Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1225 artikulu
Javier San Martín Baloi bat erabiltzen dute saskibaloiak zein eskubaloiak, waterpoloak zein boleibolek. Errugbiak, oso gizonezkoena delarik ere, baloia erabiltzen du; balio bitxia baina baloia azken batean. Baloi txikiagoak erabiltzen dituzten kirolak ere badira. Hau da, pilota erabiltzen dute tenisak […]
Elebitasunaren eragina funtzionamendu kognitiboan eta proba psikologikoetan
Elebitasunari buruz hitz egiterako orduan, lehenik eta behin elebiduna nor den zehaztu beharra dago. Ez da kategoria kontu bat, hau da, ez dago elebidun edo elebakar pururik; baizik eta continuum bat. Continuum horretan definizio malguak eta zorrotzak ageri dira. Siguan […]
Migrazio epikoak
Batzuetan, belaunaldi bat baino gehiago doaz bidaian migrazioa denean. Adibidez, Kardera tximeletek ( Vanessa cardui espezieak) Hego Europan edo Ipar Afrikan ematen dute negua, eta Islandiaraino ere iritsi daitezke iparrerantz. Antzera egiten dute Monarka tximeletek, Ipar Amerikaren zati handi bat […]
Zientzia ez doa presaka
Maria José Moreno Zientzialari orok jasan behar izan du bat-bateko galdera hau, azken bolada batean zer aurkitu duen azaltzen saiatu denean: “Eta hau noizko merkatuan?” Nire eskarmentuan oinarrituta, esango nuke %99.9ean honako erantzun hau bota behar dela: “Hemendik 10-15 urtera” […]
Abel saria, matematikarien Nobel saria
Javier Duoandikoetxea Urriaren bigarren astean jakin dugu nortzuk diren aurtengo Nobel sarien irabazleak. Abenduaren 10ean banatuko dizkiete sariak Oslon eta Stockholmen, astebeteko ospakizunei amaiera emanez. Baina ez alferrik ibili bilatzen nori eman dioten Matematikako Nobel Saria, ez dago eta. Alfred […]
Hondamendi ekologikoa 12.000 urtetan
Antonio Cantó Aurrera doa oraindik ere gizakiak Lurrean eragin dituen hondamendi handienetako bat. Planeta mailan eragiten ari den basogabetzeaz ari naiz. Lehenago nekazaritzak, eta gero industriak eragin dute eta eragiten ari dira hau. Fores Trends erakundeak berriki egin duen ikerketan […]
Enara Herran: “Esperimentu bat ondo ateratzen denean, dena ahazten zaizu”
Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Enara Herran Martinez, Farmazian doktorea da. Madrilgo 12 de Octubre ospitaleko Neurozientzia Laborategian harrapatu dugu lanean. Berez, EHUko Farmazia eta Teknologia Farmazeutikoa Saileko ikertzailea da, eta Gasteizen aritzen da normalean, baina bolada luzeak egiten ditu Madrilgo laborategian […]
Zer pentsa, hala izan
Javier San Martín Askok hartu nahi lukete gezurrezko itxura bat, askok ikusezin bihurtu nahi luketen bezala. Hala nahi dute, debekatua beren esku geldituko delakoan: instalazio militarrak edo zientifikoak, ezkutuan gordeak dauden fitxategi batzuk, edozein ospetsuren etxea edo logela bateko tiradoreak […]
Genetikaren ibilbidea (II): Izena duen guztia bada
Koldo Garcia Genetikaren ibilbidearen aurreko atalean, ahaztuta utzi genuen Mendelen lana zientziaren kaxoi batean, eta esan genuen “Genetika” hitza ez zela 1905era arte erabiltzen hasi. Zer gertatu ote zen urte horietan? Darwinen eboluzioaren teoria zela eta, herentzia-mekanismoari buruzko eztabaida piztu […]
Gero eta bizi gehiago, bizia gero eta goizago
Antonio Cantó Ziur aski irakurriko zenidan dagoeneko biziari buruz lortzen ari garen datu berriei esker gero eta goizago kokatzen ari garela biziaren beraren sorrera. Pozgarria da azkenean arrazoi izatea. Izan ere, aurkitzen ari garena, oso lagungarria izan daiteke unibertsoan bizia […]