Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Naiara Perurena Aizkorbek oso gaztetatik nahi izan zuen izan ikertzaile, eta zertan ikertu ere garbi zuen: minbizian. Nonbait, batxilergoan zegoela, gaixotasun bat aukeratu behar izan zuten hari buruzko lan bat egiteko, eta huraxe, minbizia, aukeratu […]

Ana Ribera “Zientziak idealizatuta jarraitzen du goi mailako jarduera gisa, egungo zientzia-pentsamoldeetan”. Joseph Haberer, zientzia-historialaria, 1969. 2015ean, nork dauka bada idealizatua zientzia-jarduera? Denok? Zientzia ezagutzen ez dutenek? Zientzialariek beraiek? Lasai onartzen dugu, ezinbestez, hainbat antzezlek ez dutela ezertxo ere irakurtzen […]

Amaia Portugal Ardiekin egindako ikerketa batean ikusi dutenez, garuneko zelula espezializatu batzuek proteina desberdinak ekoizten dituzte udan eta neguan. Urtaroaren ezaugarrien arabera, gorputza egokitu egiten dela erakusten du horrek. Ardiekin ez ezik, litekeena da animalia ornodun guztiekin gertatzea hori. Gizakiekin […]

Tamainak badu garrantzia Basasagu baten masa 30 g-koa izan daiteke; Afrikako elefante batena, berriz, 3.000 kg-koa. Basasagua ez da ugaztun txikiena, eta bada gure adibidekoa baino elefante handiagorik ere (4.500 kg-korik ere bada). Adibide horiek aukeratu ditugu, animalia handia (elefantea) […]

Olatuek zenbateko energia ekarriko duten aurreikusteko teknika bat garatu du UPV/EHUko EOLO ikerketa-taldeak. Honen bidez, uhinen indarra ordu batzuk lehenago iragartzeko bidea lortu dute random forests (ausazko basoak) deritzon teknikaz baliatuta. Itsas energiaren potentziala handia da, adituen iritziz, baina bide […]

Uxue Razkin Hona hemen asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Medikuntza eta osasun Biriketako erresekzioa (organo zati bat edo osoa erauztea) ebakuntza ondoren, arnas ariketak egitea onuragarria da. Hala ondorioztatu du Ana Rodriguez UPV/EHUko ikertzaileak eta […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Zelan irakurtzen dugu? Galderak apur bat bitxia dirudi, horrela botata baina erantzuna ez da hain agerikoa. Izan ere, nola irakurtzen dugun azaltzen duten hainbat modelo […]

Zientzialari 36 – Arturo Apraiz from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Nola sortzen dira lurrikarak? Badago gure inguruan lurrikara indartsu bat gertatzeko arriskurik? Zeintzuk dira mugimendu hauek aurreikusteko egiten ari diren ahaleginak? Galdera hauen erantzunaren bila Arturo Apraiz UPV/EHUko Geodinamikako […]

César Tomé López Teoria zelularrarentzat, zelula zen organismoen oinarrizko unitate estruktural eta funtzionala. Zentzu horretan zelula “primitiboa” izan arren, zelula ez zen inolaz ere entitate sinplea. Histologoek hasieratik onartu zuten bereiz daitezkeen atalez osatuta zegoela, eta funtzionaltasunaren aldetik atal horietan […]

Amaia Portugal AEBtako ikertzaile talde batek munduan ezagutzen diren 2,3 milioi espezieak elkarlotu ditu mapa erraldoi batean. Lurraren eboluzio biologikoaren historian 3.500 milioi urte atzera egiteko aukera ematen du eskema honek. Sarean jarri dute, edonork erabiltzeko eskuragarri. Ba al dakizu […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo