-eragile garrantzitsua da: urtero 1.000 biztanletik 2-8ri eragiten baitie, eta %10-15eko heriotza-tasa baitu ospitaleratzen diren pazienteetan eta, are handiagoa, zainketa intentsiboko unitateetara (ZIU) eramaten dituzten kasuetan. Galdakao-Usansolo Ospitalean eta Barrualdeko Eskualdean egindako […]
Ezjakintasunaren kartografia #140
Noiz sortzen da zientzialariaren estereotipoa? Zein adinetan? Hau jakiteko modu bat badago eta José Ramón Alonsok aurkezten digu: Draw a Scientist! Ioi-kanal mekaniko berriak aurkitzeko prozesua Sherlock Holmesek egingo lukeen horietako bat da. Sergio Laínezen artikulua: Molecular Detectives: discovering new […]
Aintzane Apraiz: “Hainbat gaixotasunen agerpena autofagiaren garapen desegokiarekin lotuta dago” #Zientzialari (63)
Gure gorputzeko zelulen barnean dauden kaltetutako atalak edota zelulara kanpotik sartutako mikroorganismo kaltegarriak deuseztu eta kanporatzeko prozesuari autofagia deritzo. Giza gorputzean era naturalean gertatzen den fenomeno honek zelulen osasuna bermatzea ahalbidetzen du. Horregaitik, autofagiaren garapen desegokiak hainbat gaixotasunen agerpena ekar […]
Birikarik gabeko igela
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Oxigenoa ———————————————————————————————————– Titikaka aintzirako igela atalean esan dugu Telmatobius culeus igelak ez daukala egiazko birikarik, arnasa larruazaletik hartzen duela. Bada, baina, are harrigarriagoa den beste igel bat: Barbourula kalimantanensis du izen zientifikoa eta […]
Azukreari bidesaria, osasunaren mesedetan
Amaia Portugal Edari gozoei zerga ezarriko die Erresuma Batuko gobernuak 2018tik aurrera. Erabaki horrek herritarren osasunean eraginik izango ote duen aztertu dute Oxfordeko Unibertsitateko ikertzaile batzuek, eta baikor daude. Industriak edarion azukre kantitatea murriztu, prezioa garestitu edo publizitatearen bidez jendea […]
Gabonetako apaingarri kuantikoak
Aitor Bergara Tradizioak agindu bezala, abenduan Gabonetako argiak pizten dira Bilbon. 1.200.000 bonbillatik gora dira gure kaleak argiztatzen dituztenak. Egunak gauari ordu batzuk lapurtzeaz gain, herritarron jarrera baikorra sustatzeko balio omen dute, eta beharra badugu, bai. Baina, bideragarria al da […]
Euskararako analizatzaile sintaktiko-estatistikoak hobetzeko esperimentuak
Kepa Bengoetxea eta Koldo Gojenola Egun, informazio gehiena ordenagailuetan gorde eta prozesatzen da. Ordenagailuan dagoen informazioa era egokian prozesatzeko, beharrezkoa da gizakiaren hizkuntza ulertzea. Hizkuntza ulertzearen ataza ondo gauzatzeko, hizkuntzaren maila ezberdinak (morfologia, sintaxia, semantika, eta abar) landu eta hizkuntzaren […]