Emakumeak zientzian
Kategorien artxiboa 267 artikulu
Laneko gaixotasunak eta istripuak izan zituen bere ikerketen ardatz, langileek jasaten zituzten arriskuak ezagutzeko eta, beraz, murrizteko. Kezka handia sortzen zioten langileen segurtasunak eta osasunak, eta haiek babestuko zituzten lehen legeak onartzea lortu zuen. Harvardeko Unibertsitateak irakasle izateko kontratatu zuen […]
Andrea Cabezas, erizain ikertzailea: “Lehen ikuspegi biomedikotik lantzen zen erizaintza; ez zen aztertzen ingurune soziala”
Pertsona batzuek garbi dute txikitatik zer ikasi nahi duten eta zertan egin nahi duten lan; Andrea Cabezas Rodríguez ez zen horietakoa: ez zuen erizaintza ikasiko zuela imajinatzen, eta, are gutxiago, ikertzaile izango zela. Alabaina, bidean sortzen joan zaizkion aukerei heldu […]
Mary R. Dawson (1930-2020), paleontologo bat Artikoan
Dawsonek txikitatik maitatu zuen natura; batik bat fosilek pizten zioten arreta. Albaitari-medikuntza ikasten hasi zen Michiganeko Estatu Unibertsitatean, baina, amaitu baino lehen, espezializazioa aldatu, eta zoologia hautatu zuen. Graduatu ondoren, beka bati esker, paleontologia ikasi zuen Edinburgoko Unibertsitatean (Eskozia). Gero […]
Ileana Quiñones, neurozientzialaria: “Zaila da emakume izatea eta ikerketan lan egitea”
Kognizioa, garuna eta hizkuntza ikertzen dituen BCBL zentroko ikertzailea da Ileana Quiñones González. Horra iristeko, bide zuzena egin du gaztetik, beti izan baitzuen argi ikertzaile izan nahi zuela: “Batxilergoa ere zientzietan espezializatutako zentro batean egin nuen, eta gero, medikuntza ikastekotan […]
Henriette Avram, liburutegietako informazioa partekatzeko sistema garatu zuen programatzailea
Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuaren Liburutegian dago egoera bikainean geratzen diren Gutenbergen Bibliaren lau kopietako bat, inprentak ekarritako iraultzaren sinbolo gisa. Inprentak, izan ere, iraultza ekarri zuen ezagutzaren arloan, idatzizko letra orokortzeko eta denen eskura jartzeko aukera eman baitzuen. Seguruenera, liburutegi […]
Izaskun Alberdi, zientzia-ilustratzailea: “Batzuetan ezustekoak hartzen ditut, eta asko asebetetzen naute”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Izaskun Alberdi Landaluze zientzia-ilustratzailea da. Ilustrazioak ala zientziak, lehenago zerk harrapatu zuen galdetuta, ez du zalantzarik egiten: zientziak. “Biak izan ditut gogoko txikitatik, baina beti bereizita bizi izan ditut. Txikitan, eskolatik kanpo, marrazketa klaseetara joaten […]
Margaret Pittman, kukutxeztularen soinu zakarra apaldu zuen bakteriologoa
Rocio P. Benavente Gaur egun, kukutxeztulak, birikei eragiten dien gaixotasun infekzioso horrek duela zenbait hamarkada baino askoz ere beldur gutxiago ematen du, eta, neurri batean, Margaret Pittmanen lanari esker da hori. Pittman mikrobiologoak kukutxeztularen aurkako txertoa garatu zuen, eta gaur […]
Alaskatik Suaren Lurraldera, Ynes Mexiak (1870-1930) oparitu zigun paisaia koloretsua
Uxue Razkin Badago bidaiak dokumentatzeko modu ugari. Argazkiak atera ditzakegu, etorkizunean gogoratu nahi ditugun momentuak jasotzeko; edo soinuak bildu, sortzen diren unetik arrastoak utziko baitituzte. Edo hainbat lekutan aurkitutako objektuak erabil genitzake, denboraren makinak bailiran: Berlinerako trenaren txartela, Aix-en-Provenceko denda […]
Ana Ruiz, ingeniaria: “Jendearen onurarako lan egiteak asko asebeteko ninduke”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Ana Ruiz Ilundain Nafarroako Unibertsitate Publikoko Industria Ingeniaritzako Unibertsitate Masterra egin berri du, eta, leku itxietan, airearen kalitatea neurtzen duen gailu bat egokitu eta hobetu du. Gailua baliagarria da inguruneko kondizioak automatikoki ebaluatzeko eta airea […]
Frances Northcutt (1943): Houston, nik salbatu nuen Apolo 13 misioa
Uxue Razkin 1970ko apirilaren 13an, Apolo 13 espazio-ontziak lurra utzi eta bi egunetara, Jack Swigert astronauta NASArekin harremanetan jarri zen. “Ok, Houston, we’ve had a problem here” (“Houston, arazo bat izan dugu”). Erlojuak gaueko bederatziak eta zortzi minutu markatzen zituen […]