Dozena erdi ariketa eta datu interesgarri
Kategorien artxiboa 85 artikulu
Herbert George Wells, (1866-1946) Munduen arteko gerra, Denboraren makina eta Gizon ikusezina idatzi zituen besteren artean. Mundu mailako ospea eskuratu zuen zientzia fikziozko eleberriei esker. Kazetaria, soziologoa eta historialaria ere izan zen Erresuma Batuko eleberrigilea. Lau aldiz izendatu zuten Literatura […]
Dozena erdi ariketa 2017ko udarako (2): Fitxen balio altuena
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko astelehenero ariketa matematiko bat izango duzu, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Oinarrian, zientzia
Irène Joliot-Curie (1897-1956), Frantziako fisikari eta kimikaria, Nobel saria jaso zuen senarrarekin batera erradioaktibitate artifiziala aurkitzeagatik. Pierre eta Marie Curieren alaba zen eta, Nobel saria baino lehen, atomoaren egiturari buruz egin zituen ikerketak, neutroiaren aurkikuntzarako funtsezkoak izan zirenak. Horretaz gain […]
Dozena erdi ariketa 2017ko udarako (1): Lau zifrako zenbakiaren bila
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko astelehenero ariketa matematiko bat izango duzu, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Zientziaren poesia
Maria Mitchell (1818-1889), astronomo estatubatuarra abuztuaren 1ean jaio zen. “Miss Mitchell’s Comet” (1847 VI) kometa aurkitu zuen eta kometa bat aurkitu zuen hirugarren emakumea izan zen historian. Estatu Batuetako lehen astronomia irakasle emakumezkoa izan zen Vassar Collegen. Era berean, 1848an […]
Eguneroko zientzia
Rosalind Franklin (1920-1958) kristalografoa uztailaren 25ean jaio zen. Haren DNAren helize bikoitzeko ereduak biologia molekularra eta funtzio genetikoak ulertzeko bidea ireki zuen “51 argazkia”ri esker. X izpien difrakzio bidez DNAren lehen irudia lortu zuen biofisikari ingelesak. Hala ere, bizi izan […]
Berdintasuna mundua mugitzeko
Barbara Ward (1914-1981), Britainia Handiko ekonomialari, kazetari eta idazlea. Garatze bidean diren herrialdeen arazoekiko erakutsitako interesa eta konpromisoagatik egin zen ezaguna. Ahalegin handiak egin zituen mendebaldeko oparotasuna munduaren gainerako herrialdeekin partekatzeko. 60.eko hamarkadan, ingurumenari lotutako gaiak lantzeari ekin zion, aitzindaria […]
Dozena erdi ariketa 2016ko udarako: erantzunak
Javier Duoandikoetxea Udako ariketak amaitu ziren eta hemen datoz erantzunak. Soluzio bila aritu zaretenoi, buruari eragin diozuenoi, gure eskerrak ahaleginagatik. Emaitza zuzena lortu baduzue, zorionak! Eta, Zientzia Kaieran zuen ahaleginen ondorioa erakutsi diguzuenoi, erantzunak bidaliz, esker bereziak. Xake-taula osatzen Xake-taula […]
Dozena erdi ariketa 2016ko udarako (6): Zein urtetan izango ditu otsailak bost astelehen?
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko astelehenero ariketa matematiko bat izango duzu, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Talenturik onena, pazientzia
Isaac Newton (1643-1727), fisikaria, filosofoa, teologoa, asmatzailea, alkimista eta matematikari ingelesa izan zen. Grabitazio Unibertsalaren Legea deskribatu zuen, eta mekanika klasikoaren oinarriak finkatu zituen bere izena daramaten legeen bidez. Haren zientzia-aurkikuntzen artean nabarmentzen dira, besteak beste, argiaren izaerari eta optikari […]